Proefdieren in het onderwijs

UAntwerpen zet dieren in voor haar onderwijs. Dat is vanzelfsprekend van groot belang voor de opleiding van onder anderen dierenartsen, biologen en wetenschappers.

Het aantal proefdieren dat gebruikt werd voor onderwijsdoeleinden, bedroeg in 2019 0,7% van het totale aantal proefdieren aan UAntwerpen.

Net zoals bij onderzoek beslist de universiteit op basis van de 3V's of er dieren ingezet worden in het onderwijs.

Vervanging

Eerst overwegen we of er alternatieve methoden beschikbaar zijn die toelaten dat studenten de nodige competenties verwerven.

  • Er zijn online programma's beschikbaar om laboratoriumexperimenten te simuleren.

  • De universiteit bezit simulatoren van onder meer een koe en een levensgroot paard voor het aanleren van rectaal onderzoek door de studenten diergeneeskunde.

  • Injectietechnieken in knaagdieren worden geoefend op simulatoren.

Vermindering

Wanneer het gebruik van dieren absoluut vereist is, proberen de opleidingen de aantallen zo laag mogelijk te houden door voornamelijk het hergebruik van dieren. Zo worden muizen na afloop van een wetenschappelijke proef ook gebruikt om studenten een muis te leren hanteren. Dergelijke muizen worden dan voor zowel onderzoek als onderwijs gebruikt. Wanneer er voldoende rustpauzes worden ingelast, kan één dier ook door meerdere studenten worden gebruikt.

Verfijning

  • Indien het onderwijs vereist dat de studenten toch handelingen uitvoeren met een negatief effect op het welzijn van het dier, wordt steeds de meest verfijnde methode toegepast.
    Dit wordt nauwgezet opgevolgd door zowel de opleiding als door de ethische commissie dierproeven die de aanvraag beoordeelt. Een voorbeeld van een dierproef in het onderwijs zijn injectietechnieken voor de opleidingen proefdierkunde.

  • Studenten voeren die volgens een verfijnde methode uit, namelijk op dieren die onder een diepe anesthesie zijn gebracht en niet meer zullen ontwaken.

  • Een minimum aan dieren wordt ingezet. Dit kan door studenten vooraf  video-opnames en demonstraties te laten zien en ze eerst te laten oefenen op modellen