Er stroomt te veel water door de haven

Dankzij onderzoekers UAntwerpen kunnen bedrijven heel wat water besparen

De industrie in de Antwerpse haven behoort tot de grootste drinkwaterverbruikers in het waterschaarse Vlaanderen. Bovendien wordt dat water zelden hergebruikt. Onderzoekers van UAntwerpen ontwikkelden een tool die het bedrijven mogelijk maakt om hun waterstromen te optimaliseren, waardoor tot 18% kan worden bespaard.

Voor bio-ingenieurs Marc Spiller en Tim Van Winckel, verbonden aan de Onderzoeksgroep Duurzame Energie- en Lucht- en Watertechnologie (DuEL), is de nood aan hun WaterREACT (Water Reuse and Exchange Advanced Computational Tool) duidelijk. “Vlaanderen staat in de top drie van Europese gebieden die te kampen hebben met waterstress”, vertelt Van Winckel. “Water is hier schaars, door de combinatie van een grote bevolkingsdichtheid en weinig grote waterlopen.”

 Stromen in kaart

Daar komt bij dat de industrie – en dan vooral de chemische industrie in de Antwerpse haven – goed is voor 40 procent van het watergebruik in Vlaanderen. “Als je dan weet dat veel van die bedrijven kraantjeswater als koelvloeistof gebruiken, of om trucks en silo’s af te spuiten, dan is het potentieel voor het hergebruik van water duidelijk”, aldus Van Winckel.

Spiller vult aan: “De haven verbruikt ongeveer zes keer zoveel water als alle Antwerpenaren samen, terwijl zeker niet voor alle toepassingen drinkbaar water nodig is.” 

De industrie – en dan vooral de chemische industrie in de Antwerpse haven – verbruikt gemakkelijk 40 procent van het totale waterverbruik in Vlaanderen.

De onderzoekers gingen aan de slag. Met WaterREACT helpen ze bedrijven om water efficiënt te hergebruiken. Hun tool is een digitaal model dat de waterstromen en -kwaliteit binnen een bedrijf en – dat is nieuw – ook tussen bedrijven onderling in kaart brengt. “Water dat voor een bepaald proces gebruikt wordt, wordt nadien geloosd, terwijl er processen zijn die perfect werken met water van lagere kwaliteit. Die stromen beheren, zelfs met meerdere bedrijven, wordt mogelijk met onze beslissingstool”, aldus Spiller.

 Blue Deal

Meer en meer bedrijven brengen hun waterstromen in kaart, maar om water zelf te zuiveren of te hergebruiken zijn er momenteel niet voldoende drijfveren. Water is nu eenmaal goedkoop. “Als ingenieur begrijp ik dat wel”, zegt Van Winckel. “We hebben maar een bepaalde kwaliteit van water nodig, maar met kraanwater zitten we áltijd goed: dat is ergens een logische redenering.” 

Die manier van denken lijkt met de Blue Deal, het Vlaamse beleidsplan om waterschaarste tegen te gaan, te veranderen. “Waterhergebruik wordt de norm, en men spreekt zelfs van een afschakelplan in tijden van droogte”, aldus Spiller. “Op dat moment wordt het voor bedrijven wel cruciaal om robuust te worden tegen de Vlaamse waterstress.”

Bio-ingenieurs Spiller (r.) en Van Winckel (l.) ontwikkelde WaterREACT, een digitale tool om waterstromen in kaart te brengen.

Van Winckel en Spiller deden een casestudy, waarbij hun tool zorgde voor een daling tussen 15 en 18 procent van het waterverbruik. Met meerdere bedrijven samen kan die daling nog oplopen. “Nu zijn we op zoek naar bedrijven om met hun data de tool te perfectioneren. Tegen eind dit jaar moet er een proof of concept liggen, en kunnen we de markt op”, aldus Van Winckel.

WaterREACT valt hiermee perfect binnen een bredere strategie van de Universiteit Antwerpen rond duurzaam waterbeheer. Onder meer ook BlueApp, een open innovatiehub aan de Schelde, speelt hier een belangrijke rol in. Waterkans, de podcast van BlueApp over wicked water questions, is voortaan te beluisteren op alle podcastkanalen.