Effecten van voorschrijven en stoppen van geneesmiddelen bij woonzorgcentra bewoners met een verminderde levensverwachting: gebruik van big data om bestaande evidentie te versterken. 15/07/2025 - 14/07/2026

Abstract

Bewoners van woonzorgcentra gebruiken veel geneesmiddelen. Farmacotherapie is vaak zeer belangrijk voor het welzijn van de bewoners, om symptomen en ziekten te behandelen en vroegtijdig overlijden te voorkomen. Anderzijds geldt aan het einde van het leven dat verwacht wordt dat voor sommige geneesmiddelen de eventuele voordelen van het gebruik niet opwegen tegen de nadelen (vb. ongewenste effecten, kosten, interacties, de dagdagelijkse last van de inname). Deze geneesmiddelen met twijfelachtige voordelen komen in aanmerking voor deprescribing. Deprescribing betekent het stoppen of afbouwen van het gebruik. Tot nu toe is er onvoldoende evidentie over de effecten van veranderingen in medicatiegebruik (bijv. deprescribing) aan het einde van het leven. In dit project willen we deze effecten op morbiditeit, mortaliteit en kwaliteit van leven van bewoners met een beperkte levensverwachting evalueren. We maken gebruik maken van innovatieve analysetechnieken en big data (populatie data). BelRAI-data bevatten informatie over levenskwaliteit, fysieke en psychosociale gezondheid (BelRAI V1-3.0). Deze data werden gekoppeld aan health claims databases (Inter-Mutualistisch Agentschap), met daarin onder meer terugbetaalde behandelings- en medicatiegegevens. Met behulp van de gekoppelde data kunnen we een RCT benaderen. We kunnen mensen bij wie het gebruik van een specifieke medicatie is veranderd (blootstellingsgroep) te vergelijken met mensen bij wie het gebruik van deze medicatie niet is veranderd (controlegroep), en op die manier de effecten meten van veranderingen in medicatiegebruik op de kwaliteit van leven, morbitieit en mortaliteit evalueren, zonder dat ze een reëel risico lopen om bijvoorbeeld eerder te overlijden door in een prospectieve gerandomiseerde experiment met een medicatie te stoppen. Het project heeft 5 doelstellingen: Reeds aangepakt door FWO project: 1. Overkoepelende review om beschikbare tools en richtlijnen voor deprescribing van mogelijk ongepaste medicatie te identificeren, hun ontwikkelings- en validatiemethoden te evalueren, de medicatie te bepalen die in deze tools en richtlijnen is opgenomen en het niveau van bewijs ter ondersteuning van hun geschiktheid te beoordelen. (Br J Clin Pharmacol. 2024 Jan;90(1):12-106) 2. Een kwalitatief onderzoek naar belemmerende en ondersteundende factoren voor zorgverleners voor deprescribing van geneesmiddelen bij bewoners van woonzorgcentra met een beperkte levensverwachting. (Aanvaard op 23 januari 2025 voor publicatie in Geriatric Nursing) 3. Een interrupted time series analysis om a) trends te bestuderen in het voorschrijven van geneesmiddelen bij bewoners van woonzorgcentra met een beperkte levensverwachting; en b) de impact te meten van de publicatie van internationale richtlijnen over deprescribing op deze trends. (manuscript ingediend, in review) 4. Een prospectieve cohortstudie om de evolutie van gezondheid en medicatiegebruik te beschrijven van een cohort bewoners van woonzorgcentra gedurende de laatste maanden van hun leven (data-analyse afronden en aanvang rapportage voor einde FWO) Nog te behandelen in DOCPRO 1 4. Een prospectieve cohortstudie om de evolutie van gezondheid en medicatiegebruik te beschrijven van een cohort bewoners van woonzorgcentra gedurende de laatste maanden van hun leven (afwerken en indienen publicatie) 5. Een gematchte cohortstudie om de effecten te meten van veranderingen in medicatiegebruik (d.w.z. initiëren versus weglaten van heilzame medicatie, deprescribing versus voortgezet gebruik, en initiëren versus niet-initiëren van medicatie met twijfelachtig nut) op levenskwaliteit, mortaliteit en morbiditeit aan het einde van het leven in een cohort van NH bewoners met een beperkte levensverwachting. (data-analyse, rapportage en publicatie)

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject