Bijen in de stad
Wanneer mensen aan bijen denken wordt vaak aan de honingbij gedacht. Dit is een gedomesticeerde bij die door de mens wordt gehouden voor de productie van honing. Naast de honingbij komen er in België bijna 400 soorten wilde bijen voor. Wilde bijen maken geen honing en leven vaak niet in een kolonie, maar solitair. Dat houdt in dat elk vrouwtje haar eigen nest maakt en er geen koningin en werksters aanwezig zijn. Wilde bijen zijn de belangrijkste bestuivers van wilde planten, maar ze zijn ook belangrijk voor de bestuiving van gewassen die voor menselijke consumptie worden geteeld.
Wilde bijen komen in allerlei vormen en maten voor, van grote, harige hommels tot kleine groefbijtjes die soms zelfs moeilijk te herkennen zijn als bijen. Op de hieronder staande foto staan negen soorten wilde bijen, waarbij duidelijk de verscheidenheid aan vormen zichtbaar is.
Figuur 1. Bron: WildBnB: https://www.wildbnb.brussels/decouvrez-les-abeilles?lang=nl.
Het is algemeen bekend dat het niet goed gaat met bijen. Daarmee wordt niet de honingbij bedoeld, maar de wilde bijen. De populaties van honingbijen blijven stabiel, maar wilde bijen gaan al jaren achteruit. Dit heeft te maken met het gebruik van pesticiden, verlies van geschikte nestplaatsen, het verloren gaan van bloemenrijke habitats en invasieve ziektes en parasieten. Om bijen te kunnen beschermen, dienen al deze bedreigingen aangepakt te worden.
Doel van het onderzoek
Met dit onderzoek willen we de biodiversiteit aan wilde bijen binnen de stad bepalen. Ook zullen we onderzoeken welke factoren bijdragen aan de diversiteit van bijen in bepaalde gebieden. Op die manier is het mogelijk om waar mogelijk de diversiteit te verhogen of om bijen aan te trekken.
Gebruikte methode
De methode die gebruik wordt in het onderzoek is dezelfde als die in Brussel de afgelopen jaren is gebruikt om daar de diversiteit van wilde bijen vast te stellen. Hiervoor is gekozen omdat op deze manier de twee steden vergeleken kunnen worden en er een duidelijk beeld kan worden gevormd welke factoren bijdragen aan een hogere bijen diversiteit.
Op zeven locaties in de stad, allen gelegen binnen de ring in Antwerpen, zullen bijen worden gevangen tussen april en september 2020. De locaties zijn zo gekozen dat ze verschillen in grootte en begroeiing, zodat zoveel mogelijk soorten kunnen worden verzameld. (figuur 2).
Figuur 2: De zeven locaties die tussen april en september 2020 geïnventariseerd zullen worden.
Op deze locaties zal elke twee weken geïnventariseerd worden. Dit wordt gedaan door elke dag twee of drie locaties te bezoeken en daar vallen neer te zetten. Deze vallen zijn gekleurde schaaltjes met daarin water met afwasmiddel. Bijen worden aangetrokken door de kleur en zullen in het water vallen en daardoor gedood worden. 