Onderzoek Karel Pletinck

Abstract

Dit project beoogt een historiseren van de ontologische traditie in moderne cinema van de films van Godard tot de cinema van Abbas Kiarostami. Centraal staat de idee van 'revelationisme' - het geloof in de indexalt kracht van het beeld om de werkelijkheid te reveleren dat voorbijgaat aan elke vorm van visueel scepticisme. Het onderzoek zal dit evolutionistisch potentieel plaatsen in zowel de romantisch-filosofische traditie, de Franse Christelijke revival van de na-Oorlogse periode, en het materialistisch-historisch opzet van de moderne cinema van de jaren zestig en zeventig. Tot slot zal deze traditie worden geëxtrapoleerd naar de niet-Westerse cinema, waar een dialectiek wordt getraceerd tussen Westerse fenomenologie-ontologie en Oosterse mystiek.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Paulus Tom
• Mandaathouder: Pletinck Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Onderzoekscentrum Visuele Poëtica

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project beoogt een beter begrip van het esthetische paradigma dat aan het werk is in de cinema van Abbas Kiarostami en wijlen Jean-Luc Godard. Dit paradigma - in wezen een antwoord op de vraag van André Bazin over wat cinema is - wil ik 'openbaring' noemen. Het is terug te voeren op de 'ontologische traditie' in de Franse filmtheorie uit de jaren vijftig. Als een nieuwe kunstvorm gebaseerd op de unieke representatieve eigenschappen van het fotografische beeld, meende Bazin dat cinema in staat was de werkelijkheid te onthullen. De 'semiotische traditie' daarentegen benadrukte het gemedieerde karakter van het beeld en bekritiseerde de ontologie van Bazin - en de 'long-take'-stijl die hij prefereerde - voor het aanmoedigen van 'mystiek '. Ondanks hun associatie met de Baziniaanse esthetiek, vertrouwen de films van Kiarostami en wijlen Godard grotendeels op Eisensteiniaanse constructivistische tactieken van 'montage' die de directe reproduceerbaarheid van 'realiteit' in twijfel trekken. Uitgaande van deze schijnbare discrepantie, is mijn voorstel georganiseerd rond drie centrale vragen: ten eerste, hoe het openbaringsisme als historisch paradigma het werk van deze hedendaagse filmmakers informeert. Ten tweede zal ik vragen welke audiovisuele strategieën en stilistische vormen door Kiarostami en Godard worden gebruikt om deze theoretische vooronderstellingen te actualiseren of opnieuw te onderzoeken. En ten derde zal ik vragen op welke manieren hun constructivistische benadering van openbaringsesthetiek gezien kan worden als een synthese tussen 'ontologische' en 'semiotische' tradities in de filmtheorie.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Paulus Tom
• Mandaathouder: Pletinck Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Onderzoekscentrum Visuele Poëtica

Project type(s)

• Onderzoeksproject