Naar de Dag van de Wetenschap geweest en het proefbuisje met gekleurde chocolaatjes gekozen? Goed zo! Je kan er verschillende proefjes mee doen vooraleer je ze opeet.

Diffusie

Als je de chocolaatjes in het water legt, lossen de kleurstof en de suiker op.

• Neem een wit diep bord en vul het met een laagje water uit de kraan
• Leg een 5-tal verschillende kleuren chocolaatjes in het water, gelijk verdeeld over het bord
• Kijk wat er gebeurt

Eerst zie je de kleur verspreiden, daarna zie je ook de witte suiker; die verspreiding is diffusie.

De kleuren lopen ook naar elkaar toe. als je lang genoeg wacht, mengen ze zich op het grensvlak.

Nog leuke proefjes? Surf naar de website van C3 of snuister eens op youtube. Je vindt er bijvoorbeeld heel enthousiaste demo's (met snoepjes vanaf min 8.00) of net heel rustige demo's (met snoepjes vanaf min 04.46).

Heel speciale pasta

Voor: kinderen + ouders
Materialen: maïzena (maïszetmeel), water, kom, lepel, evt. kleurstof 

Stappen: 

1. Doe 1 kop (240 ml) maïzena in de kom. 

1. Voeg langzaam ~½ kop water toe en roer. 

1. Blijf water toevoegen tot je een dikke pasta hebt: onder druk voelt het hard, bij langzaam bewegen vloeibaar. 

1. Voeg kleurstof voor effect. 

Uitleg: OOBLECK: de non-Newtoniaanse pasta gedraagt zich anders bij verschillende krachten: bij snelle druk een vaste reactie, bij langzaam bewegen vloeibaar. Veiligheid: eetbaar maar niet bedoeld om te eten: opruimen met veel water en afvoer filteren. 

Kleuren scheiden met papier

Voor: kinderen + tieners
Materialen: koffiefilter of keukenpapier, viltstiften (wateroplosbaar), glas met beetje water, potlood, paperclip.

Stappen: 

1. Knip een strip papier (2–3 cm breed).  

1. Teken een stip met kleurstift ~1 cm van onderkant. 

1. Hang de strip in het glas met het uiteinde nét in het water (stip boven waterniveau). 

1. Laat het water omhoog trekken en kleuren scheiden. 

Uitleg: inkten bestaan uit mengsels van verschillende kleurstoffen; papier scheidt ze op basis van oplosbaarheid (papierchromotografie).
Veiligheid: gebruik wateroplosbare stiften (geen permanente). 

Onzichtbare inkt

Voor: kinderen + ouders
Materialen: citroensap, wattenstaafje, papier, lamp of strijkijzer (te gebruiken door een volwassene).

Stappen: 

1. Doop wattenstaafje in citroensap en schrijf/teken op papier.  

1. Laat drogen tot onzichtbaar. 

1. Om te onthullen: men kan zacht verwarmen (volwassene doet dit) met een lamp of voorzichtig strijken via een doek; de letters worden bruin. 

Uitleg: citroensap bevat organische verbindingen die bij verwarming karamelliseren en bruin kleuren.
Veiligheid: volwassene doet verwarming; niet direct met open vlam. 

​

Licht ontleden met een DIY spectroscoop

Voor: tieners + volwassenen (visueel en technisch)
Materialen: oude CD, kartonnen rol (toiletrol), zwart tape, schaar, zwarte papieren hoes. 

Stappen: 

1. Knip een spleet aan één kant van de toiletrol (smalle inkeping) en plak CD-fragment aan andere kant met het reflecterende kant naar binnen. 

1. Kijk door de CD-kant naar een lichtbron (lamp, LED, zonlicht) en draai langzaam: je ziet gekleurde lijnen (spectrum). 

1. Vergelijk spectra van gloeilamp, LED, zonlicht, en kunstlicht: verschillen in banden en lijnen. 

Uitleg: licht bestaat uit kleuren/waves; spectroscopie laat discrete emissielijnen zien afhankelijk van bron.
Veiligheid: niet rechtstreeks in de zon kijken; vermijd lasers.