Gender en seksualiteit als strategische instrumenten in populistische discours. 01/10/2018 - 30/09/2022

Abstract

Dit project bestudeert hoe 'het volk' en 'de immigrant(en)' omschreven worden in populistische strategieën en wat de effecten ervan zijn. Meer bepaald analyseren we hoe deze groepen als (im)moreel omschreven worden door strategisch gebruik van referenties aan gender en seksualiteit. Onderzoek naar populisme is het erover eens dat populisme onder andere een antagonistische logica inhoudt waarbij 'de andere' in een slecht daglicht geplaatst wordt. In Noord-Europa, wordt immigratie, vooral dan van een Moslim populatie, in toenemende mate gekaderd als zijnde incompatibel met gender and seksuele gelijkheid. Rechtse partijen trekken derhalve vrouwelijke en pro-holebi kiezers aan die schrik hebben van de Islam. Echter, een vergelijkende diepgaande studie van dit fenomeen ontbreekt, evenzeer als een analyse van de gevolgen van een dergelijke strategische kadering. Om dit op het eerste zicht bizarre huwelijk van populistische rechtse actoren en een progressieve gender en holebi agenda te begrijpen, wordt het onderzoek in twee stappen opgedeeld. De eerste fase poogt een antwoord te bieden op de vraag hoe 'het volk' en 'de immigrant(en)' strategisch moreel gekaderd worden door gebruik van referenties aan gender en seksualiteit. Hiervoor steunen we op een Critical Frame Analysis van tweets. Onderzoek naar populisme is het erover eens dat populistische politici graag Twitter gebruiken omdat dit communicatiemiddel zeer persoonlijk is en andere media omzeilt. Kortom, het biedt een ideaal platform voor populistische strategieën. In plaats van enkel de tweets van rechts-populistische partijen te selecteren, zullen we de tweets van een breed gamma rechts-populistische politieke actoren analyseren. Critical Frame Analysis is een kwalitatieve methode die het mogelijk maakt grote hoeveelheden teksten in een vergelijkend perspectief te analyseren om onderliggende denkkaders, frames, bloot te leggen. Doordat Critical Frame Analysis de toewijzing van rollen aan doelgroepen detecteert, evenals onderliggende normen en waarden, kunnen we de vraag beantwoorden hoe 'het volk' en 'de immigrant(en)' gekaderd worden; hoe verwijzingen naar gender en seksualiteit ingezet worden in deze context; wat voor verschillen er zijn in het strategisch gebruik van gender en seksualiteit; en hoe dit begrepen moet worden. Om na te kunnen gaan of en in welke mate deze frames uiteindelijk de betekenis van de werkelijkheid structureren en om te testen wat voor (verschillende) effecten ze hebben, moeten we op een andere werkwijze steunen. In de tweede fase van het onderzoek maken we derhalve gebruik van vignettenonderzoek. Onderzoek heeft aangetoond dat kleine verschillen tussen frames een belangrijk effect kunnen genereren op het niveau van attitudes en gedrag. Door verschillende vignetten aan te maken en deze random te verspreiden onder de respondenten, kunnen we frame-specifieke effecten blootleggen. De data die we tijdens de eerste fase verzamelden vormen de basis voor het aanmaken van de vignetten. Ook al is vignettenonderzoek een uitstekend middel om causale verbanden bloot te leggen en om de effecten van verscheidene frames op individuen te testen, de methode is niet geschikt om na te gaan of die effecten van blijvende aard zijn. Echter, we kunnen ervan uitgaan dat mensen door populistische strategieën overladen en zelden slechts eenmalig eraan blootgesteld worden. Afgezien van theoretische beslommeringen of eventuele tekortkomingen van de experimentele data op het niveau van extrapolatie, is vignettenonderzoek (logistisch) gemakkelijk uit te voeren. Het project omvat Duitsland, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Deze landen worden gekenmerkt door elk een eigen geschiedenis van gender en holebi-emancipatie, evenals door verschillen in hun immigratiebeleid. Ze ondervonden daarentegen allen een opkomst van nieuw rechts, en elementen van religie (vooral dan de Islam), gelijkheid, immigratie en multiculturalisme worden in debatten aan elkaar gekoppeld.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject