Stijn Sieckelinck: De school als laboratorium voor democratie

Lezing - dinsdag 6 november 2018 - 19 uur - Stadscampus Universiteit Antwerpen - lokaal C.003

Extremisme dreigt onze samenleving in het defensief te dringen. Extreme ideologieën van religieuze, linkse en rechtse zijde hebben een aanwijsbare ongewenst polariserende invloed op de leefwereld van jongeren en dus op hun schoolloopbaan. Hiermee geconfronteerd wordt door veel schoolleiders gekozen voor het bieden van snelle antwoorden: criminaliseren, medicaliseren of pacificeren. Maar stelt men wel de juiste vragen? Maatregelen worden ontwikkeld om burgers te beschermen door radicalisering zo vroeg mogelijk op te sporen en tegen te gaan. Daarbij staan de noden van de samenleving zoals zij is centraal. Maar wat gebeurt er als we de noden van jonge burgers centraal plaatsen en de samenleving zoals zij zou kunnen zijn? 

In deze lezing worden drie ‘waarheden’ in het radicaliseringsdebat behandeld en gedeconstrueerd: 

- “Extremistische barbarij heeft niets met onze beschaving te maken”: Waar zijn we in beland? 

- “Wij hebben geen lessen te leren van extremisten”: Wat weten we?

- “Het enige wat helpt is radicaliserenden harder aanpakken”: Wat kunnen we beter doen?

Wat volgt is een verschuiving van deradicaliseren naar reradicaliseren. Deze onderneming vraagt om een bepaald type studie, niet enkel van het terrorisme zelf, maar van wat onderliggend is en in alle casussen van radicalisering terugkomt: het moeizaam ontwikkelen van verantwoordelijkheid voor de wereld. In deze presentatie leg ik mij niet neer bij een reactieve strategie en stel ik een ‘onmogelijke’ onderzoeksvraag: welke mogelijkheden biedt radicalisering om onze samenleving te verbeteren? Concreet doe ik een voorstel om de recente ontmaskering van de neo-fascistische beweging Schild en Vrienden in te zetten ten einde van onze scholen sterkere democratische omgevingen, ja zelfs radicale oefenkampen te maken.