Onderzoek Vigor Van Tendeloo

Abstract

Acute myeloïde leukemie (AML) en multiple myeloom (MM) zijn twee vormen van bloedkanker met een hoge nood aan nieuwe therapieën. De wetenschap that cellen van ons afweersysteem ("immuunsysteem") in staat zijn om kankercellen te herkennen en te doden, heeft de basis gelegd voor de ontwikkeling van de zogenoemde behandeling met immuuneffectorcellen (IEC). Deze therapie behelst de toediening van immuuncellen die buiten het lichaam "bewapend" worden met een T-celreceptor (TCR) of een chimere antigeenreceptor (CAR). Zulke TCR- of CAR-geladen IEC kunnen een zeer gerichte aanval tegen de kankercellen inzetten. Het doel van het huidige project is om de werkzaamheid van IEC-behandeling voor AML en MM te verbeteren, en terzelfdertijd om de kans op neveneffecten en de hoge kosten te verminderen. Concreet zullen IEC geladen worden met AML-gerichte TCR'en of MM-gerichte CAR'en via de elektroporatie. Deze techniek houdt de toediening van een elektrische puls aan de de cellen in, waardoor tijdelijk minuscule gaatjes in het celoppervlak ontstaan die toelaten dat de TCR en/oof CAR in de cel kan binnendringen. Vergeleken met de huidige IEC-behandelingen, is deze technologie goedkoper, houdt zij een verbeterd veiligheidsprofiel in en kan ook de werkzaamheid verhoogd worden. Met dit project hopen wij dan ook te kunnen bijdragen tot de ontwikkeling een nieuwe generatie, verbeterde IEC-producten voor de behandeling van bloedkankers zoals AML en MM

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor
• Co-promotor: Berneman Zwi
• Mandaathouder: Anguille Sébastien

Onderzoeksgroep(en)

• Laboratorium voor Experimentele Hematologie (LEH)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Infectieziekten (ID) en antimicrobiële resistentie (AMR) vormen een continue en ernstige bedreiging voor mens en dier (One Health). Vijf onderzoekseenheden van UAntwerpen, met sterke internationale track records en samenwerkingen, zullen gezamenlijk hun ID-expertise blijven kapitaliseren. EVECO onderzoekt de verspreiding, evolutie en ecologie van pathogenen (pest, arenavirussen, ...) en dieren in het wild, en biedt inzichten voor opkomend ID-management. LMM heeft grote consortia (COMBACTE, PREPARE) opgericht die hebben geleid tot pan-Europese infrastructuren voor onderzoek naar ID- en antimicrobiële consumptie. Naast het ontwikkelen van snelle diagnostiek, onderzoekt LMM AMR-mechanismen en pathogene dynamica in vitro, in mens / vee en in diermodellen om de gastheer immuunrespons (ontdekking van biomarkers) en bacteriële pathogeniciteit te bestuderen. LEH voert geavanceerd onderzoek uit naar celgebaseerde immuuntherapieën, in samenwerking met het Centrum voor Celtherapie en Regeneratieve Geneeskunde van het UZA. LEH onderzoekt gastheer-immuunreacties in vaccinstudies met behulp van multi-parametrische flowcytometrie en systeembiologie teneinde nieuwe immuun correlaten van bescherming te ontdekken bij nieuwe generatie vaccins. CEV bestudeert de epidemiologie van vaccineerbare ziekten en voert state-of-the-art vaccin studies uit met grote nationale / internationale netwerken, waaronder maternale immunisatie studies en quarantaine studies met genetisch gemodificeerde poliovirussen. Gezien de wereldwijde behoefte aan EID-vaccins (Lassa, Ebola, ...) houdt CEV zich bezig met verschillende innovatieve (niet) -human challenge-fase 1-2 studies. CHERMID onderneemt methodologisch en toegepast onderzoek op het kruispunt tussen gezondheidseconomie, biomedische geneeskunde en wiskunde. CHERMID is internationaal bekend voor het ontwikkelen van modellen van dynamische ID-processen binnen en tussen gastheren, die worden geïntegreerd met geavanceerde economische modellen. Door deze complementaire expertises te integreren, zal dit OEC de huidige en toekomstige uitdagingen in ID-beheer aanpakken.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Damme Pierre
• Co-promotor: Beutels Philippe
• Co-promotor: Leirs Herwig
• Co-promotor: Malhotra Surbhi
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Evaluatie van Vaccinaties (CEV)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Kanker is wereldwijd een van de belangrijkste doodsoorzaken. In de afgelopen decennia zijn nieuwe therapieën ontwikkeld die gericht zijn op het immuunsysteem van de patiënt om een ​​antitumorreactie op te zetten. De effectiviteit van deze immunotherapieën is al in verschillende klinische onderzoeken aangetoond. Niettemin vertonen deze therapieën een grote variatie in hun werkzaamheid, zodanig dat sommige patiënten goed reageren op de therapie, terwijl andere dat niet doen. In dit project gaan we de verschillen tussen de T-celreceptor (TCR) repertoires van responders en niet-responders onderzoekers naar mogelijke merkers die een voorspellende waarde hebben voor de klinische response van de therapie. We zullen dataminingmethoden en nieuw ontwikkelde immuno-informatica software toepassen om die eigenschappen bloot te leggen die van een patiënt een klinische responder of non-responder maken. Dit zal het onderliggende mechanisme van DC-gebaseerde vaccinreactiviteit onthullen. Dit kan de algemene gezondheidszorg in termen van gepersonaliseerde geneeskunde mogelijk versnellen en op termijn kosten besparen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Laukens Kris
• Co-promotor: Meysman Pieter
• Co-promotor: Smits Evelien
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor
• Mandaathouder: Gielis Sofie

Onderzoeksgroep(en)

• ADReM Data Lab (ADReM)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In België krijgen elke dag twee patiënten de diagnose van multipel myeloom (MM). Ondanks de aanzienlijke therapeutische vooruitgang die geboekt werd over de laatste decennia, blijft MM ongeneeslijk. Resistentie tegen de gebruikte geneesmiddelen leidt vaak tot refractaire ziekte en herval waardoor er nood is aan nieuwe behandelingsopties in MM. Immuuntherapie is een belangrijke speler geworden in verschillende kankers, waaronder MM. Chimerische antigen receptor (CAR)-T celtherapie is de laatste jaren sterk opgekomen, vooral in B-cel aandoeningen (BCMA). CAR-T cellen zijn T cellen dat genetische gemodificeerd werden - voornamelijk via lenti- of retrovirale transductie - om een CAR te expresseren dat virtueel elk oppervlakte epitoop op een cel kan herkennen. De eerste klinische studies in MM, vooral getarget tegen B-cel maturatie antigen (BCMA), waren beloftevol en toonden een hoge respons, waaronder complete responsen. Helaas zijn deze responsen vaak tijdelijk en wordt herval door verlies van BCMA expressie na de behandeling waargenomen. Daarnaast worden zware nevenwerkingen, zoals cytokine release syndroom, vaak gerapporteerd. Bijgevolg wordt aangenomen dat CAR-T cel gebaseerde immunotherapie enkel een viabele behandelingsoptie kan worden wanneer drie uitdagingen aangepakt worden: effectiviteit verbeteren (opdracht 1) terwijl de toxiciteit (opdracht 2) en kosten (opdracht 3) verminderen. Het doel van dit project is om een volgende generatie CAR-T celtherapie voor de behandeling van multipel myeloom te ontwikkelen. Onze hypothese is dat het targetten van meerdere antigenen de anti-tumor immuunrespons zal vergroten en de effectiviteit van de behandeling zal verbeteren door de kans op het ontwijken van het immuunsysteem verkleint. Inclusie van immuuncheckpoint inhibitie en het verbeteren van co-stimulerende en migrationele functionaliteit zal deze anti-tumor eigenschappen van CAR-T cells verder ondersteunen. Gezien de mogelijke nevenwerkingen zien wij het gebruik van mRNA elektroporatie en gamma/delta (γδ) T cellen als verbeteringen op vlak van veiligheid en kost van CAR-T celtherapie. Samengevat begoen we een effectievere, veiligere en economisch haalbare CAR-T celtherapie.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

• Laboratorium voor Experimentele Hematologie (LEH)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Multipel myeloom (MM) is nog steeds een ongeneselijke maligniteit. Met chimerische antigen receptor (CAR)-T-celtherapie werden indrukwekkende klinische resultaten bekomen in leukemie en lymfoom. Ook in MM zit deze therapie in een stroomversnelling. Dit project heeft als doel de tekortkomingen in termen van efficiëntie en veiligheid van de huidige CAR-T-celtherapieën aan te pakken door het targetten van meerdere MM antigenen, 'uitputting' van T-cellen te verminderen, en alternatieve T-celsubsets te onderzoeken. Daarbij verzekert de transiënte T-celmodificatie de veiligheid van de patiënt, vermindert het de productiekost dramatisch en kan het dienen als een eerste-fase testplatform voor de klinische translatie van nieuwe CAR-T-celltherapieën.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

• Laboratorium voor Experimentele Hematologie (LEH)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Nieuwe kankerbehandelingen zoals immuuntherapie trachten de overblijvende kankercellen, die resistent bleken voor de standaardtherapie, op een zeer specifieke manier op te zoeken en te doden met zo weinig mogelijk neveneffecten. Ons immuunsysteem beschikt over speciale witte bloedcellen, killerlymfocyten genaamd, die in staat zijn om tumorcellen te herkennen via een specifieke receptor (T-celreceptor) die als vangarm fungeert om zich aan de tumorcellen vast te klampen en te doden. In dit project trachten we deze vangarm-molecule - die we in het laboratorium kunnen aanmaken – in de killerlymfocyten van de patiënt te smokkelen zodat deze geprogrammeerd worden om tumorcellen te herkennen en te doden. In dit project wil de UAntwerpen i.s.m. het UZ Antwerpen eerst een princiepbewijs leveren en zullen tevens de eerste stappen worden gezet om de klinische haalbaarheid te toetsen van deze lymfocytenimmuuntherapie. In de toekomst wordt verwacht dat deze gepersonaliseerde therapie zowel als adjuvante versterkende therapie kunnen dienen, bv. na standaardtherapie of kankervaccinatie, of bij progressieve kankerpatiënten die volgens de huidige standaardtherapieën anders als uitbehandeld zouden worden bestempeld.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor
• Co-promotor: Berneman Zwi

Onderzoeksgroep(en)

• Laboratorium voor Experimentele Hematologie (LEH)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Een interdisciplinaire studie waarbij we de rol van HLA genen en T-cel diversiteit als risicofactoren voor herpes zoster bestuderen. Chickenpox is a consequence of primary infection of varicella-zoster virus (VZV). Afterwards, VZV remains latent in neural ganglia until symptomatic reactivation called herpes zoster (HZ, shingles). In this project, we will first develop a novel computational framework that will allow us to estimate the probability that a pathogen-derived antigen is adequately recognised by the major histocompatibility complexes (MHC) encoded by HLA genes. Antigen bounding by MHC molecules is a necessary step prior to recognition (and further management) of infected cells. Next, we will obtain HLA data from 150 HZ patients and 150 matched controls. This will allow us to estimate whether and which HLA A/B/C genes are enriched or depleted in HZ patients. Our computational framework will allow us to estimate which VZV proteins are most likely of importance in controlling VZV. We will assess whether the HLA data is readily translated into the diversity of the T-cell receptor (TCR) against VZV, and against which of the most important VZV proteins. Finally, we will differentiate blood-derived inducible pluripotent stem cells (iPSC) into neuronal cells, infect these neuronal cells with VZV and study whether depletion of VZV-specific T-cells affects VZV proliferation, thereby confirming our earlier obtained HLA-TCR predictions.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Laukens Kris
• Co-promotor: Delputte Peter
• Co-promotor: Mortier Geert
• Co-promotor: Ogunjimi Benson
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

• ADReM Data Lab (ADReM)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Deze innovatieve studie beoogt om in detail te onderzoeken wat de in vitro capaciteit is van CD56-positieve dendritische cellen (DC) om natural killer (NK)-cellen en innate γδ T-cellen te activeren en mobiliseren, en wat het effect daarvan is op het adaptief immuunantwoord in een model van acute myeloïde leukemie. De eventuele betrokkenheid van interleukine (IL)-15 en CD56 in het innate immuunstimulerende potentieel van verse en gecultiveerde DC zal nader onderzocht worden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor
• Co-promotor: Smits Evelien
• Mandaathouder: Van Acker Heleen

Onderzoeksgroep(en)

• Laboratorium voor Experimentele Hematologie (LEH)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

The GENERAL OBJECTIVE of this doctoral thesis is to develop a clinical grade highly immunogenic antigen-specific anticancer vaccine. Aiming to unleash the full force of both adaptive and innate anti-tumor immunity by DC vaccination, we hypothesize that suppression of the inhibitory immune checkpoint molecules programmed death ligand (PD-L)1 and PD-L2 integrated into our immunogenic IL-15 DCs will generate a superior cancer vaccine with unprecedented immunostimulatory potential.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor
• Co-promotor: Lion Eva
• Mandaathouder: Versteven Maarten

Onderzoeksgroep(en)

• Laboratorium voor Experimentele Hematologie (LEH)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Nieuwe kankerbehandelingen zoals immuuntherapie trachten de overblijvende kankercellen, die resistent bleken voor de standaardtherapie, op een zeer specifieke manier op te zoeken en te doden met zo weinig mogelijk neveneffecten. Ons immuunsysteem beschikt over speciale witte bloedcellen, killerlymfocyten genaamd, die in staat zijn om tumorcellen te herkennen via een specifieke receptor (T-celreceptor) die als vangarm fungeert om zich aan de tumorcellen vast te klampen en te doden. In dit project trachten we deze vangarm-molecule - die we in het laboratorium kunnen aanmaken – in de killerlymfocyten van de patiënt te smokkelen zodat deze geprogrammeerd worden om tumorcellen te herkennen en te doden. In dit project wil de UAntwerpen i.s.m. het UZ Antwerpen eerst een princiepbewijs leveren en zullen tevens de eerste stappen worden gezet om de klinische haalbaarheid te toetsen van deze lymfocytenimmuuntherapie. In de toekomst wordt verwacht dat deze gepersonaliseerde therapie zowel als adjuvante versterkende therapie kunnen dienen, bv. na standaardtherapie of kankervaccinatie, of bij progressieve kankerpatiënten die volgens de huidige standaardtherapieën anders als uitbehandeld zouden worden bestempeld.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Deze innovatieve studie beoogt om in detail te onderzoeken wat de in vitro capaciteit is van CD56-positieve dendritische cellen (DC) om natural killer (NK)-cellen en innate γδ T-cellen te activeren en mobiliseren, en wat het effect daarvan is op het adaptief immuunantwoord in een model van acute myeloïde leukemie. De eventuele betrokkenheid van interleukine (IL)-15 en CD56 in het innate immuunstimulerende potentieel van verse en gecultiveerde DC zal nader onderzocht worden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor
• Co-promotor: Smits Evelien
• Mandaathouder: Van Acker Heleen

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Vaccin-geïnduceerde veranderingen in antilichamen en T-cellen en hun beschermende waarde tegen natuurlijke infecties worden bestudeerd in vaccinatiestudies. Hierdoor heeft men kunnen vaststellen dat niet alle vaccins even effectief zijn en dat er variabiliteit is tussen individuen wat betreft de grootte en de duur van de immuunrespons na vaccinatie. Onze hypothese is dat individu-specifieke genetische karakteristieken die verzameld zijn in een korte tijdsspanne na vaccinatie voldoende zijn om immuunresponsen te voorspellen over een lange periode na vaccinatie. Voor dit project zullen we 120 vrijwilligers rekruteren: 40 van hen zullen voor de eerste keer een hepatitis B vaccin krijgen toegediend, gevolgd door een booster vaccin; 40 anderen dienen we een monovalent mazelen booster vaccin toe en een laatste groep van 40 dienen we een gecombineerd mazelen-bof-rubella vaccin toe. Bloedstalen zullen bij de deelnemers op verschillende tijdstippen (tot een jaar na vaccinatie) afgenomen worden. We bestuderen vaccin-geïnduceerde veranderingen in genexpressie in immuuncompetente cellen na vaccinatie, individu-specifieke genetische voorbeschiktheid voor peptide herkenning door T-cellen (a.d.h.v. T-cel receptor en major histocompatibiliteit sequencing) en de adaptieve immuunrespons (peptide-specifieke T-cellen en antilichamen). Met behulp van geavanceerde longitudinale modellerings-, data mining en machine learning technieken op individu-specifieke data, zullen we vaccin-geïnduceerde T-cell responsen kunnen voorspellen op langere termijn. Dit project zal de standaard vooropstellen voor de vaccinologie van de nabije toekomst. Onze resultaten zijn ook belangrijk door hun toepasbaarheid in andere onderzoeksvelden zoals deze van de therapeutische kankervaccinatie en virale immunologie.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Beutels Philippe
• Co-promotor: Mortier Geert
• Co-promotor: Van Damme Pierre
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Deze innovatieve studie beoogt om in detail te onderzoeken wat de in vitro capaciteit is van CD56-positieve dendritische cellen (DC) om natural killer (NK)-cellen en innate γδ T-cellen te activeren en mobiliseren, en wat het effect daarvan is op het adaptief immuunantwoord in een model van acute myeloïde leukemie. De eventuele betrokkenheid van interleukine (IL)-15 en CD56 in het innate immuunstimulerende potentieel van verse en gecultiveerde DC zal nader onderzocht worden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor
• Co-promotor: Lion Eva
• Mandaathouder: Campillo Davó Diana

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Specifiek beoogt deze innovatieve studie om in detail te onderzoeken wat de in vitro capaciteit is van IL-15 DC om NK-cellen en γδ T-cellen te activeren en mobiliseren, en wat het effect daarvan is op het adaptief immuunantwoord in een model van AML. De eventuele betrokkenheid van IL-15 en CD56 in het innate immuunstimulerende potentieel van IL-15 DC zal nader onderzocht worden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor
• Co-promotor: Lion Eva
• Mandaathouder: Van Acker Heleen

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Beutels Philippe
• Co-promotor: Hens Niel
• Co-promotor: Van Damme Pierre
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor
• Mandaathouder: Ogunjimi Benson

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds STK. UA levert aan STK de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor
• Co-promotor: Smits Evelien

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds VLK. UA levert aan VLK de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Co-promotor: Smits Evelien
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor
• Co-promotor: Vermeulen Katrien

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Co-promotor: Smits Evelien
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht toegekend door de Universiteit Antwerpen. De promotor levert de Universiteit Antwerpen de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd door de universiteit.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor
• Mandaathouder: Deckx Nathalie

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Beutels Philippe
• Co-promotor: Van Damme Pierre
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor
• Mandaathouder: Ogunjimi Benson

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds STK. UA levert aan STK de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Co-promotor: Germonpre Paul
• Co-promotor: Huizing Manon
• Co-promotor: Peeters Marc
• Co-promotor: Van de Velde Ann
• Co-promotor: Van Schil Paul
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds een privé-instelling. UA levert aan de privé-instelling de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor
• Co-promotor: Cools Nathalie

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds STK. UA levert aan STK de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor
• Mandaathouder: Nuyts Amber

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds VLK. UA levert aan VLK de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Jorens Philippe
• Co-promotor: Conraads Viviane
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor
• Mandaathouder: van Ierssel Sabrina

Onderzoeksgroep(en)

• Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de VLK. UA levert aan de VLK de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In voorliggend project willen we de haalbaarheid en toepasbaarheid van tolerogene DC en Treg als cellulaire mediatoren om pathogene reacties in MS patiënten te onderdrukken, klinisch en preklinisch onderzoeken. Huidig onderzoek zal de fundamentele basis leggen voor de eventuele latere ontwikkeling van een cellulair vaccin voor de behandeling van MS. Patiënten die lijden aan MS zouden in de toekomst gevaccineerd kunnen worden met tolerogene DC en/of immuunonderdrukkende Treg om alzo autoreactieve T-cellen, die autoimmuniteit veroorzaken, te elimineren of te inactiveren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor
• Co-promotor: Berneman Zwi
• Co-promotor: Cools Nathalie
• Co-promotor: Cras Patrick
• Co-promotor: Ponsaerts Peter
• Co-promotor: Ysebaert Dirk

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor
• Mandaathouder: Nuyts Amber

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In het kader van Hercules Middelzware Onderzoeksapparatuur werden door de Universiteit Antwerpen een aantal fondsen aangetrokken om wetenschappelijke toestellen aan te kopen. Voorliggende projectaanvraag betreft de aankoop van een nieuwe generatie gebruiksvriendelijke, hogesnelheids en compacte flowcytometrische cell sorter, die toelaat om diverse celpopulaties simultaan te sorteren op basis van lichtverstrooiingskarakteristieken en moleculaire kenmerken. Dit garandeert verder biologisch, moleculair-biologisch en/of immunologisch onderzoek van de gesorteerde en gezuiverde cellen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Co-promotor: Ebo Didier
• Co-promotor: Stevens Wim
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project past in de ontwikkeling van immunotherapie als adjuvante behandeling voor leukemiepatiënten. Het doel van immunotherapie voor leukemie is de eliminatie van residuele leukemiecellen door geactiveerde immuuncellen, resulterend in een verlenging van de overleving van leukemiepatiënten na standaardtherapie. Onze strategie is het laden van humane acute myeloide leukemie (AML-) cellen met immuunstimulerende gevarensignalen, meer bepaald Toll-like receptor (TLR-) liganden. We onderzoeken het rechtstreeks effect van deze TLR-liganden op AML-cellen, alsook of TLR-ligand-geladen AML-cellen in staat zijn om immuuncellen te activeren en alzo een innate en/of adaptieve immuunrespons op te wekken. Uit ons voorgaand onderzoek bleek dat de immunogeniciteit van AML-cellen verhoogd wordt door deze cellen d.m.v. elektroporatie intracellulair op te laden met het synthetische TLR3-ligand poly(I:C). Bovendien werden dendritische cellen (DC) en natural killer cellen geactiveerd door poly(I:C)-geëlektroporeerde AML-cellen. In een volgende onderzoeksfase zullen we nagaan of poly(I:C)-geëlektroporeerde AML-cellen eveneens de differentiatie van monocyten naar immuunstimulerende DC induceren. Bovendien zullen we de directe effecten van het TLR7/8-ligand resiquimod op AML-cellen onderzoeken. Dit in vitro onderzoek is een onontbeerlijke fase in de bepaling van de wijze waarop TLR-liganden van nut kunnen zijn in immunotherapie. Hierdoor zal dit onderzoek bijdragen aan de verbetering van immunotherapie voor AML, met inbegrip van een mogelijke uitbreiding naar andere tumortypes.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor
• Mandaathouder: Smits Evelien

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Wij willen de rol van EPCs onderzoeken als diagnostisch hulpmiddel en biomerker van endotheliale dysfunctie in sepsis. A. Is er een correlatie tussen het aantal EPCs en de progressie, de graad van orgaandysfunctie, "disease progression" en prognose in sepsis ? B. Is er een correlatie tussen de het aantal EPCs en de graad van endotheliale dysfunctie zoals geobjectiveerd door middel van zowel biomerkers van endotheeldysfunctie in het perifere bloed als metingen van vasculaire reactiviteit in vivo? C. Hebben therapeutische interventies met het oog op het herstel van de endotheliale functie en orgaanfalen in sepsis een invloed op het aantal en functie van circulerende EPCs?

Onderzoeker(s)

• Promotor: Jorens Philippe
• Co-promotor: Conraads Viviane
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor
• Mandaathouder: van Ierssel Sabrina

Onderzoeksgroep(en)

• Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit project willen we, in een model van acute myeloïde leukemie (AML), de cellulaire en moleculaire determinanten onderzoeken voor een optimale activatie van Th1-gepolariseerde DC (DC 1 NK). Daarbij spitst het onderzoek zich toe op strategieën om de immunogeniciteit van TC te verbeteren en DC meer immuunstimulerend te maken door interactie met componenten van het innate immuunsysteem.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het voorgestelde onderzoeksplan heeft als doelstelling de verdere uitbouw van de cellulaire immunotherapie groep. Het project omvat de volgende 2 luiken: 1. Cellulaire immunologie van kanker en aids. Deze (vaak ongeneeslijke) ziekten zouden kunnen behandeld worden d.m.v. immunotherapie (biotherapie) waarbij het immuunsysteem wordt ingeschakeld voor de eliminatie van tumorcellen of de eradicatie van het HIV virus, bijvoorbeeld via de ontwikkeling van een therapeutisch vaccin. Hierbij wordt gedacht aan de rol van myeloïde dendritische cellen omwille dat deze cellen de immunologische balans tussen immuniteit en tolerantie bewaren. Dit onderzoeksluik focust op de activatie (i.h.b. de activatievereisten en costimulatievoorwaarden van leukemie of HIV-specifieke cytotoxische tumorcellen in patiënten, waaruit conclusies kunnen getrokken worden voor de toekomstige ontwikkeling van therapeutische vaccins. 2. Multidisciplinair celtherapie-onderzoek (i.s.m. CCRG) naar toepassingen van stamceltherapie (via de omzetting van vergevorderd translationeel onderzoek rond stamceltherapie en celtherapie in het algemeen in klinische studies), met name: dendritische cel-gebaseerde vaccins voor kanker en HIV; stamceltherapie voor kanker en degeneratieve aandoeningen; monitoring van cellulaire immuniteit bij gevaccineerde personen in klinisch-epidemiologische studies.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Tendeloo Vigor
• Mandaathouder: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De ontwikkeling van nieuwe therapieën tegen HIV heeft een hoge prioriteit: 80% van patiënten hebben resistentie ontwikkeld tegen sommige van de huidige drugs en transmissie van drug-resistent virus wordt nu een bedreiging. Dit project heeft niet de bedoeling om nieuwe therapieën te evalueren in de kliniek, maar zal de basis-research leveren voor de ontwikkeling van de volgende nieuwe therapeutische strategieën.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Co-promotor: Vanham Guido
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Stevens Wim
• Co-promotor: Berneman Zwi
• Co-promotor: De Clerck Luc
• Co-promotor: Ebo Didier
• Co-promotor: Hagendorens Margo
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Promotor: Van Damme Pierre
• Co-promotor: Van Bockstaele Dirk
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Evaluatie van Vaccinaties (CEV)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De kracht van het menselijk afweersysteem kan aangewend worden voor de ontwikkeling van meer specifieke immunotherapiemethoden tegen kanker en HIV infectie. Hiervoor zal het immuunstimulerend potentieel van menselijke dendritische cellen (DC) opgeladen met tumor- of HIV-antigenen in vitro worden getoetst. Kennis omtrent de DC-geïnduceerde immuunstimulatie kan leiden tot de verbetering van therapeutische kanker- en HIV-vaccins.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Co-promotor: Vanham Guido
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Met het oog op de ontwikkeling van een cellulair kankervaccin, zullen humane dendritische cellen (DCs) afkomstig van gezonde individuen, behandelde kankerpatiënten en HIV-seropositieve patiënten worden gekweekt vanuit perifere bloedmonocyten. Het hoofddoel van dit project bestaat erin om een transfer van gedefineerde tumor- of HIV-antigenen naar DC te bewerkstelligen d.m.v. transfectie met mRNA coderend voor het relevant antigeen via electroporatie. Deze met antigenen opgeladen DC zullen vervolgens gebruikt worden voor de in vitro generatie van antigenspecifieke autologe cytotoxische T-cellen die in staat zijn om autologe tumorcellen of HIV-geïnfecteerde cellen te eradiceren. In een latere fase zal worden overgegaan tot het laden van DC met ongefractioneerd autoloog tumormateriaal (totaal tumor mRNA, apoptotische cellen), wanneer er geen voorkennis is van tumorspecifieke tumorantigenen. Voor deze strategie zal worden gewerkt met tumormateriaal afkomstig van baarmoederhals- en lymfekankerpatiënten.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Mandaathouder: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het Wilms' tumor (WT1) eiwit komt tot overexpressie in een aantal menselijke tumoren zoals hematologische tumoren, long-, thyroid-, borst-, teelbal-, huid- en eierstokcarcinoma. Daarom kan het WT1 beschouwd worden als een potentieel universeel tumorantigen dat nuttig kan zijn voor de ontwikkeling van therapeutische kankervaccins. Gebruikmakend van in vitro gekweekte myeloïde dendritische cellen (DC) getransfecteerd met mRNA coderend voor het WT1 eiwit willen we de haalbaarheid onderzoeken om anti-WT1 T-cellen van leukemiepatiënten in vitro te activeren en te expanderen die op hun beurt in staat zijn om WT1-positieve tumorcellen te lyseren. Dit onderzoek tracht de basismodaliteiten te bepalen voor de ontwikkeling van WT1-gebaseerde DC vaccines voor meerdere types van kanker.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Jorens Philippe
• Co-promotor: Berneman Zwi
• Co-promotor: Buytaert Philippe
• Co-promotor: Cras Patrick
• Co-promotor: Delbeke Luc
• Co-promotor: Van Bockstaele Dirk
• Co-promotor: Van Bogaert Pierre-Paul
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor
• Co-promotor: Verlooy Jan

Onderzoeksgroep(en)

• Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Bij HIV-seropositieve personen zonder ziekteprogressie is er een sterke HIV-specifieke CD4+ en CD8+ T-celimmuniteit. Anderzijds worden bij personen met een progressief ziekteverloop ook HIV-specifieke CD8+ cytotoxische T-lymfocyten (CTL) aangetoond, maar deze cellen blijken functioneel deficiënt. Dit suggereert dat het kwalitatief verbeteren en versterken van T celresponsen gericht tegen HIV het ziekteverloop gunstig zou kunnen beïnvloeden. De huidige schema's van `highly active anti-retroviral therapy' (HAART) onderdrukken virale replicatie, maar er is geen volledige viruseradicatie. Bovendien vermindert HAART de anti-HIV CTL respons en ziet men geen complete reconstitutie van HIV-specifieke CD4+ T-helpercellen. Het opwekken van een sterke cellulaire immuunrespons gericht tegen de regulatorische HIV virus eiwitten Tat en Rev zou van bijzonder belang kunnen zijn voor de viruseliminatie. Het hoofddoel van dit project is dan ook de ex vivo sensitisatie van T cellen van HAART patiënten via het opladen van autologe monocyt-afgeleide dendritische cellen (Mo-DC) met het mRNA coderend voor de regulatorische Tat en Rev eiwitten alleen of in combinatie met het structurele Gag eiwit. Hierbij zijn we niet alleen geïnteresseerd in de inductie van CD8+ HIV-specifieke CTL, maar ook in de specifieke conditionering van DCs voor de activatie van CD4+ T helpercellen die de anti-HIV CTL respons in de hand kunnen werken of versterken. Ruime ervaring werd reeds opgedaan met het in vitro kweken van dendritische cellen, alsook met de electroporatie transfectietechniek die gebruikt zal worden voor het opladen van de bekomen dendritische cellen met HIV-1 mRNA. In dit project willen we dan ook aantonen dat het opwekken en/of versterken van een cellulaire immuunrespons tegen de vroeg tot expressie komende HIV eiwitten Tat en Rev een sleutelrol speelt in de ontwikkeling van een HIV immunotherapie.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Co-promotor: Colebunders Robert
• Co-promotor: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Met het oog op de ontwikkeling van een cellulair kankervaccin, zullen humane dendritische cellen (DCs) afkomstig van gezonde individuen, behandelde kankerpatiënten en HIV-seropositieve patiënten worden gekweekt vanuit perifere bloedmonocyten. Het hoofddoel van dit project bestaat erin om een transfer van gedefineerde tumor- of HIV-antigenen naar DC te bewerkstelligen d.m.v. transfectie met mRNA coderend voor het relevant antigeen via electroporatie. Deze met antigenen opgeladen DC zullen vervolgens gebruikt worden voor de in vitro generatie van antigenspecifieke autologe cytotoxische T-cellen die in staat zijn om autologe tumorcellen of HIV-geïnfecteerde cellen te eradiceren. In een latere fase zal worden overgegaan tot het laden van DC met ongefractioneerd autoloog tumormateriaal (totaal tumor mRNA, apoptotische cellen), wanneer er geen voorkennis is van tumorspecifieke tumorantigenen. Voor deze strategie zal worden gewerkt met tumormateriaal afkomstig van baarmoederhals- en lymfekankerpatiënten.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Mandaathouder: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project beoogt na te gaan 1) in welke stamcel populaties transductie van genen leidt tot efficiente lange termijn expressie in de verschillende hematopoietische cellijnen (myeloid, T, B) en 2) welke hiertoe de meest efficiente methodologie is. Hiertoe zullen verschillende technieken van gentransfer getest worden (adeno associated virus of AAV, liposomen, lipofectine), evenals verschillende types promotoren (CMV, c-kit promotor, HSV-1 thymidine kinase promotor, CD34 promotor). De targetcellen voor gentherapie zullen in de eerste plaats primitieve CD34++ CD38- hematopoietische progenitorcellen zijn, waarvan het brede differentiatie potentieel evenals de expressie van getransduceerd genen zal nagegaan worden in pre-CFC assays (myeloid) en in fetale thymus orgaankulturen (SCID muizen).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Co-promotor: Van Broeckhoven Christine
• Mandaathouder: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project beoogt na te gaan 1) in welke stamcel populaties transductie van genen leidt tot efficiente lange termijn expressie in de verschillende hematopoietische cellijnen (myeloid, T, B) en 2) welke hiertoe de meest efficiente methodologie is. Hiertoe zullen verschillende technieken van gentransfer getest worden (adeno associated virus of AAV, liposomen, lipofectine), evenals verschillende types promotoren (CMV, c-kit promotor, HSV-1 thymidine kinase promotor, CD34 promotor). De targetcellen voor gentherapie zullen in de eerste plaats primitieve CD34++ CD38- hematopoietische progenitorcellen zijn, waarvan het brede differentiatie potentieel evenals de expressie van getransduceerd genen zal nagegaan worden in pre-CFC assays (myeloid) en in fetale thymus orgaankulturen (SCID muizen).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Mandaathouder: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project beoogt na te gaan 1) in welke stamcel populaties transductie van genen leidt tot efficiente lange termijn expressie in de verschillende hematopoietische cellijnen (myeloid, T, B) en 2) welke hiertoe de meest efficiente methodologie is. Hiertoe zullen verschillende technieken van gentransfer getest worden (adeno associated virus of AAV, liposomen, lipofectine), evenals verschillende types promotoren (CMV, c-kit promotor, HSV-1 thymidine kinase promotor, CD34 promotor). De targetcellen voor gentherapie zullen in de eerste plaats primitieve CD34++ CD38- hematopoietische progenitorcellen zijn, waarvan het brede differentiatie potentieel evenals de expressie van getransduceerd genen zal nagegaan worden in pre-CFC assays (myeloid) en in fetale thymus orgaankulturen (SCID muizen).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Berneman Zwi
• Mandaathouder: Van Tendeloo Vigor

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject