Opleidingsinfo

Dit postgraduaat omvat 4 deeltijdse studiejaren van 85 studiepunten en start om de twee jaar. De volgende opleidingscyclus start in oktober 2025.

De contactmomenten vinden plaats van oktober tot juni op donderdagen (van 13.30 tot 19.30 uur), met af en toe een tweedaagse leertherapie op vrijdag en zaterdag.

De meeste contactdagen gaan door op Campus Drie Eiken van de Universiteit Antwerpen in Wilrijk. De leertherapie, de externe supervisies en uitzonderlijk ook sommige seminaries gaan elders door (o.a. UPC Duffel, Gent).

De eerste twee opleidingsjaren zijn het meest intensief met 31 tot 35 contactdagen. In het derde en vierde opleidingsjaar zijn er minder contactdagen (24 tot 27), maar wordt er gewerkt aan het specialisatieverslag.

De opleiding is erkend door de Vlaamse Vereniging voor Cliëntgericht-Experiëntiële Psychotherapie en Counseling (VVCEPC), de Vlaamse Vereniging voor Gedragstherapie (VVGT) en de Beroepsvereniging voor Wetenschappelijk onderbouwde Psychotherapie (BWP. De opleiding wordt erkend volgens het stelsel van Vlaams opleidingsverlof (VOV).

Algemene programmastructuur en gebruikte opleidingsmethoden

We onderscheiden de volgende opleidingsonderdelen:

Theoretisch- en methodisch-technische vorming

• theoretische studie van belangrijke thema’s onder de vorm van seminaries. Voorafgaand aan het seminarie wordt een grondige literatuurvoorbereiding verwacht, eventueel met hulp van vragen van de docent die het kennen, begrijpen en toepassen op eigen praktijkervaringen stimuleren.
• methodisch-technische vorming waarbij bepaalde thema’s op een ervaringsgerichte wijze worden uitgediept of waarbij specifieke werkmethodes of gespreksvaardigheden worden ingeoefend in de vorm van workshops. Er wordt gewerkt met kleine groepen; de vaardigheden worden ingeoefend via rollenspel in subgroepen.

Psychotherapiepraktijk en Supervisie

• De student begeleidt minimaal 10 patiënten of patiëntsystemen per week psychotherapeutisch en brengt dit materiaal in supervisie.  Dit kan in het kader van de reguliere werkplek. Indien dit niet mogelijk is, zoekt de student een stageplek.
• De groepssupervisie gebeurt in kleinere groepen van 5 tot 7 supervisanten waarbij elk om beurt het eigen werk in supervisie brengt.  Een door de beroepsvereniging erkende supervisor begeleidt het supervisieproces.  Een supervisiesessie duurt 75 minuten.
• Daarnaast volgt de student ook 14 externe individuele supervisies bij een erkende supervisor. Deze sessies zijn niet inbegrepen in het inschrijvingsgeld.

Leertherapie

• Deze vindt plaats in de vorm van een experiëntiële leergroep waarin een intense exploratie van de eigen persoonlijkheid en interactie- en communicatiestijl centraal staan. Dit proces wordt begeleid door een ervaren, door de Vlaamse Vereniging voor Cliëntgerichte Psychotherapie en Counseling (VVCEPC) erkende leertherapeut. De leertherapie gebeurt residentieel, momenteel in het Rustpunt in Gent. De leertherapie zelf is inbegrepen in het inschrijvingsgeld. De accommodatie is extra te betalen (ongeveer 170 euro per weekend).
• De sessies ‘ervarend leren’ in het programma sluiten hierbij aan. Deze vinden plaats op Campus Drie Eiken.

Specialisatieverslag

Op het einde van het opleidingsparcours dient de student een specialisatieverslag in in de vorm van een casestudie. De student krijgt de laatste twee jaren inhoudelijke en methodologische begeleiding in de vorm van seminaries (als onderdeel van het opleidingsprogramma) en individuele begeleiding door een staflid.

• Het postgraduaat heeft de zelfstandige uitoefening van de psychotherapeutische hulp aan kinderen, jongeren en hun context als doel. Concreet is de doelstelling deskundigen te vormen die in staat zijn om, met medewerking van het cliëntsysteem, stoornissen, conflicten of moeilijkheden in gedragsmatig, cognitief, emotioneel of psychosociaal functioneren te verminderen of op te heffen.
• Grondige verwerving van kennis en vaardigheden inzake de psychotherapeutische attitudes.

• Grondige kennisverwerving van het hanteren van de therapeutische relatie en de eigen persoon als therapeut (universele therapiefactoren). De student wordt geholpen bij het verwerven van therapeutische attitudes die nodig zijn voor het opbouwen, onderhouden en hanteren van een therapeutische werkrelatie met infants, kinderen, adolescenten, ouders en andere zorgfiguren. Dit omhelst tevens zelfkennis en zelfinzicht inzake de therapeutgebonden factoren die de werkzaamheid van psychotherapie mee bepalen.

• Grondige verwerving van kennis en deskundigheid in vaardigheden en behandelingsmethoden en -technieken die regulerend inwerken op emotioneel niveau (innerlijke belevingsdynamiek), op cognitief niveau, op gedragsniveau en op niveau van relationele dynamieken. De student krijgt een intensieve training in gespreksvaardigheden in communicatie met kinderen en ouders, in procesdiagnostiek, betekenisgeving, belevingsonderzoek en probleemanalyse, dit alles rekening houdende met de verschillen naargelang de ontwikkelingsfase van betrokken kinderen en jongeren. Spel- en gedragstherapeutische methoden en technieken, mediatherapie, gesprekstherapie en systemische interventies komen aan de orde. Systemische denkkaders worden gehanteerd voor het begeleiden van de context. Ook ontwikkelingspsychologische en psychodynamische denkkaders en werkwijzen als psychodramamethodieken worden geïntegreerd.

• Grondige verwerving van kennis en vaardigheden om op systematische wijze stoornissen of problemen te onderkennen, te analyseren, te begrijpen en om adequate methodes, technieken en interventies te kiezen en uit te voeren.

• Proces- en belevingsdiagnostiek en indicatiestelling staan centraal en komen theoretisch en technisch uitgebreid aan de orde. De keuze voor de setting(s) (kind of jeugdige, gezin, leefgroep, ouders…) waarmee gewerkt wordt, krijgt in dit proces van indicatiestelling een belangrijke plaats.

• Inzicht krijgen in de recente theorieën inzake ontwikkelingspsychologie van gezonde en psychopathologische ontwikkeling en persoonlijkheidsverandering.
• Inzicht krijgen in de theoretische modellen voor de belangrijkste probleemgebieden en de behandeling ervan.
• Kennismaking met het onderzoek naar de mechanismen van gezond en problematisch functioneren en ontwikkelen: leerpsychologie, experimentele psychopathologie, hechting, beleving en betekenisverlening, de ontwikkeling van het zelf en van relaties met anderen.
• Grondige kennisverwerving van evidence-based werken, zowel behandelwijzen als relationele variabelen, en van bevindingen van outcome en procesonderzoek, consensus-based waar evidence-based ontbreekt. De opleiding is gericht op de ontwikkeling van een meer algemene kritische wetenschappelijke attitude.
• Kennismaking met de praktijk van single-case design via het specialisatieverslag.

• Verder biedt de opleiding een grondige theoretisch-technische vorming in het toepassen van de differentiële psychotherapeutische behandeling van diverse psychiatrische, psychologische en psychosociale problemen. Speciale aandacht wordt besteed aan het domein van ouderschapsbekwaamheid.

Coördinatie

Olivier Givron en Els Mampay

Academische verantwoordelijke 

Prof. dr. Ellen Gunst

Opleidingsstaf

Willy Colin, Vicky Gielen, Olivier Givron, Jella Goovaerts, Ellen Gunst, Jolien Laridaen, Els Mampay, Myra Segers, Greet Vanaerschot

Externe medewerkers

experten uit binnen- en buitenland onder wie Christel Bouwens, Linde Brans, Francis-Pascal Claes, Remy De Gouw, Ilse Dewitte,  Ayse Dogan, Benoit Lens, Kim Loots, Anne Neyskens, Stefanie Van Craen,  Lore Willem, ...

Aangezien de psychotherapie-opleidingen een beroepsgericht karakter hebben, werd gekozen om geen loutere kennistoetsing uit te voeren, maar wel te verifiëren of de student de theorie kan integreren in het eigen psychotherapeutisch handelen. Dit houdt allereerst in dat de student de aangeboden kennis moet begrijpen en kunnen toepassen. Daarnaast moet de student in staat zijn de problematiek van de patiënt en het eigen therapeutisch handelen te analyseren om te komen tot nieuw en op de concrete patiënt-therapeutrelatie toegepast handelen (synthese niveau) en om continu het eigen therapeutisch handelen te evalueren. 

De psychotherapeut moet in staat zijn om de kennis en vaardigheden te integreren met de eigen persoon die hij als voornaamste werkinstrument moet kunnen inzetten. Dit houdt in: observeren, interpreteren, voelen en de eigen gedachten, emoties en lichamelijke gewaarwordingen leren aanwenden als diagnostisch en therapeutisch instrument door deze object van aandacht te maken en door deze te verbinden met, te toetsen aan en te evalueren op basis van persoonlijk verwerkte en doorleefde theoretische inzichten.

Om het getuigschrift van Postgraduaat in de psychotherapie: optie kind en jongeren te behalen, wordt verwacht dat de student: 

• actief deelneemt aan de verschillende opleidingsactiviteiten met een grondige voorbereiding en regelmatige aanwezigheid;
• actief deelneemt aan de evaluatie-reflectiemomenten met een grondige voorbereiding en regelmatige aanwezigheid.  Deze gebeuren jaarlijks (of twee keer per jaar in de twee eerste intensieve jaren) in de vorm van een zelfevaluatie die getoetst wordt aan en aangevuld wordt met een peer- en stafevaluatie. In dit evaluatieproces beoordeelt de opleidingsstaf of een student de kennis, competenties en vaardigheden die tijdens dat opleidingsjaar in de focus stonden ook effectief voldoende verworven heeft om over te gaan naar het volgende opleidingsjaar. De beoordeling gebeurt met PASS/FAIL voor elk van de opleidingsonderdelen/vakken. Eventuele lacunes of tekorten kunnen leiden tot extra inhaalopdrachten. Deze bijkomende opdrachten moeten voor de start van het nieuwe opleidingsjaar afgerond/gestart zijn. Bij (te) grote lacunes kan het verderzetten van de opleiding in vraag worden gesteld;
• op het einde van het vierde jaar een specialisatieverslag indient.

De examencommissie bestaat uit prof. dr. Ellen Gunst, prof. dr. Geert Dom, prof. dr. Manuel Morrens en prof. dr. Didier Schrijvers.

Het getuigschrift wordt verleend na 4 jaar studie met afwerking van het geëigende programma, positieve evaluaties en gunstige beoordeling van supervisies en specialisatieverslag.