Onderzoeksgroep

Expertise

In mijn onderzoek bestudeer ik de degradatie van organische pigmenten die in het verleden door artiesten werden gebruikt in olieverf. Deze complexe pigmenten bestaan uit een metaal-kleurstof cluster die door verloop van tijd van conformatie kan veranderen. Bovendien kunnen deze clusters interageren met andere componenten in de olieverf waardoor de originele kleuren gradueel hun schijn verliezen. Deze chemische veranderingen kunnen opgevolgd worden door gebruik te maken van een combinatie van spectroscopische technieken en hoge-resolutie massaspectrometrische methoden. Door gebruik te maken van deze unieke combinatie van micro-destructieve technieken breiden we onze kennis over de moleculaire fragmentatie van organische pigmenten verder uit en kunnen we hun oorzaken achterhalen.

Analytisch onderzoek naar toxische materilaen in de ethografische collectie van het Africa Museum van Tervuren, met het oog op het verwerven van kennis ter hantering en behoud van de collectie (EPITOX#2). 01/01/2022 - 31/12/2031

Abstract

Het doel van dit project is het uitvoeren van een systematische overzichtsanalyse van de collectie van het Africa museum (Tervuren, Brussels) ter vaststelling van de aanwezigheid van anorganische en organische toxische substanties. Deze informatie zal zeer relevant zijn voor het museum teneinde hun collectie op een verantwoorde en bestendige wijze te kunnen beheren en op optimale wijze te behouden.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

MALDI-MS beeldvorming - een nieuwe aanpak en onderzoekslijn voor conservatie van beschilderde kunstwerken. 01/04/2022 - 31/03/2023

Abstract

Vanaf het moment dat een kunstenaar een olieverfschilderij voltooit, kunnen spontaan optredende maar ongewenste chemische transformaties leiden tot kleurveranderingen. In enkele van zijn schilderijen beschreef Vincent van Gogh dergelijke kleurveranderingen kort nadat ze klaar waren. Om het oorspronkelijke palet van Van Gogh te begrijpen, is daarom een volledige karakterisering vereist van alle materialen die in zijn schilderijen zijn gebruikt. Op dit gebied werd in recente jaren heel wat vooruitgang geboekt op het vlak van dentificatie van anorganische pigmenten door middel van mobiele spectroscopische instrumenten en/of door gebruik te maken van methoden gebaseerd op synchrotronstraling. De spectroscopische detectie en specifieke identificatie van organische pigmenten echter een belangrijke uitdaging vanwege de lage concentratie van de originele pigmenten en van hun afbraakproducten. Bovendien vereisen traditionele scheidingstechnieken (zoals vloeistof- of gaschromatografie-massaspectrometrie) het nemen en destrueren van redelijk omvangrijke stalen. Om deze beperkingen te omzeilen en tot een nieuwe en krachtige vorm van organische beeldvorming te komen, stellen we voor om Matrix-Assisted Laser Desorption Ionization – Mass Spectrometry Imaging (MALDI-MSI) te gebruiken. Een reeks recente testmetingen heef uitgewezen dat MALDI-MSI toelaat om de ruimtelijke verdeling van organische pigmenten in verfmonsters te visualiseren, zonder extractie, zuivering en scheiding van het materiaals. In dit onderzoeksvoorstel zullen we een passende methodologische aanpak optimaliseren met als einddoel het analyseren van originele verfstalen van Van Gogh schilderijen afkomstig van het Van Gogh en het Kröller-Müller museum. Dit KP-voorstel heeft tot doel voor het eerst MALDI-MSI toe te passen voor de detectie van organische pigmenten in olieverf. Dit nieuwe samenwerkingsinitiatief tussen AXIS (het Antwerpse laboratorium voor röntgenbeeldvorming en spectroscopie) en het CfP (Centre for Proteomics) zal nieuwe mogelijkheden openen voor toekomstige analyse, niet alleen gericht op de analyse van organische pigmenten, maar ook van andere organische artistieke materialen zoals oliën, vernissen of wassen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Ontrafelen van het ontkleuringsmechanismen van rode organische pigmenten in historische kunstwerken (RED-OPEN). 01/09/2021 - 01/10/2022

Abstract

Een belangrijk probleem geassocieerd met historische kunstwerken is het vervagen van de originele kleuren.ten gevolge van hun sterke gevoeligheid aan licht, Soms leidt dit de verkleuring van een kunstwerk terwijl de betrokken kunstenaar nog in leven is. Dit fenomeen komt veelvuldig voor in het werk van 19e eeuws kunsternaars zoals Van Gogh, en in het bijzonder wanneer het over rode organische pigmenten gaat. De identificatie van deze pigments in kunstwerken is uitdagend omdat (1) de concentratie van het originele pigment aan de lage kant is; (2) het gebrek aan verfmonsters beschikbaar voor analyse en de moeilijkheid om er bijkomende te bekomen en (3) de complexiteit van het degradatiemechanisme van deze pigmenten in aanwezigheid van zuurstof, inorganische pigmenten, bindmiddelen en vernissen. Het doel van het RED-OPEN project is, door middel van een multi-analytische aankap, om (A) de ontkleuringsmechanismen te begrijpen en (B) de afbraakproducten te identificeren. De impact van RED-OPEN behelst een beter en meer volledig inzicht in de opeenvolgende veranderingen die een geschilderd kunstwerk kan ondergaan in functie van de tijd. RED-OPEN zal kennis genereren die conservatoren en conservatie wetenschappers zal helpen om de oorzaken van de verkleuring te begrijpen en hen zal toelaten om remedierende acties te ontwerpen. Hierdoor zal het mogelijk worden om kunstwerken voor volgende generaties beter te beschermen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject