Over Knappe K(n)oppen project
Het uitlopen van de knoppen van bomen in de lente is een jaarlijks weerkerend natuurlijk hoogtepunt. Zelfs wetenschappers zijn er nog niet helemaal uit waarom bomen het ene jaar vroeger knoppen dan het andere. Er zijn wel verschillende sturende factoren gekend, zoals daglengte, temperatuur, beschikbaarheid van voedingsstoffen... maar hoe de sturing juist verloopt, blijft een open vraagstuk.
Bovendien zijn onze bomen vaker en vaker in de war. De reden: klimaatverandering. Daglengtes zijn hetzelfde als voordien, maar winter- en voorjaarstemperatuur nemen gemiddeld toe. De complexiteit van het hele sturingsproces maakt het op dit ogenblik onmogelijk om het gedrag van bomen te voorspellen in onze nieuwe, warmere wereld. Maar het is wel cruciaal: bomen nemen zelf een hele hoop CO2 op uit de lucht (het broeikasgas CO2 in de lucht stuurt de klimaatopwarming) en hun uiteindelijke groei hangt sterk af van een succesvolle start na de winter. Bovendien zijn ook veel vogels, insecten en andere organismen afhankelijk van de levenscycli van de bomen.
Bomen zijn heel belangrijk want ze nemen een hele hoop CO2 op uit de lucht. CO2 is een broeikasgas dat klimaatverandering stuurt.
Dat is waarom wetenschappers en burgers samen in dit citizen science project aan de slag gaan. Eén van de allerbelangrijkste problemen is het gebrek aan grondige experimentele gegevens. Net zoals mensen, verschillen bomen allemaal meer of minder van elkaar. We hebben dus studiegegevens nodig van (heel) veel bomen. Op al die bomen moet elke ochtend en elke avond een relatief eenvoudig experiment worden uitgevoerd, steeds op hetzelfde tijdstip. Probleem: er zijn gewoon te veel bomen en te weinig wetenschappers om dat uit te voeren.
Daarom zullen in het Knappe K(n)oppen project scholen met hun leerlingen, leraars en familieleden een groot aantal bomen opvolgen en in detail bestuderen hoe daglengte, wintertemperatuur en lentetemperatuur het verschijnen van de bladeren beïnvloeden. Burgers en wetenschappers slaan de handen in elkaar en zetten samen een cruciale wetenschappelijke stap voorwaarts: zijn onze bomen bestand tegen een warmere wereld?