Beoordeling van persoonlijkheidsdimensies en klinische subtypes bij chronisch vermoeidheidssyndroom en hun voorspellende waarde voor de (lange termijns-) uitkomsten na cognitieve gedragstherapie in groep. 01/11/2023 - 31/10/2024

Abstract

Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) is een functionele, somatische aandoening gekenmerkt door aanhoudende vermoeidheid/uitputting en een ernstig verstoord dagelijks functioneren. Meer duidelijkheid over de relatie tussen persoonlijkheid en CVS wordt beoogd door de persoonlijkheidsdimensies van CVS-patiënten te vergelijken met die van gezonde individuen, patiënten met een langdurige ziekte en personen verwezen voor psychiatrische begeleiding aan de hand van een grote en goed gedocumenteerde database. Daarnaast zullen op basis van symptomen en psychologische variabelen CVS-subgroepen worden gezocht. Tevens zal de voorspellende waarde van persoonlijkheid en CVS-subgroepen onderzocht worden voor de korte en lange termijn uitkomsten na cognitieve gedragstherapie (CGT) voor CVS in groep. Een unieke en grote dataset is volledig beschikbaar bestaande uit basisgegevens van 1150 CVS-patiënten (real-life), 3 controlegroepen (elk n?300) en uitkomstmaten met vier tijdsintervallen op zowel korte als lange termijn (tot 18 jaar na CGT, n= 350). De data zullen worden geanalyseerd en geïnterpreteerd door een multidisciplinair team met uitgebreide onderzoekservaring en expertise in psychologie, psychiatrie, interne geneeskunde, statistiek en methodologie. Onze bevindingen zullen worden gepubliceerd in toonaangevende wetenschappelijke tijdschriften en zullen zeer relevant zijn om de evaluatie van CVS en de effectiviteit van de huidige CVS-interventies te verbeteren.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Methylatie van het glucocorticoïdreceptorgen NR3C1-1F en de impact op de functie van de HPA-as bij niet-pulsatiele tinnitus met en zonder paniekaanvallen. 01/04/2017 - 31/03/2018

Abstract

Tinnitus is een prevalent en potentieel erg invaliderend symptoom, gekenmerkt door het waarnemen van geluid in afwezigheid van een externe geluidsbron. Zoals bij andere chronische gezondheidsproblemen, kan tinnitus beschouwd worden als een chronische stressor, die aanleiding geeft tot een ontregeling van de hypothalamo-hypofysaire-bijnier (hypothalamo-hypopituitary-adrenal: HPA) -as. Meer bepaald wordt een hypersuppressie van cortisol gezien bij tinnituspatiënten na toediening van een lage dosis dexamethasone, suggestief voor een toegenomen gevoeligheid van het negatieve feedbacksysteem van de HPA-as. Het is nog onduidelijk welk mechanisme verantwoordelijk is voor deze toegenomen negatieve feedback, maar mogelijk liggen epigenetische fenomenen, zoals de hypomethylatie van het 1F exon van het glucocorticoïd receptor gen (NR3C1), een belangrijke component van het feedbacksysteem van de HPA-as, aan de basis hiervan. Het doel van deze studie is het onderzoeken van de methylatiepercentages van het NR3C1-1F exon en het effect hiervan op het feedbacksysteem van de HPA-as in tinnituspatiënten, vergeleken met gezonde controles. In tinnituspatiënten worden lagere NR3C1-1F methylatiepercentages verwacht, met een geassocieerde hypersuppressie van de cortisolsecretie volgend op een 0.5mg dexamethasone challenge. Gezien de frequente comorbiditeit van en de symptoomoverlap tussen tinnitus en de paniekstoornis, gekenmerkt door herhaaldelijke onverwachte paniekaanvallen, zal tevens het effect van paniekaanvallen op de NR3C1-1F methylatie en de impact hiervan op de negatieve feedback naar de HPA-as in tinnituspatiënten onderzocht worden. Verwacht wordt, dat de NR3C1-1F methylatiepercentages hoger zullen zijn binnen de groep met paniekaanvallen en geassocieerd met een hogere cortisolsecretie na de dexamethasone suppressietest, gezien de normale tot lage cortisolsuppressieratio's die gerapporteerd worden bij de paniekstoornis. 60 patiënten met tinnitus waarvoor onvoldoende medische oorzaak gevonden werd, zullen gerecruteerd worden binnen de dienst Otorhinolaryngologie van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen, waarvan 30 patiënten met en 30 zonder paniekaanvallen. Patiënten met een huidige diagnose van een majeur depressieve stoornis of een post-traumatische stressstoornis, actief middelenmisbruik of een lifetime diagnose van een bipolaire of psychotische stoornis worden geëxcludeerd voor deelname aan de studie, alsook vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven en individuen die behandeld worden met hormoonvervangende therapie (met uitzondering van orale contraceptiva) of corticosteroïden. Er zullen 30 gezonde controles gerecruteerd worden die qua leeftijd en geslacht overeenstemmen met de patiëntenpopulatie. DNA zal geïsoleerd worden uit perifeer bloed voor de bepaling van methylatiepercentages van het NR3C1-1F exon met behulp van quantitatieve pyrosequencing. mRNA-expressieratio's zullen worden bepaald door middel van Two-Step real-time PCR op geïsoleerd mRNA uit perifeer bloed. DNA-methylatiepercentages en mRNA-expressieratio's zullen vervolgens gecorreleerd worden met functionele uitkomstmaten van de functie van de HPA-as, meer bepaald de ontwakingsrespons van cortisol en de cortisolsuppressieratio's na toediening van 0.5mg dexamethasone, dewelke gemeten werden in dezelfde studiepersonen binnen een ander studieprotocol.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Verstrekken van expertise op het vlak van ethisch verantwoord sporten, met inbegrip van de problematiek aangaande integriteit, seksueel misbruik en geweld. 01/06/2012 - 31/05/2014

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de Vlaamse overheid. UA levert aan de Vlaamse overheid de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject