Taaloverschrijdende didactische bijscholingen

Effectief en affectief!

De beleving van je cursisten en de sfeer in de klas hebben een grotere invloed op het leerproces dan leerkrachten denken. Als een leerkracht genoeg aandacht besteedt aan het affectieve, resulteert dit ook in effectiever onderwijs. In deze workshop reflecteren de deelnemers over Foreign Language Enjoyment en Foreign Language Class Anxiety. We bekijken hoe je positieve psychologie in de les kan inzetten om het leerplezier van de cursisten te vergroten en spreekangst te verminderen. We gaan aan de slag met filmpjes die geïnspireerd zijn op de lespraktijk in de NT2-klas.

De workshop van 1,5 uur is gericht op lesgevers die lesgeven aan volwassenen en kan ook online worden aangeboden.

Juist of fout? A, B, C of D? - Betrouwbare toetsvragen opstellen

Lesgevers evalueren studenten op verschillende manieren. In deze workshop gaan de deelnemers dieper in op het belang van betrouwbare toetsopdrachten. 
Ze gaan daartoe aan de slag met allerhande testitems. Eerst worden de voor- en nadelen van gesloten, halfopen en open vragen even opgefrist. Daarna leiden de deelnemers uit praktijkvoorbeelden de valkuilen af die ze moeten vermijden bij het opstellen van gesloten testitems.
De workshop kan op aanvraag ook worden uitgebreid met een analyse van bestaande testen, aangeleverd door de organisator.

Deze workshop kan ook online gegeven worden.

Dynamisch Ludiek Leren

Spelenderwijs - dat spreekt voor zich - maken de deelnemers kennis met een schat aan taal- en communicatiespelletjes voor in de klas. We stellen variaties op een aantal spelklassiekers voor, geven voorbeelden van hoe je grammatica- en woordenschatoefeningen aantrekkelijker kan maken door ze in spelvorm te presenteren en proberen een reeks communicatiespelletjes en ludieke spreekoefeningen uit. De bedoeling van deze workshop is om de didactische werkvormen die taaldocenten gebruiken uit te breiden en de voordelen van spelend leren voor het inslijpen van leerstof in kaart te brengen.
De voorbeelden kunnen worden aangepast aan de doelgroep: NT2-leerkachten, leerkrachten vreemde talen, leerkrachten Nederlands.

Breng je handboek tot leven

Een handboek is een nuttig instrument tijdens de taalles. Het biedt zowel de docent als de student de nodige houvast en structuur. Maar we willen niet dat onze studenten bovenop hun handboek in slaap vallen. In deze workshop tonen we aan dat je (nog) meer uit je handboek kan halen. De deelnemers ondervinden hoe je door eenvoudige ingrepen oefeningen uit een handboek (inter)actiever kan maken en hoe omzetten naar communicatieve werkvormen. Uiteraard is deze sessie doorspekt met tal van voorbeelden uit de praktijk. De deelnemers gaan zelf aan de slag met een aantal oefeningen en alle ideeën worden onderling uitgewisseld. We sluiten af met een reeks tips om de taaldocenten te motiveren hun handboeken op een andere manier te bekijken en te gebruiken.

Experimenteren met differentiëren

Als taalleerkracht bouw je vaak differentiatie in je lessen in.
In deze workshop gaan de deelnemers aan de hand van een zelftest na hoever ze staan op het gebied van klasdifferentiatie.
Vervolgens gaan ze klassikaal en in kleine groepen aan de slag met concrete en handige, pasklare werkvormen. De nadruk ligt op haalbaar differentiëren: het omgaan met verschillen door middel van didactische en organisatorische ingrepen.
Deze werkvormen worden afgetoetst aan de zelftest. De deelnemers wisselen onderling ervaringen en ideeën uit.
Tot slot volgen nog een aantal voorbeelden (onder andere ook van differentiatie bij evaluatie) en enkele tips voor nog meer differentiatiekansen in de klas.

Deze workshop kan ook online gegeven worden.


Didactiek NT2

Aan de slag in de NT2-klas

Tweedaagse workshop voor beginnende leerkrachten NT2 in het volwassenenonderwijs

Leerkrachten die in het volwassenenonderwijs les Nederlands aan anderstaligen (NT2) beginnen te geven, zijn daar vaak niet op voorbereid. Ze hebben in hun opleiding als leerkracht vaak weinig inzichten meegekregen over Nederlands taalonderwijs aan deze specifieke doelgroep. Een goede kijk op een aantal aspecten van het onderwijs Nederlands als tweede taal is echter van groot belang om op een didactisch verantwoorde manier te werk te gaan. In deze cursus wordt een aantal aandachtspunten beknopt behandeld. 

 

PROGRAMMA

Dag 1: Functionele communicatieve taken in de 4 vaardigheden (Els Le Page)

Volwassenen leren meestal niet zomaar een tweede taal. Zij hebben duidelijke behoeften en een duidelijk leerdoel. Wanneer NT2-leerders merken dat hun cursus aansluit bij hun profiel zullen ze gemotiveerder zijn om de taal te leren en zullen ze ook sneller en effectiever de taal verwerven.

We bekijken hoe we met functionele communicatieve taken hiertoe kunnen bijdragen. De focus ligt op taalvaardigheid en het leren verloopt vanuit herkenbare situaties. Hoe zorgen we ervoor dat cursisten in allerlei activiteiten effectief en maximaal bezig zijn met luisteren, spreken, lezen en schrijven in communicatieve situaties?
Door interactieve werkvormen in te zetten, werken en leren leerders samen. De leerkracht ondersteunt, begeleidt en coacht.

Per vaardigheid komen er een aantal werkvormen aan bod en maken de deelnemers gaandeweg kennis met terminologie uit het NT2-onderwijs.

 

Dag 2:

a) Woordenschatverwerving (Ginny De Vos)

Zonder woorden is er geen communicatie mogelijk.Een geslaagde en efficiënte woordenschatverwerving is dan ook essentieel bij het (aan)leren van een taal. Maar wat betekent dat concreet en hoe doe je dat?

In het eerste deel van de workshop gaan we in op vragen als:

  • Hoeveel woorden kan je aanbieden in een les?
  • Welke woorden bied je wel aan en welke helemaal niet? In welke (volg)orde bied je ze best aan?
  • Hoe belangrijk is de kennis van woorden als de nadruk in je lesmateriaal ligt op de ontwikkeling  van (communicatieve) taalcompetenties?

Deze workshop legt vanuit recente inzichten uit wetenschappelijk onderzoek naar woordenschatverwerving, een directe link naar de klaspraktijk in de vorm van concrete tips en voorbeelden voor beter woordenschatonderwijs.

In het tweede deel komen uitgewerkte voorbeelden uit de lespraktijk NT2, Frans, Engels, en andere vreemde talen aan bod . De deelnemers ondervinden zelf, door doe-opdrachten,  wat het belang is van een goede aanpak bij semantisering en consolidering van woordenschat.


b) Het vak NT2 (Sabine Steemans)

NT2 is een heel ander vakgebied dan NT1. Veel aspecten van de Nederlandse taal hebben we als moedertaalsprekers spontaan verworven en komen ook niet aan bod in de lessen Nederlands in het secundair onderwijs. We gaan op typische vakinhoudelijke NT2-expertise in, met speciale aandacht voor het klanksysteem.


Didactische tips and tricks
Op basis van lesobservaties werden een aantal valkuilen vastgesteld waarin veel startende NT2-lesgevers trappen. We reiken een aantal handvatten aan om deze te vermijden.

 

DOELGROEP

Beginnende leerkrachten NT2 in het volwassenenonderwijs die nog geen opleiding Didactiek Nederlands voor Anderstaligen hebben gevolgd.


Didactiek Academisch Nederlands

Taalvaardig aan de start van het hoger onderwijs

Leerkrachten van de derde graad bereiden hun leerlingen graag zo goed mogelijk voor op het hoger onderwijs, ook op het vlak van taalvaardigheid. Daarbij komen vragen op als:

  • Welke soort taalvaardigheid wordt van de beginnende student verwacht?
  • Welke studietaken krijgen eerstejaarsstudenten?
  • Welke knelpunten stellen taalbegeleiders en docenten vast?

Om toekomstige studenten te laten kennismaken met academisch Nederlands en met de talige verwachtingen bij de start van de opleiding, biedt de Universiteit Antwerpen digitaal zelfstudiemateriaal academisch Nederlands aan op het leerplatform www.uantwerpen.be/aandeslag. Het materiaal focust op de basistaalvaardigheid die komt kijken bij studietaken zoals academische teksten lezen,  hoorcolleges volgen en teksten schrijven. 

Na een korte inleiding over de inhoud van het  materiaal ga je zelf aan de slag. Je verkent het platform met het oog op de eigen lespraktijk. Vervolgens bespreek je met collega’s hoe het materiaal kan ingezet worden voor leerlingen van de laatste graad.

Deze workshop richt zich tot leerkrachten derde graad, zorgleerkrachten en pedagogisch begeleiders.

Didactiek Engels

Be prepared: hoe bereid je leerlingen voor op het gebruik van Engels in het (Nederlandstalig) hoger onderwijs?

Het Engels is de lingua franca van de wetenschap, dus leerlingen die na het secundair onderwijs verder studeren, zullen automatisch met de taal in contact komen.
In deze workshop kom je meer te weten over het aandeel van Engels is in Nederlandstalige opleidingen in het hoger onderwijs en krijg je voorbeelden te zien van het materiaal dat studenten moeten kunnen verwerken.
Vervolgens laten we ons inspireren door didactische inzichten en opdrachten in handboeken en geven we tips over hoe je je lessen kan aanpassen om je leerlingen beter voor te bereiden en kan je een aantal werkvormen uitproberen.
Tot slot krijg je informatie over voorbereidende oefeningen waar je je leerlingen naar kan verwijzen en ga je zelf aan de slag met een aantal van deze oefeningen.


Didactiek Frans

Dynamique dans la didactique

De handboeken die op de markt verschijnen, hechten steeds meer belang aan taalvaardigheden. Maar de stap van taalkennis naar taalvaardigheid blijkt niet altijd even gemakkelijk te zetten. Taalspelletjes helpen je leerlingen bruggen te slaan tussen hun kennis van woorden en grammaticale structuren enerzijds en het toepassen van die kennis in taaltaken anderzijds.

In deze workshop worden een 15-tal concrete werkvormen getoond om grammatica, woordenschat en zinsstructuren in te oefenen. Het gaat om ludieke, activerende werkvormen waarbij de leerlingen spelenderwijs de taal leren. Deze werkvormen zijn zo ontwikkeld dat de spreek- en oefenkansen van alle leerlingen maximaal worden benut. De correctie zit in de oefenvormen verwerkt zodat de rol van de leerkracht verandert in die van coach. De werkvormen kunnen met kleine ingrepen aangepast worden op het niveau van de leerlingen, de inhoud van het handboek of de doelstellingen van de leerkracht. Bovendien leent het spelelement zich goed voor remediëring en/of groepswerk: de leerkracht kan zich op een (aantal) leerling(en) concentreren, terwijl de rest van de klas verderwerkt en zichzelf corrigeert.

Doelstellingen:
Deze workshop biedt volledig uitgewerkte werkvormen die toepasbaar zijn op zeer uiteenlopende grammaticale punten of woordenschat. De workshop vindt plaats in het Frans en in het Nederlands.


Workshops op maat

Indien taaldocenten specifieke noden hebben, bekijkt Linguapolis de mogelijkheid om een didactische vorming op maat te ontwikkelen.

 

Linguapolis is erkend opleidingsverstrekker in het kader van de kmo-portefeuille.