FAQ

Een goede studieplek is rustig, goed verlicht en vrij van afleidingen. Idealiter heb je een comfortabele stoel en tafel op de juiste hoogte om fysieke klachten te vermijden. Zorg dat je al je studiemateriaal bij de hand hebt zodat je niet telkens moet opstaan. Een opgeruimde omgeving helpt je om je hoofd ook ‘opgeruimd’ te houden. Vermijd plekken waar je normaal ontspant, zoals je bed of zetel, zodat je brein een duidelijk onderscheid maakt tussen studeren en rusten.

De bib is meestal stil, wat helpt om je beter te concentreren. Bovendien zit je er vaak met andere studenten die ook aan het werk zijn, wat motiverend kan werken. Het is een duidelijke studieomgeving, waardoor je je vaak beter kunt focussen. In de bibliotheek plaats je jezelf in een werkcontext in plaats van een thuiscontext. Langs de andere kant heb je er wel het nadeel dat je afhankelijk bent van openingsuren en dat je minder vrijheid hebt om hardop te denken of te bewegen.

Thuis kan je al snel geconfronteerd worden met afleidingen: je bed lonkt, je telefoon is binnen handbereik en de verleiding om "even iets anders" te doen is groot. Bovendien associeer je je thuisomgeving vaak met ontspanning en vrije tijd, wat het lastig kan maken om in de juiste focus te komen. 

Het effect van muziek is vrij persoonlijk. Wat voor de ene student werkt, kan voor de ander juist storend zijn. 

Voor sommige studenten kan muziek stimulerend werken en voor extra focus zorgen. Het kan afleidende achtergrondgeluiden maskeren, waardoor je minder snel wordt afgeleid. Hierbij is het belangrijk dat de muziek eerder instrumentaal is. Muziek met veel tekst kan juist extra afleiden.

Een vuistregel is dat je per studiepunt ongeveer 25 à 30 uur studie-inspanning nodig hebt over het hele semester. Voor een voltijdse opleiding van 60 studiepunten per jaar betekent dat gemiddeld ongeveer 40 uur per week, inclusief lessen, opdrachten en zelfstudie. Belangrijk is om regelmatig te studeren, je werk te spreiden en je planning realistisch te maken.

Tijdens de blok kan je proberen om je dagen in te delen a.d.h.v. de 8-8-8 regel: 8 uur slapen, 8 uur studeren en 8 uur tijd voor andere activiteiten en ontspanning.

Niet per se letterlijk alles, maar je moet wél inzicht hebben in de volledige leerstof. Dat betekent dat je de grote lijnen begrijpt, verbanden ziet en de kern van elk hoofdstuk of thema kent. 

Probeer te achterhalen wat écht belangrijk is, bv. via leerdoelen, de inhoud van hoorcolleges, of examenvragen uit het verleden. Weet ook dat “alles willen kennen” vaak leidt tot stress en uitstelgedrag, werk liever gericht en gefocust.

Start met een overzicht van alle materialen: PowerPoints, handboeken, notities, opnames … En vraag je af:

• Wat is de basis? (bv. slides of handboek)
• Wat is aanvullend of verdiepend? (bv. jouw notities, voorbeelden uit de les)

Kies ervoor om alle informatie te integreren op 1 plek. Gebruik bijvoorbeeld je slides als basis en vul deze aan met eigen notities of maak een samenvatting of schema waarin je de verschillende bronnen combineert. Zo werk je actief met de leerstof en zorg je ervoor dat je geen dubbele of overbodige info studeert. Digitale tools zoals OneNote, Notion of een klassieke bundel papier kunnen hierbij helpen.

Of het beter is om één vak per dag te studeren of af te wisselen, hangt af van je leerstijl, de fase van je voorbereiding en het type leerstof. Onderzoek toont aan dat afwisseling tussen vakken (interleaving) het leerproces op lange termijn bevordert. Het helpt om verbanden te leggen, houd je mentaal scherp en versterkt het geheugen.

Toch kan het zinvol zijn om je gedurende langere tijd op één vak te concentreren, zeker in de beginfase of bij nieuwe en complexe leerstof. Het vraagt vaak wat tijd om in de ‘flow’ van een vak te komen, en in de dagen vlak voor een examen is gefocust studeren op één vak meestal het meest efficiënt.

De beste aanpak is vaak een combinatie: begin met een langer blok voor één vak, en bouw geleidelijk af met afwisseling en herhaling. Zo profiteer je van de voordelen van beide strategieën.

Concentratie begint bij het beperken van afleiding. Leg je gsm weg, als je je laptop gebruikt, sluit dan onnodige programma’s en tabbladen, en zorg voor een stille ruimte. Werk met vaste blokken (bv. 30 minuten, 1 uur, 2 uur) steeds gevolgd door een pauze. Stel duidelijke doelen voor elk blok, zodat je weet waar je je aandacht op moet richten. Een gezonde levensstijl met voldoende slaap, beweging en voeding ondersteunt je concentratievermogen. Merk je dat je afdwaalt, probeer dan mild te blijven voor jezelf en gewoon opnieuw te starten.

Concentreren lukt beter wanneer je voldoende geprikkeld bent. Studeren voor vakken die je minder interessant vindt, kan ervoor zorgen dat je sneller afgeleid raakt. Probeer jezelf bij deze vakken extra te stimuleren, bijvoorbeeld door zachte muziek op de achtergrond te laten spelen of rond te wandelen tijdens het studeren.

Motivatie is zelden constant, dus verwacht niet dat je je altijd gemotiveerd zult voelen. Wat helpt, is het stellen van kleine, haalbare doelen zodat je regelmatig een gevoel van succes ervaart. Herinner jezelf aan je lange termijn doel of waarom je deze studie gekozen hebt. Afwisseling in taken en studieplekken kan ook helpen om het levendig te houden. Het helpt trouwens vaker om met gewoontes te werken dan enkel op motivatie; vaste studiemomenten helpen om op gang te blijven.

Probeer grote taken op te splitsen in kleinere, behapbare stapjes. Begin gewoon met de eerste kleine actie, ook al is het maar je materiaal klaarleggen. Vaak volgt de motivatie pas na het starten, niet ervoor. Stel deadlines voor jezelf en gebruik eventueel timers of apps om structuur aan te brengen. Vergeet niet om mild te zijn voor jezelf: uitstellen betekent niet dat je lui bent, maar dat je mogelijk ergens tegenop ziet.

Het is normaal dat je soms minder productieve dagen hebt. Begin met een realistische inschatting van wat er nog moet gebeuren en hoeveel tijd je nog hebt. Stel daarbij prioriteiten: wat is essentieel en wat kan eventueel beknopter? Probeer niet alles in te halen in één dag, maar werk gespreid.

Tip: Voorzie buffermomenten in je agenda. Zo voorkom je dat je hele planning in de war raakt als iets meer tijd vraagt dan verwacht. Wat je niet afkrijgt, kun je dan eenvoudig doorschuiven naar zo'n buffermoment.

Pauzes neem je op het einde van een studieblok. Studeer je in blokken van bv. 25 à 50 minuten, neem dan een korte pauze van 5 à 10 minuten en een grotere pauze na enkele blokken. Studeer je liever in grotere blokken van bv. 2 uur, dan kan je wel een half uur pauze gebruiken na elk blok. Sta even recht, beweeg, neem frisse lucht of doe iets totaal anders dan studeren. 

Pauzes zijn geen tijdverlies, maar helpen je om op de lange termijn geconcentreerd te blijven. Vermijd schermen als je tijdens het studeren al veel naar je computer kijkt. Echte pauzes zorgen voor mentale ontspanning, geen extra prikkels.

Een zekere mate van stress is normaal en helpt je om gefocust te blijven, maar te veel stress blokkeert. Zorg om te beginnen voor voldoende structuur in je dagen door bv. vaste tijden voor studeren, ontspanning, eten en slapen in te plannen. Bouw verder ontspanningsmomenten in, hoe klein ook. Af en toe een korte wandeling, muziek luisteren, of even praten met iemand kan wonderen doen. Wees mild voor jezelf en probeer jezelf niet voortdurend te vergelijken met anderen.

Maak van studeren een gewoonte in plaats van een eenmalige prestatie. Begin vroeg met kleine stukjes, ook als het nog niet ‘moet’. Maak duidelijke afspraken met jezelf (of met anderen) en gebruik een planningstool. Beloon jezelf na afloop van een werkblok, hoe klein ook. Weet dat het normaal is om uit te stellen, maar probeer jezelf telkens vriendelijk opnieuw op gang te trekken.

Het gevoel overweldigd te zijn is herkenbaar, zeker tijdens drukke periodes. Studeren doe je stap per stap, dus begin met stap 1. Wat is het allereerste wat je nu wél kunt doen? Vaak komt er al wat rust wanneer je opnieuw overzicht hebt. Je hoeft niet perfect te zijn om te slagen. En je staat er bovendien niet alleen voor; durf hulp te vragen, dat is geen teken van zwakte maar van zelfzorg.

Een goede nachtrust is essentieel voor optimale studieprestaties tijdens de examens. Slaap speelt een cruciale rol in het versterken van je geheugen en het verbeteren van je concentratie. Tijdens de REM-slaap verwerk je wat je overdag hebt meegemaakt en hebt geleerd en je laadt weer op voor de volgende dag.

Je slaap verbeteren kan op verschillende manieren:

• Pieker je veel? Pak dan je gedachten aan! Volg bijvoorbeeld de workshop ‘omgaan met vervelende gedachten’ of surf naar moodspace.be
• Ontspan vóór je gaat slapen. Zorg er daarom voor dat je minimaal een half uur voor het slapen bewust ontspant. Je kan bijvoorbeeld op zoek gaan naar ontspanningsoefeningen zoals progressieve spierontspanning of ademhaling.
• Slaapgewoonten hebben een grote invloed op jouw slaapkwaliteit.  

Concrete tips vind je hier: Slaap en slaapproblemen | MoodSpace