Onderzoeksgroep

Expertise

Marjolein Van Bavel is een expert in geschiedenis van gender en lichamelijkheid, met een specifieke nadruk op vrouwen die sociale en lichamelijke normen overtreden. Marjolein beschouwt zulke transgressies door vrouwen als potentiële motoren voor emancipatie of historische verandering. Deze interesse vertaalde zich in onderzoek naar (1) Mexicaanse vrouwen die sinds de jaren 1930 actief waren in de bokssport en in lucha libre (worstelen) in Mexico, (2) naar Nederlandse en Britse vrouwen die sinds de jaren 1950 poseerden voor het mannenblad Playboy, en (3) naar Nederlandse vrouwen die sinds de jaren 1980 actief waren als bodybuildsters. Marjolein is ook een expert in de methode van mondelinge geschiedenis.

Gender, nationalisme en sport: Vrouwenwielrennen, boksen en catch-worstelen in België en Mexico in de jaren 1920 tot 1990. 01/11/2023 - 31/10/2026

Abstract

De huidige media-aandacht voor vrouwelijke atleten steunt vaak op het beeld dat vrouwen pas recent meer betrokken raakten in sport ten gevolge van feminisme, toegenomen gendergelijkheid en marketingstrategieën. Maar vrouwen waren al veel vroeger actief in sport. Academische literatuur rond sport en nationalisme heeft zich bijna uitsluitend gericht op de relatie met mannelijkheid. Dit heeft er niet alleen voor gezorgd dat de vroege deelname van vrouwen aan sport veelal onbekend bleef, maar ook dat het complexe verband tussen de groeiende populariteit van sport, nationale identiteiten en de deelname en uitsluiting van sportvrouwen onderbelicht werd. Dit project wil deze blinde vlek in de geschiedschrijving rechtzetten door de geschiedenis van het vrouwenwielrennen, -boksen en -catch-worstelen in België en Mexico tussen de jaren 1920 en 1990 te onderzoeken. Op basis van een divers bronnencorpus van zowel geschreven en visuele als mondelinge bronnen wil dit project deze vergeten historische actoren zichtbaar maken alsook hun stemmen opnemen in de historiografie. Doorheen een transnationale en intersectionele benadering, onderzoekt dit project de sportparticipatie van vrouwen, de nationale reacties hierop alsook hoe dit verband hield met het gegenderde karakter van sport en nationale identiteiten. Dit draagt bij tot een meer complex begrip van de interacties tussen het lokale, nationale en internationale domein en stelt eurocentristische visies in de geschiedschrijving in vraag.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Vechten in de marge: de geschiedenis van vrouwen in bokssport en lucha libre in Mexico (1930-2000). 01/11/2020 - 31/10/2023

Abstract

Dit project onderzoekt de deelname van vrouwen in de bokssport en lucha libre (worstelen) in Mexico tussen 1930 en 2000. Er is tot op heden een gebrek aan academische aandacht voor de complexe mechanismen van genderoverschrijdende gedragingen door vrouwen (d.w.z. vrouwen die rollen opnamen die cultureel als mannelijk gecodeerd worden), die nochtans cruciaal zijn als katalysatoren voor historische verandering. Mijn innovatieve benadering confronteert de bevindingen van een conventionele historische onderzoekspraktijk op basis van kranten- en archiefbronnen met de kwalitatieve analyse van data uit interviews, waardoor ik zowel de sociaal-culturele constructies onderzoek die de betrokkenheid van vrouwen bij boksen en worstelen in Mexico beïnvloedden, als de manieren waarop individuele vrouwen dergelijke constructies hebben genavigeerd. Centraal staan de machtsverhoudingen in het boksen en lucha libre in Mexico en hoe deze verbonden zijn met gender, etniciteit, sociale klasse en commercialisering. Zodoende breek ik met de dichotomie in de academische debatten over vrouwen in gevechtsporten in de Anglo-Amerikaanse en Europese context die de participatie van vrouwen construeert als een vorm van bevrijding of, vanwege een waargenomen seksualisering, als een voortdurende vorm van uitbuiting. Dit project zal nieuwe inzichten bieden in discoursen over zelf-seksualisering, hanteert een intersectionele benadering en decentraliseert westerse perspectieven in de geschiedschrijving.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject