Design from Recycling is a materiaalgedreven ontwerpmethodiek, specifiek gericht op het gebruik van gerecycleerde polymeren in nieuwe producten. Onbekend is vaak onbemind; het is voor de ontwerper niet altijd gemakkelijk om een goed gevoel te krijgen voor gerecyclede materialen, of om in te schatten wat hun relevante eigenschappen zijn.

Daarom bevat deze Determinator Box diverse tools voor de ontwerper die zich wil verdiepen in Design from Recycling.

Context van het project

Het onderzoeksproject Design from Recycling werd uitgevoerd als een interdisciplinaire samenwerking tussen de polymeeringenieurs van CPMT (Universiteit van Gent) en de ontwerpers van Productontwikkeling (Universiteit Antwerpen), ondersteund door LCA-experts van Envoc (UGent) en onderaannemer Centexbel-VKC. Daarnaast vond het project ook steun en validatie bij een actieve en uitgebreide gebruikersgroep, bestaande uit ontwerpbureaus, recyclers, kunststofverwerkers, OVAM en Catalisti. Dit onderzoek werd gefinancierd door het VLAIO-TETRA project 150151: Design from Recycling.

Doel van het project

Het doel van Design from Recycling is om Vlaamse KMO's de nodige kennis en ondersteuning te bieden om meer (en betere) producten uit gerecycleerde kunststoffen te ontwerpen (en te vervaardigen) en de duurzaamheid van deze producten in te schatten.

Design from Recycling is niet hetzelfde als het bekende Design for Recycling, dat zich tijdens het ontwerpproces richt op de recycleerbaarheid van een product. In plaats daarvan onderzoekt Design from Recycling in hoeverre een nieuw product kan worden vervaardigd uit een bestaande stroom gerecyclede kunststoffen en welke ontwerpspecificaties dat met zich meebrengt.

Onderzoeksoutput

Deze kennisoverdracht naar ontwerpers werd gerealiseerd door de Determinator Box die een ontwerphandleiding bevat; een gids met tips & tricks en do’s & don’ts voor het ontwerpen met gerecycleerde plastics. De aanvullende Design Experience Manuals illustreren twee cases waarin dit wordt aangetoond. Ten slotte bevatten de Material Identity Cards de technische fiches en gebruikersgerichte evaluaties van de vijftien Determinators van gerecycleerde/virgin materialen.

Aanpak

Er is reeds uitgebreid onderzoek beschikbaar naar materialen vanuit een technisch inginieursperspectief, wat resulteert in objectieve, numerieke gegevens en bruikbare procesparameters voor productie, via een reeks genormaliseerde materiaaltesten. Er wordt echter steeds meer aandacht besteed aan de manier waarop consumenten deze materialen ervaren en waarnemen (het user-centered perspectief).

Daarom vertrekt het Design from Recycling project niet alleen vanuit een technische karakterisering van een gerecycleerde materiaalstroom, maar wil het ook de unieke identiteit verkennen en benadrukken om een nieuw materiaal op de markt te onderscheiden, in plaats van traditionele materialen te vervangen of te imiteren in bestaande producten.

Material Driven Design methodologie

Om ontwerpers te ondersteunen bij het ontwerpen met gerecycleerde kunststoffen, bouwt dit onderzoeksproject voort op de Material Driven Design (MDD) methode, waarbij een (nieuw) materiaal het uitgangspunt is van het ontwerpproces, analoog aan Design from Recycling. Deze aanpak heeft tot doel het ontwerpproces te structureren en zowel technische als ervaringsgerichte perspectieven te overbruggen tijdens verschillende activiteiten.

De Design Manual is de vertaling en volgt het Material Driven Design proces in zes grote stappen, zoals hieronder weergegeven.

  1. Allereerst wordt de materiaalstroom technisch gekarakteriseerd in het lab;
  2. En de unieke zintuiglijke en ervaringsgerichte aspecten van het materiaal worden beoordeeld door ontwerpers.
  3. De invulling van beide stappen leidt tot een material experience vision (of marketingslogan) voor het materiaal;
  4. Om de ideegeneratie te vergemakkelijken.
  5. Tot slot kunnen passende ideeën verder worden uitgewerkt volgens de ontwerprichtlijnen voor recyclaten

Deze handleiding leidt u door deze stappen en illustreert ze met voorbeelden uit verschillende materiaal cases.

Determinator Box

De Determinator Box bevat diverse tools voor de ontwerper die zich wil verdiepen in Design from Recycling.

Zo is er de Design Manual, die de principes van de methode duidelijk introduceert en verkent. Deze ontwerphandleiding wordt aangevuld met twee casestudies in de Design Experience gidsen, waarbij de lezer door twee verschillende cases wordt geleid met industrieel verkrijgbare gerecyclede materialen, namelijk gerecycleerde gemengde polyolefinen (MPO) en gerecycleerde ABS.

Ten slotte wordt een tactiele ervaring van enkele gerecycleerde materialen geboden door de Determinators: spuitgietproducten waarmee ontwerpers het materiaal uit de eerste hand kunnen ervaren voor eigenschappen die niet zo gemakkelijk in cijfers kunnen worden uitgedrukt.

Deze Determinator is opgenomen in 15 verschillende materialen, zowel nieuw als gerecycleerd. Elke afzonderlijke Determinator gaat vergezeld van een Material Identity Card met het technische gegevensblad, een gebruikersgerichte evaluatie en een snelle vergelijking met andere materiaalsoorten.