Vaginale Lactobacillus bacteriën duiken ook op de borsten op
Met Isala brengt UAntwerpen het vrouwelijk microbioom nog verder in kaart via uniek onderzoek
Het Isala-project van UAntwerpen blaast drie kaarsjes uit en dat wordt gevierd met nieuwe onderzoeksresultaten. Zo analyseerden de wetenschappers de bacteriën in het speeksel en op de huid rond de mond, de liesstreek en de borsten. Op die borsten vonden de onderzoekers heel wat Lactobacillus bacteriën terug die ze ook reeds in de vagina vonden.
Het Isala-project van UAntwerpen, genoemd naar Isala Van Diest – de eerste vrouwelijke arts in België – groeide ondertussen uit tot het grootste burgeronderzoek naar het vrouwelijke microbioom wereldwijd. De wetenschappers startten op 24 maart 2020 met een grote eerste fase waarbij duizenden vrouwen in de privacy van hun eigen badkamer vaginale swabs namen zodat onderzoekers voor de allereerste keer de bacteriën in de vagina van gezonde vrouwen op grote schaal in kaart konden brengen.
Op 24 maart, de derde verjaardag van hun onderzoeksproject, komen de onderzoekers naar buiten met nieuwe resultaten. In een tweede fase onderzochten ze naast de vagina ook andere plaatsen op het vrouwelijke lichaam. Plaatsen die relevant zijn voor vrouwelijke gezondheid en intimiteit, en die nog nooit grondig waren onderzocht: speeksel en de huid rond de mond, de borsten en de liesstreek.
Relatie tussen bacteriën, ondergoed en gezondheid
Voor deze tweede onderzoeksfase werden 275 vrouwen geselecteerd uit de meer dan 3300 vrouwen van de eerste fase, op basis van hun intieme relaties, anticonceptiemethode en leeftijd. Elke deelneemster van deze tweede fase kan vanaf vandaag een persoonlijk geüpdatet profiel checken. Dit profiel bevat informatie over de bacteriën op hun huid, in hun speeksel en hun vagina.
Voor de huid rond de mond vonden de onderzoekers typische mondbacteriën die ze ook in de speekselstalen van de deelneemsters zagen. Op de lies vonden ze heel wat typisch vaginale bacteriën. “Dit is niet zo verwonderlijk”, zegt Sarah Ahannach, projectleider van het Isala-project. “De liesstreek staat in contact met vaginale afscheiding en ondergoed. In het doctoraatsonderzoek van Leonore Vander Donck gaan we nu de relatie tussen vaginale bacteriën, gezondheid en ondergoed verder onderzoeken.”
Bacteriën op de borsten: hoe komen ze er terecht?
Op de borsten vonden de onderzoekers ook heel wat verschillende bacteriën, waaronder veel bacteriën typisch voor de huid. Maar ze vonden ook – verrassend genoeg - lactobacillen zoals Lactobacillus crispatus en Lactobacillus iners.
“Die lactobacillen zijn heel typisch voor een gezonde vagina, en we hadden die niet direct verwacht op de huid rond de tepels” zegt prof. Sarah Lebeer, onderzoeksleider van Isala. “Maar lactobacillen zijn wel de eerste bacteriën die de huid van een baby koloniseren bij een natuurlijke bevalling via de vagina. We vonden al in eerder onderzoek dat er nog steeds lactobacillen op de huid van volwassenen terug te vinden zijn. Onze nieuwe resultaten suggereren nu dat de huid rond de borst ook een ‘gezellig plekje’ (of natuurlijke habitat) is voor lactobacillen. Zo maken borsten estrogeen en glycogeen aan, die ook in de vagina belangrijke stimuli zijn voor lactobacilli.”
“Maar misschien komen de vaginale lactobacillen op de borsten ook wel later in de levenscyclus terecht door intiem contact”, vult Leonore Vander Donck aan. “En het kan allemaal toevallig zijn: zijn ze door het contact aanwezig of overleven ze er effectief? Of zijn het toch niet helemaal dezelfde lactobacillen op de vagina en op de huid van de borsten? Mogelijk zijn het iets andere types van bacteriën die aangepast zijn aan andere levensomstandigheden op de huid en in de vagina. Voorlopig zit het Isala-project nog steeds in de observatiefase: we kunnen nog niet alles verklaren, maar zijn enorm enthousiast over de eerste resultaten.”
En er is meer…
Het onderzoek is zeker nog niet afgelopen. De analyses van de stalen en opgekweekte bacteriën gaan de komende maanden verder. Bovendien gaat Isala nog voor het einde van dit jaar op zoek naar vrouwen die onder één dak leven en graag meedoen aan Isala: zussen, partners, moeders, dochters, of vriendinnen. Zo kunnen de onderzoekers in kaart brengen of deze vrouwen een vergelijkbaar vaginaal microbioom hebben of juist helemaal niet.
Schrijf je in voor de Isala nieuwsbrief (https://isala.be/ en volg Isala op via Instagram, Twitter en LinkedIn om op de hoogte te blijven. Meer details over de resultaten zijn ook terug te vinden in deze wetenschappelijke preprint: https://www.researchsquare.com/article/rs-1350465/v1.