Abstract
Het groeiende tekort aan verpleegkundigen vormt wereldwijd en in Vlaanderen een ernstige uitdaging voor de continuïteit en kwaliteit van de zorg. Naast de toenemende vergrijzing en de complexiteit van de zorg, wordt dit tekort versterkt door een hoog personeelsverloop. Eerder onderzoek wijst uit dat verpleegkundige autonomie een cruciale rol speelt in het verbeteren van de zorgkwaliteit, het vergroten van werktevredenheid en het bevorderen van het behoud van verpleegkundigen. Toch bestaat er tot op heden geen eenduidige definitie of gevalideerd meetinstrument om verpleegkundige autonomie in de acute ziekenhuiscontext systematisch te onderzoeken en te versterken.
Dit onderzoeksproject heeft tot doel het concept van verpleegkundige autonomie in de acute zorg te verdiepen en meetbaar te maken. Daartoe worden drie complementaire onderzoeksdoelstellingen nagestreefd. Ten eerste wordt een conceptueel kader ontwikkeld dat de betekenis, dimensies en determinanten van autonomie bij verpleegkundigen structureert. Daarbij wordt rekening gehouden met de belemmerende en bevorderende factoren op individueel, team- en organisatieniveau. Ten tweede wordt een multidimensionale schaal ontworpen en gevalideerd waarmee de verschillende aspecten van verpleegkundige autonomie in kaart kunnen worden gebracht en gerelateerd aan indicatoren zoals zelfleiderschap, werktevredenheid en retentie. Ten derde wordt een organisatieanalyse uitgevoerd in verschillende ziekenhuizen om contextspecifieke inzichten te verkrijgen in de huidige stand van verpleegkundige autonomie en om evidence-based aanbevelingen te formuleren voor interventiestrategieën.
Het project wordt uitgevoerd binnen een partnerschap tussen de Universiteit Antwerpen en Ziekenhuizen aan de Stroom (ZAS). Deze samenwerking combineert academische expertise in verpleegkundig leiderschap, personeelsmanagement en gezondheidszorginnovatie met een brede klinische praktijkomgeving waarin de onderzoeksresultaten direct toepasbaar zijn. De beoogde resultaten omvatten de ontwikkeling van een wetenschappelijk onderbouwd kader en een gevalideerd meetinstrument, evenals concrete adviezen voor zorgorganisaties en beleidsmakers.
Door een beter begrip en een systematische meting van verpleegkundige autonomie te realiseren, draagt dit onderzoek bij aan de versterking van de professionele positie van verpleegkundigen. Dit resulteert in verbeterde werktevredenheid en een sterker retentiebeleid, en levert tegelijk een positieve bijdrage aan de kwaliteit, veiligheid en duurzaamheid van de zorg in acute ziekenhuizen.
Onderzoeker(s)
Onderzoeksgroep(en)
Project type(s)