Onderzoeksgroep

Expertise

Participerende methoden en benaderingen van cultureel erfgoed; niet-professionele betrokkenheid bij archeologisch erfgoed, met name door hobby metaaldetectoristen; zogenaamd 'donker' erfgoed; erfgoedcriminaliteit.

Erfgoedpraktijkgemeenschappen in een gedigitaliseerde wereld. 01/01/2024 - 31/12/2028

Abstract

Publieke participatie via burgerwetenschappelijke benaderingen is een gevestigde wetenschappelijke praktijk en is al tientallen jaren een onderwerp van theoretisch en toegepast onderzoek. Veel minder goed begrepen zijn echter de ontelbare formele en informele groepen mensen die hun vormen van kennisgeneratie en -deling uitvoeren, die los staan van professionele wetenschappelijke gemeenschappen (erfgoedpraktijkgemeenschappen - HPC's). Vrijwillige verenigingen bestaan (en zijn gedocumenteerd) al eeuwenlang naast wetenschappelijk onderzoek en maken deel uit van de wortels van erfgoedgerelateerde wetenschappelijke disciplines zoals archeologie. De afgelopen decennia hebben zich echter belangrijke ontwikkelingen voorgedaan in zowel de professionalisering van de wetenschap als, belangrijker nog, de opkomst van sociale media en andere breed beschikbare digitale instrumenten en platforms die een revolutie teweeg hebben gebracht in de manier en de schaal waarop grassrootsgemeenschappen communiceren en kennis produceren. Deze grassroots-HPC's delen misschien enkele van dezelfde kenmerken van burgerwetenschap, maar ze werken anders. De HPC's zelf, en niet de wetenschappers, bepalen de agenda van wat er wordt onderzocht, hoe en waarom. Hoewel dit in een aantal disciplines misschien niet relevant lijkt, is het begrijpen van de dynamiek van HPC's, de motivaties erachter en de informele, parallelle kennis en attitudes die daarin circuleren cruciaal in het geval van erfgoed. De activiteiten van HPC's hebben doorgaans een impact op het behoud en de toegankelijkheid van erfgoed, en daarmee op de beschikbaarheid ervan voor academisch onderzoek. De digitale kennisproductieprocessen van de HPC's zelf zijn ook rijp voor onderzoek, vooral in de context van het begrijpen van vrijwilligerswerk, participatieve processen in erfgoed en de maatschappelijke relevantie van verschillende soorten erfgoed. Naast het betrekken van objecten en gegevens die van belang zijn voor academisch onderzoek, hebben HPC's ook betrekking op kwesties van publieke participatie en inclusiviteit die noodzakelijk zijn geworden in erfgoedgerelateerde disciplines, met duidelijke implicaties voor zowel beleid als erfgoedbeheer. Dit omvat het verbeteren van toekomstige erfgoedburgerwetenschapsinitiatieven die inspelen op de belangen en prioriteiten van HPC en die van wetenschappers, wat waarschijnlijk zal leiden tot een grotere participatie en effectievere resultaten in de toekomstige erfgoedburgerwetenschap. Dit WOG-voorstel brengt onderzoeksgroepen uit een breed scala aan disciplines samen om te reageren op de uitdaging om ons begrip van deze basis-HPC's in een digitale wereld te verbeteren: kritische erfgoedstudies, archeologie, informatica, museologie, sociologie, digitale geesteswetenschappen en archiefstudies. Door gebruik te maken van het lopende onderzoek bij de instellingen die lid zijn van de WOG, waaronder internationaal erkende en gevestigde disciplineleiders en opkomende onderzoekers aan het begin van hun carrière en halverwege hun carrière, zullen haar activiteiten specifiek drie soorten HPC beschouwen als casestudy's op basis waarvan gemeenschappelijke kenmerken kunnen worden geïdentificeerd. oefening. Dit zijn: hobby-metaaldetectoristen, familiegeschiedenisgroepen en groepen over industrieel erfgoed. Andere soorten HPC's zullen waarschijnlijk worden overwogen naarmate workshops en andere netwerkactiviteiten zich ontvouwen. De WOG heeft tot doel HPC's en hun (digitale) activiteiten te conceptualiseren. Specifieke thema's voor onderzoek en debat betreffen de constructie en communicatie van erfgoedgerelateerde kennis binnen HPC's, het gebruik van digitale en online tools binnen HPC's, en het kritische onderzoek van bestaande en toekomstige methodologieën waarmee academische gemeenschappen erfgoedpraktijken aan de basis kunnen bestuderen, evenals productief en ethisch in contact te komen met praktijkmensen als onderdeel van hun erfgoedgerelateerd onderzoek.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

De collecties dekoloniseren: Analyse van privéverzamelingen van Afrikaanse kunst uit het koloniale tijdperk in België en de houding hier tegenover. 01/06/2023 - 31/05/2027

Abstract

Hoewel er veel onderzoek wordt gedaan naar openbare collecties van objecten uit het koloniale tijdperk, vooral in Europese musea, blijven de voorwerpen in privébezit en de waarde die hun eigenaren eraan hechten, weinig onderzocht. In de context van het postkoloniale debat en pogingen om culturele ruimtes te de-koloniseren, rijst de vraag of het bezit van culturele artefacten uit het koloniale tijdperk nog steeds als sociaal en cultureel aanvaardbaar wordt gezien en in hoeverre dit zowel de kunstmarkt als het gevoel van eigenaren ten opzichte van hun objecten beïnvloedt. Dit hiaat wordt in dit doctoraal onderzoek aangepakt, met nadruk op Afrikaanse kunst en artefacten uit het koloniale tijdperk in Belgische privécollecties, in de vorm van een nationale case study met het potentieel om een significant licht te werpen op wat wereldwijde discoursen zijn. Het project stelt dus de volgende vragen: -Wat kan er geleerd worden over de schaal en de aard van Afrikaanse kunst uit het koloniale tijdperk in België? -Welke waardes en betekenissen kennen eigenaars in België toe aan Afrikaanse kunst uit het koloniale tijdperk ? -Wat is de impact van het postkolonialistische debat of ander huidig discours op privé-eigenaars van Afrikaanse kunst uit het koloniale tijdperk in België?

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Ideologie van erfgoed, museum, culturele politiek, en opbouw van nationale identiteit in Finland en Japan. 01/07/2023 - 31/12/2023

Abstract

Dit is een lopend onderzoeksproject "Ideologie van erfgoed, museum, culturele politiek, en opbouw van nationale identiteit in Finland en Japan", met financiering van de Kone Foundation (januari 2021- juni 2023), de Kalevala Koru Cultural Foundation (2020) en het Fins Nationaal Agentschap voor Onderwijs (2020). Het project streeft naar een theoretisch en praktijkgericht model voor museumbeleid in de toekomst. Dit onderzoek begon als een vergelijkend onderzoek van de Finse en Japanse nationale musea en hun culturele politiek. Het heeft zich echter ontwikkeld tot een bredere filosofische en theoretische studie van de musea en hun dekoloniserende discours door de lens van het hedendaagse 'kapitalistisch/patriarchaal westers-centrisch/christelijk-gecentreerd modern/koloniaal wereldsysteem', zoals beschreven door Ramón Grosfoguel (2011). Hoewel instellingen zich hiervan trachten te distantiëren en zoeken naar meer rechtvaardige praktijken, draaien musea om macht en maken ze een deel uit van deze hegemonische structuur. Het dekoloniseren van musea vereist een studie van de onrechtvaardigheden van het huidige wereldsysteem. Eerder dan het te beperken, heb ik mijn onderzoek tweeledig verbreed, enerzijds door vergelijkend onderzoek van de nationale musea in Finland en Japan als case study; en anderzijds door theoretische argumenten en experimenten rond het dekoloniseren van musea, universiteiten en kennis. Dit is een transdisciplinair en 'indisciplined transdisciplinary' doctoraatsproject (Castro- Gómez et al. 2002: 13-14, vertaald door Juan Carlos Finck Carrales en Julia Suárez-Krabbe 2022, 23). Het proefschrift zal bestaan uit vier wetenschappelijke artikels specifiek gericht op de nationale musea in Finland en Japan. Bijkomend worden buiten het proefschrift drie tot vier artikelen gepubliceerd over dekoloniserende discoursen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Interviews over objectbiografieën – Vlaamse metaaldetectorgebruikers en hun vondsten. 01/04/2022 - 31/03/2023

Abstract

Professionele archeologie heeft sinds lang een moeilijke en veranderlijke verhouding met amateur- en hobbygemeenschappen, waaronder ook metaaldetectorgebruikers en privé-verzamelaars. De meningen binnen het werkveld over hoe best met hen om te gaan, verschillen. Omwille van deze problemen, en door de uitdagingen gesteld door uiteenlopende ethische standpunten, blijven in het onderzoek naar vinders en verzamelaars van archeologische objecten nog vele vragen onbeantwoord. Het 'verborgen leven' van objecten – dat wil zeggen het traject dat objecten doorlopen vanaf ontdekking en de betekenissen die ze verwerven voor bepaalde groepen en individuen naast hun wetenschappelijke (archeologische) potentieel – wordt zelden belicht. Dit project betreft daarom de volgende vragen: welke biografieën van kleine erfgoedobjecten kunnen geconstrueerd worden op basis van omgang met hun huidige bewaarders (eigenaars)? Welk bijkomend licht kan dit werpen op ons begrip van de hedendaagse omgang met kleine erfgoedobjecten, en de rol van die laatste in het dagelijks leven? Hoe kan een robuuste methodologie ontwikkeld worden voor interviews, opgehangen aan objecten, om de biografieën te belichten van kleine erfgoedobjecten ontdekt door en in het bezit van particulieren? Aan de hand van verkennende interviews met detectorgebruikers en artefactverzamelaars in Vlaanderen zal dit project onderzoeken waar en hoe bepaalde objecten gevonden zijn, en bovendien objectbiografische informatie verwerven (waar bevindt het object zich nu, hoe wordt het getoond, wat gebeurt er in de toekomst mee, welke persoonlijke betekenissen heeft het voor de huidige bewaarder). The bevindingen zullen ons begrip van objectbiografieën verrijken. Het project plaatst zich resoluut in het perspectief van de niet vaak belichte groep van vinders en verzamelaars, en stelt dat deze gegevens cruciaal zijn om de aantrekkingskracht van dingen, in het bijzonder oude dingen¸ te begrijpen en een plaats te geven in onze studie van kleine erfgoedobjecten.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject