Diversiteit en inclusie in archieven en (erfgoed)bibliotheken: een dialoog tussen praktijk en theorie
De afgelopen jaren zijn diversiteit en inclusie uitgegroeid tot urgente thema’s binnen de erfgoedsector. Aangezwengeld door bewegingen zoals Rhodes Must Fall en Black Lives Matter, zijn geheugeninstellingen – waaronder archieven en bibliotheken – zich in toenemende mate bewust van de noodzaak om hun werking, collecties en personeelsbeleid inclusiever te maken.
Hoewel er belangrijke stappen zijn gezet, zoals het aantrekken van personeel met diverse achtergronden (migratie, LGBTQ+, mensen met een beperking, etc.), is dit slechts het begin. De roep om inclusie stelt ook fundamentele vragen over kernactiviteiten van archieven en (erfgoed)bibliotheken zoals verwerving, ordening, beschrijving, selectie, digitalisering, educatie en publiekswerking. Ondanks de inspanningen blijven vele collecties toch vooral gericht op het witte, mannelijke en geprivilegieerde segment van onze samenleving, terwijl andere groepen buiten de boot vallen of de weg niet vinden naar archieven en (erfgoed)bibliotheken.
Internationale academische literatuur over deze thematiek groeit snel, maar er gaapt nog steeds een grote kloof tussen theorie en praktijk: hoe vertaal je hooggespannen idealen naar concrete acties binnen instellingen die kampen met tijdsdruk, beperkte middelen en soms politieke weerstand?
Die kloof tussen theorie en praktijk wil dit congres dichten. We willen onderzoekers, bibliothecarissen en archivarissen uit de Lage Landen samenbrengen om ervaringen uit te wisselen en te reflecteren over haalbare strategieën. Hoe kunnen instellingen werken aan inclusieve collecties, metadata en publiekswerking? Welke tools, strategieën of samenwerkingen zijn effectief gebleken?
Thema’s kunnen onder meer zijn
- Inclusieve verwervings- en selectiecriteria
- Dekolonisering van beschrijvingen, ordeningsprincipes en ontsluiting
- Participatieve werking van archieven & bibliotheken
- Digitale inclusie en toegang
- Institutionele belemmeringen en politieke context
- Casestudies van succesvolle (of mislukte) initiatieven
- Rol van educatie en opleiding in inclusieve praktijken
- Meerstemmig onderzoek
- Kloof tussen academisch onderzoek en praktische implementatie
Doelgroep
Wij nodigen bijdragen uit van onderzoekers en professionals uit de erfgoedsector, beleidsmakers, studenten en activisten die zich bezighouden met archieven, bibliotheken en andere geheugeninstellingen.
Wetenschappelijke commissie
- Prof. Dr. Gerrit Verhoeven (UAntwerpen & KMKG)
- Prof. Dr. Eddy Put (KULeuven)
- Prof. Dr. Jelena Dobbels (FARO & UAntwerpen)
- Dr. Rik Van Daele (UAntwerpen)
- Drs. Geerd De Ceulaerde (Archiefpunt & UAntwerpen)
- Drs. Anke Hellebuyck (UAntwerpen).
Praktisch
- Locatie: Universiteit Antwerpen – Stadscampus, Prinsstraat 13
- Datum: woensdag 8 oktober 2025
- Dit congres is een precon evenement voor “Informatie aan Zoo: het congres voor informatieprofessionals in Vlaanderen & Nederland” dat doorgaat op 9 en 10 oktober in Antwerpen.
- Taal van de conferentie: Nederlands (Engelse keynote van Prof. Dr. Em. Jeannette Bastian)
- Abstracts van max. 300 woorden + korte bio (100 woorden)
- Deadline voor indienen: 01/07/2025 (in de loop van juli laten we weten of je voorstel geaccepteerd is)
- Inzendingen naar Gerrit Verhoeven
- Na het congres zal een selectie van bijdragen wellicht worden gebundeld in een edited volume voor een internationale uitgever.