Tragedy of a Friendship

24 mei 2013

Tragedy of a Friendship, een muziektheater dat Jan Fabre in dit Wagnerjaar creëerde voor de Vlaamse Opera, is de inspiratie voor een debat, ingeleid door dr. Marlies De Munck (UAntwerpen), over de spanning tussen denkers en kunstenaars.

Wat begint als een idylle, zal eindigen als een hel: het verhaal van de vriendschap tussen Friedrich Nietzsche en de componist van het Gesamtkunstwerk Richard Wagner. Het is wellicht niet overdreven te stellen – aldus Stefan Hertmans, tekstschrijver van Tragedy of a Friendship – dat Nietzsche en Wagner voor elkaar een soort alter ego vormden, dat hen tegelijk pijn deed omdat ze die andere kant niet konden accepteren. Het betekent dat Nietzsche ergens een Wagner in zich had of wou hebben (hij componeerde zelf), en Wagner – die zelf tal van geschriften met cultuurkritische inslag produceerde – zich ergens een Nietzsche waande.

Men kan zich twee dingen afvragen: ten eerste, is de verhouding tussen denkers en kunstenaars niet altijd zo gespannen, vruchtbaar en riskant? Ten tweede: is niet elk kunstenaar afgunstig op de ‘zuivere’ denker, en is niet elke denker afgunstig op de intuïtie van de kunstenaar?