Sociale Wetenschappen

Communicatiewetenschappen

Bepalen media ons beeld van de werkelijkheid?

Prof. Steve Paulussen

"Ja, zeker. Je kunt het vergelijken met de vraag of wat we eten onze gezondheid bepaalt."

Iedereen weet dat onze gezondheid niet alléén bepaald wordt door wat we eten, maar dat voeding wel een belangrijke rol speelt. Zo is dat ook met nieuws en media. De media informeren jou over de wereld waarin je leeft. Ze inspireren je en laten jou toe om een mening te vormen over uiteenlopende zaken. Maar ze zorgen ook voor ontspanning. Ze beïnvloeden je stemming en gemoedstoestand. En ze signaleren trends, modes en rolmodellen die mee bepalen hoe jij naar jezelf en naar anderen kijkt.

Maar als het gaat over media of nieuws, zijn we vaak veel minder kieskeurig

Wat mij opvalt, is dat veel mensen bewust omgaan met wat ze eten, en dat ze niet zomaar alles naar binnen schrokken van wat er op hun bord belandt, maar als het gaat over media of nieuws, zijn ze vaak veel minder kieskeurig. Ik geloof nochtans dat zowel onze persoonlijke, mentale gezondheid als de gezondheid van onze samenleving erop vooruit zouden gaan als we met z’n allen zouden overstappen op een doordacht, evenwichtig en kwaliteitsvol mediadieet.

In de opleiding communicatiewetenschappen leer je de werking en samenstelling van de media, en haar effecten op publiek en samenleving, beter begrijpen, zodat je bewuster kan leren omgaan met de media die ons voortdurend voeden en zo mee ons beeld van de werkelijkheid bepalen.

 

 

Prof. Pieter Maeseele

"Media zijn in de eerste plaats verhalenvertellers."

Wanneer je ‘s ochtends op de bus door je newsfeed op Facebook scrolt of stories deelt op Snapchat, even later in het station de gratis krant meeneemt, 's avonds in je luie zetel naar het journaal kijkt, of voor het slapengaan nog even checkt wat er in de wereld is gebeurd: elke keer kom je in contact met verhalen die mee bepalen hoe je de wereld rondom jou ziet, hoe je naar jezelf en naar anderen kijkt, en hoe je jouw rol in die wereld begrijpt.

Omdat verhalen op verschillende manieren kunnen worden verteld, is het belangrijk om kritisch om te gaan met mediaberichtgeving.

Vragen die je je daarbij kunt stellen, zijn: Heeft die berichtgeving als doel je te informeren of naar advertenties te lokken? Welke taal wordt gebruikt en welke beelden worden opgeroepen? Zie je steeds dezelfde mensen die dezelfde dingen zeggen of is er ook ruimte voor groepen en ideeën die de status-quo overstijgen? Wordt economische groei altijd als iets positiefs gebracht of ook als een ramp voor het klimaat? Helpen media jou de wereld te aanvaarden zoals je die kent of helpen zij jou om macht en uitsluiting kritisch te bevragen? Vormen commerciële wetmatigheden en een neutrale, objectieve journalistiek een middel of een hindernis om de wereld rondom je heen te begrijpen? En welke invloed heeft dat algoritme van Facebook en Google eigenlijk op onze informatievoorziening en wereldbeeld, aangezien het de verspreiding van nepnieuws mogelijk maakt?

Deze verschillende vragen komen aan bod in de opleiding communicatiewetenschappen. Zo leer je hoe je een gevarieerd en voedzaam mediadieet kan samenstellen uit de dagelijkse informatie-overvloed en hoe je als mediamaker zelf kan bijdragen aan een breed democratisch debat over grote maatschappelijke vragen.