Armoede, ongelijkheid en inkomensverdeling
De Universiteit Antwerpen kan bogen op een uitstekende onderzoeksreputatie op het vlak van armoede en inkomensongelijkheid. Het onderzoek richt zich op de ontwikkeling en toepassingsmogelijkheden van onderzoeksmethodologieën voor het meten van armoede en multidimensionale ongelijkheid, de studie van optimale herverdelingsstrategieën en beleidsevaluaties. Op basis van grootschalige bevragingen van huishoudens kan de omvang van armoede en de graad van inkomensongelijkheid gemeten worden en worden kwetsbare groepen in kaart gebracht. Doorheen de jaren heeft de Universiteit Antwerpen een sterk Europees en internationaal netwerk van onderzoekssamenwerking in dit domein uitgebouwd.
Sociale zekerheid en fiscaliteit, Europees sociaal beleid
Een aantal instituten en departementen verrichten onderzoek naar de sociale bescherming in welvaartsstaten. De sociale zekerheid vormt het onderwerp van diepgaande studie: het systeem van inkomensbescherming tegen sociale risico’s zoals werkloosheid, invaliditeit, ziekte en ouderdom. Bijzondere aandacht gaat naar de feitelijke werking van socialezekerheidsstelsels in België en andere landen, hervormingen en aanpassingen aan deze stelsels onder invloed van veranderende socio-economische en demografische omstandigheden, en de sociale doelmatigheid van de stelsels in termen van minimale inkomensgarantie en verworven levensstandaard. Waar het onderzoek naar het sociaal beleid vroeger beperkt was tot het nationale beleid, wordt de Europese en globale dimensie van sociale herverdeling steeds belangrijker.
Arbeidsmarkt, concurrentie en sociaal recht
De internationalisering van de arbeidsmarkt en de sociodemografische veranderingen leidden tot nieuwe vormen van sociale risico’s en sociale ongelijkheid en hebben hun impact op de sociale concurrentie. Deze ontwikkelingen droegen bij tot een verhoogde complexiteit van het sociaal recht. De Universiteit Antwerpen beschikt over een uitgebreide onderzoeksexpertise in het domein van het sociaal recht vanuit het oogpunt van concurrentie en sociale rechtvaardigheid. Het wetenschappelijk onderzoek is gericht op sociale en arbeidsrelaties, met speciale aandacht voor zowel de studie van de sociale uitbuiting en uitsluiting als de zoektocht naar een innovatieve en betere analyse van de functie, inhoud en toepassing van het sociaal recht.
Arbeid, gezin en zorg
Het onderzoek in dit deelgebied is toegespitst op de veranderende rol van gezinnen in de samenleving en de doeltreffendheid van het huidige socialezekerheidsstelsel in het licht van deze veranderingen. Het onderzoek omvat analyses over:
- eenouderschap en inkomenszekerheid
- genderevenwicht in hersamengestelde gezinnen
- zorgstress bij tweeverdieners
- loopbaanmobiliteit
- de impact van verschillende vormen van loopbaanonderbreking (werkgelegenheids-, eindeloopbaan- en zorgregelingen).
Een andere belangrijke vraag in dit studiegebied: hoe kan een sociaal doelmatige inkomensbescherming verzoend worden met een efficiënt werkgelegenheidsbeleid?
Vergrijzing, welvaart en zorg
Het onderzoek in dit domein beslaat de verscheidene welvaartssectoren:
- langetermijnzorg
- bejaardenzorg
- gehandicaptenzorg
- speciale jeugdzorg
- kinderzorg
- sociale economie
Tegen de achtergrond van een vergrijzende bevolking moet er veel aandacht gaan naar kosten-batenanalyses en (her)verdelingsvraagstukken die betrekking hebben op de medische zorg.
Andere onderzoeksthema’s handelen over een aantal institutionele hervormingen met het oog op nieuwe zorgbehoeften en over de relatie formele-informele zorg. Het onderzoek is doorgaans multidisciplinair en sectoroverschrijdend.
Migratie
Het migratievraagstuk staat in de onderzoeksagenda van onderzoeksgroepen uit meerdere faculteiten. Volgende onderzoeksvraagstukken worden behandeld:
- De uitdaging die internationale migratie stelt aan de organisatie en conceptuele grenzen van nationale welvaartsstaten;
- De effecten van migratie op de arbeidsmarkt;
- Economische groei en migratie;
- Migratie en etnische minderheden en het integratiebeleid.
Organisatie en strategisch management
De Universiteit Antwerpen verricht onderzoek binnen het domein van de organisatie en het strategisch management, met als hoofddoel een beter inzicht te verwerven in de functionaliteit en effectiviteit van organisaties in de privé-, publieke en socialprofitsector. De belangrijkste processen die onder de loep genomen worden, zijn de impact van het overheidsbeleid, milieufactoren en management op de prestaties van privéondernemingen en publieke organisaties.