Lesgevers in het hoger onderwijs worden de laatste jaren steeds meer geconfronteerd met Engels. Enerzijds is Engels de gemeenschappelijke taal in het hoger onderwijs. Anderzijds krijgen lesgevers meer en meer vrijheid om Engels te gebruiken in opleidingen. Met de goedkeuring van het integratiedecreet begin juli 2012 kreeg ook de taalregeling in het hoger onderwijs een nieuwe vorm. Behalve de complexiteit van de nieuwe regeling valt het vooral op dat er strenge eisen worden opgelegd aan de onderwijstaal, in het bijzonder aan de ‘andere’ onderwijstaal dan het Nederlands. Zo moet het academisch personeel met een onderwijsopdracht bewijzen dat het de onderwijstaal beheerst op niveau C1 van het Europees Referentiekader (ERK). Dit is het niveau van een vaardige gebruiker, wat maar net onder de ‘perfecte beheersing’ van een taal ligt. De niveaubepaling van een gebruiker kan gebeuren door een taaltest af te leggen (zoals de IELTS, de TOEFL of de ITACE).
Engels: van onderzoekstaal naar onderwijstaal
In de praktijk zal het ‘anderstalige aanbod’ voornamelijk bestaan uit opleidingsonderdelen en opleidingen in het Engels. Voor docenten is het Engelstalige jargon van hun vakgebied bekend terrein. De meesten zijn goed thuis in het doornemen van vakliteratuur, het geven van presentaties en het publiceren in het Engels. Doceren vergt echter een specifiek idioom om bijvoorbeeld instructies te geven, complexe materie te herformuleren of iets opnieuw uit te leggen. Deze taalvaardigheden vallen meestal buiten het vertrouwde taalgebruik van presentaties en papers.
Doceren in het Engels: handige tips
Onderstaande zinnen worden vaak gebruikt tijdens het lesgeven. Het is precies in deze typische uitdrukkingen dat de invloed van de moedertaal, het Nederlands, tot foutieve formuleringen leidt. Vindt u de fout in de volgende typische onderwijszinnen? ( De oplossingen vindt u onderaan deze tip.)
- Let me explain you how it works.
- This is how the result looks like.
- Peter, you are too late again. What happened?
- With how many are you today?
- Mind that this is written with double p!
- That behaviour is typical for adolescents.
- It are the blue ones that stand out most.
Om zich zekerder te voelen in het lesgeven in het Engels is het dus belangrijk om een aantal courante zinnen en woorden goed te kennen. Verlies daarbij ook de uitspraak en spelling niet uit het oog. Enkele handige hulpmiddelen zijn de volgende:
- Op deze website kunt u de uitspraak van een uitgebreid gamma aan woorden beluisteren (bv. ‘ascertain’).
- Controleer zeker de spelling van woorden die u op het bord of in een PowerPoint wilt gebruiken (bv. ‘successful’). Niets zo grillig als Engelse spelling. Dit kan op verschillende online woordenboeken (bv. de Longman , Oxford en Cambridge woordenboeken).
- Daarnaast is het belangrijk om bepaalde strategieën onder de knie te hebben die u helpen om taalkundige problemen te ‘omzeilen’. Een aantal voorbeelden.
- Tijd winnen om na te denken over hoe u iets gaat formuleren (bv. loop af en toe naar het bord om kernwoorden op te schrijven zodat u die tijd kunt gebruiken om na te denken over wat u gaat zeggen, spreek langzamer dan u normaal doet, …).
- Snel (en onopvallend) omschrijvingen formuleren van woorden of zinnen waar u niet op kan komen (bv. ‘My colleague will be present at the exam to make sure you are not cheating’ is een goed alternatief voor ‘my colleague will be invigilating the exam’).
- Standaardzinnetjes gebruiken om stiltes te vullen (bv. ‘How shall I put it?’).
- Een lijst samenstellen van algemene woorden die u in een brede waaier aan contexten kunt gebruiken om specifieke woorden te vervangen (bv. element, concept, …).
Meer weten?
De interuniversitaire taaltest academisch Engels .
Het integratiedecreet .
Het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader (ERK).
Het Common European Framework of Reference for Languages (pdf-1,1Mb) .
(Onderwijstip november 2012)
Oplossingen?
- Let me explain to you how it works: …
- This is what the result looks like.
- Peter, you are late again. What happened?
- How many of you are there today?
- Note that this is written with double p!
- That behaviour is typical of adolescents.
- It is the blue ones that stand out most.