Onderzoek Gert-Jan de Bruijn

Abstract

Het gebruik van digitale technologieën ter bevordering van de volksgezondheid is een sleutel instrument om de stijgende kosten van gezondheidszorg het hoofd te bieden. Een belangrijk onderzoeksgebied hiervoor – ook binnen de onderzoeksgroep MIOS - richt zich op zogeheten humancomputer interaction (HCI): onder welke omstandigheden worden computergestuurde gezondheidsadviezen en informatie over gezondheid door menselijke gebruikers geaccepteerd en gebruikt? In dit vakgebied is niet enkel aandacht voor de menselijke kant van HCI (zoals hoe mensen interacties met digitale technologieën ervaren en waarderen), maar ook voor de computer-kant van HCI: hoe kunnen computersystemen ontwikkeld worden zodat ze niet alleen beter de menselijke input begrijpen, maar ook hoe computersystemen aansprekende en relevante adviezen en boodschappen kunnen genereren die aansluiten bij de percepties en gedragingen van de menselijke gebruiker? Wellicht het grootste huidige gezondheidsprobleem in Vlaanderen is mentale problematiek, met name onder de jeugd en jongvolwassenen. In de laatste zeven jaar is een enorme toename te zien in jongeren en jongvolwassenen die spanningsverschijnselen en depressieve klachten rapporteren (European Union, 2022). Ondanks dat Vlaanderen een relatief goed zorgsysteem heeft voor mentale gezondheid, krijgt meer dan 70% van de Vlaamse bevolking niet de ondersteuning die gewenst is voor deze mentale problematiek (Rens et al., 2022). Dit wordt grotendeels veroorzaakt door zaken die zowel te maken hebben met het aanbod van zorg (aanwezigheid en toegankelijkheid van diensten, zoals afstand en lange wachtlijsten) als de vraag (stigmatisering en schaamte met betrekking tot hulp zoeken voor mentale problematiek). Eerdere digitale interventies, zoals het inzetten van mobiele apps en telehealth, hebben niet geleid tot een toename in het gebruik van deze zorg als een afname van de mentale problematiek (Rens et al., 2022). Er is momenteel dan ook een grote behoefte om laagdrempelige en effectieve digitale oplossingen te ontwikkelen en evalueren om de Vlaamse jeugd en jongvolwassenen weerbaar(der) te maken tegen mentale problematiek. Recente ontwikkelingen op het gebied van generatieve AI en computationale taalkunde, gecombineerd met een steeds beter begrip van hoe mensen (menselijk) reageren op digitale gesprekpartners zoals chatbots, bieden interessante handvaten om aan deze huidige behoefte tegemoet te komen. De onderzoeksgroep MIOS heeft een lange onderzoekstraditie opgebouwd binnen dit domein en voor deze doelgroepen, en biedt daardoor een excellent en uniek platform om deze uitdaging succesvol aan te pakken. MIOS is betrokken (geweest) bij nationale onderzoeksprojecten rondom specifieke domein van mentaal welzijn in jeugd (e.g. Friendly ATTAC;AMiCA, DISCONNECT; Sexual Well-being of Young People), en ook betrokken bij (inter) nationale onderzoeksprojecten naar de ontwikkeling, gebruik, evaluatie, en implementatie van nieuwe en door AI-gestuurde communicatietechnologieën rondom mentaal welzijn in jeugd (e.g. What's BOThering You, Look Who's Talking). Onderzoek binnen MIOS heeft bijvoorbeeld aangetoond dat chatbots steeds beter relevantere gezondheidsadviezen genereren zonder daarbij de grenzen van ethiek (zoals het bewaken van persoonlijke autonomie en vrije keuze) te overschrijden, en onder welke omstandigheden mensen chatbots positief evalueren, accepteren, en gebruiken als belangrijke informatiebron voor gezondheidsgerelateerde gedragsverandering. MIOS heeft daarnaast sterke contacten met het werkveld van jeugd en digitale media en met de belangrijkste (inter)nationale experts in het veld. Het uitbreiden van de wetenschappelijke fundamenten van de ontwikkeling, evaluatie, en acceptatie van deze door AI-geïnformeerde digitale technieken in de context van mentale jeugdgezondheid is de belangrijkste uitdaging van dit voorstel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: de Bruijn Gert-Jan
• Co-promotor: Poels Karolien
• Co-promotor: Vandebosch Heidi
• Co-promotor: Walrave Michel

Onderzoeksgroep(en)

• Media, ICT en interpersoonlijke relaties in Organisaties en Samenleving (MIOS)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Mensen komen voortdurend in contact met bacteriën in de stedelijke omgeving. Gootstenen binnen deze omgeving kunnen een grote verscheidenheid aan bacteriën bevatten, die mogelijks leiden tot verhoogde risico's van voedselcontaminatie. Studies over de microbiële gemeenschap in gootstenen van huishoudens en publieke instellingen, inclusief de karakterisatie van antimicrobiële resistentie en biofilm, is vaak beperkt door een laag aantal stalen of beperkte sequencing depth bij metagenomics benaderingen. Vanwege de toenemende bevolkingsdichtheid in Vlaanderen en de nood aan veilige voedselvoorziening is uitgebreide karakterisatie van het gootsteen-microbioom nodig. In dit FWO Aspirant Strategisch Basisonderzoek genaamd POEMBAKterie gebruik ik burgerwetenschap om het gootsteen (of in het Antwerps "Poembak") microbioom te onderzoeken op grote schaal in Antwerpen. Deelnemers van huishoudens en verscheidene instellingen (bv. scholen, woonzorgcentra) zullen een vragenlijst beantwoorden, stalen nemen van hun gootsteen en deze terugzenden naar ons labo. Ik gebruik een combinatie van geavanceerde metagenomica en microbiologische analyses om de taxonomie, aanwezigheid van pathogenen, antimicrobiële resistentie en biofilmvorming in aanwezigheid van detergenten en op verschillende materialen te onderzoeken. De resultaten bieden nieuwe inzichten over de bacteriën die leven in gootstenen in de stedelijke omgeving en de implicaties voor voedselveiligheid, schoonmaak, en ontwerp van gootstenen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Puyvelde Sandra
• Co-promotor: de Bruijn Gert-Jan
• Mandaathouder: Arconada Nuin Enya

Onderzoeksgroep(en)

• Laboratorium voor Medische Microbiologie (LMM)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Vroegtijdige diagnose van osteoartritis (OA) is noodzakelijk vanwege de hoge incidentie, de gezondheidsimpact, en de vergrijzende bevolking. In dit project ontwikkelen we gestandaardiseerde en high throughput screening strategieën om eiwitten en microRNA's, die vrijkomen uit gewrichtscellen bij pathologische aandoeningen, te karakteriseren. Via kunstmatige intelligentie technieken, waarbij complexe moleculaire profielen worden gekoppeld aan vroege als late klinische progressie data, worden niet-invasieve voorspellende biomarkers voor een vroege diagnose van OA vastgesteld. We ontwikkelen op basis hiervan een tool voor zeer vroege OA detectie. In parallel onderzoeken we hoe de samenleving en gezondheidszorg welwillend tegen over deze screening tool kan komen te staan.

Onderzoeker(s)

• Promotor: de Bruijn Gert-Jan

Onderzoeksgroep(en)

• Media, ICT en interpersoonlijke relaties in Organisaties en Samenleving (MIOS)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Van geluidsgevoelige gebieden tot oases van stilte: met het grootschalig burgeronderzoeksproject De Oorzaak leggen De Morgen (DM), het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) en UAntwerpen de focus op geluid en geluidsbeleving in een stedelijke omgeving. We gaan in 2024-2025 na hoe bewoners van verschillende wijken in Antwerpen, Gent en Leuven het aanwezige omgevingsgeluid appreciëren. Aan de hand van vragenlijsten (subjectief), slimme geluidssensoren (objectief) en medisch onderzoek (UAntwerpen en UZA) wordt geclassificeerd welke geluiden gehoord worden, welk geluidsniveau deze geluiden hebben, hoe deze geluiden worden ervaren en welke impact ze hebben op de gezondheid, stress, slaap- en levenskwaliteit.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Vuye Cedric
• Co-promotor: Casas Ruiz Lidia
• Co-promotor: Couscheir Karolien
• Co-promotor: de Bruijn Gert-Jan
• Co-promotor: Dens Nathalie
• Co-promotor: Hellinckx Peter
• Co-promotor: Lembrechts Jonas
• Co-promotor: Poels Karolien
• Co-promotor: Spacova Irina
• Co-promotor: Van Hal Guido
• Co-promotor: Vanoutrive Thomas

Onderzoeksgroep(en)

• Duurzame verhardingen en asfaltonderzoek (SuPAR)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Wetenschappelijke doorbraken, debatten, en controverses bereiken het algemene publiek niet via wetenschappelijke publicaties, maar grotendeels via de nieuwsmedia. Echter, welke doorbraken, debatten, en controverses 'nieuwswaardig' zijn is lang niet voor iedereen hetzelfde. In dit project onderzoeken we welke (f)actoren van belang zijn in de productie van wetenschappelijk nieuws. Dit doen we door middel van kwalitatieve en kwantitatieve inhoudsanalyses, en interviews met stakeholders

Onderzoeker(s)

• Promotor: de Bruijn Gert-Jan
• Co-promotor: Paulussen Steve
• Mandaathouder: Vissers Miguel

Onderzoeksgroep(en)

• Media, ICT en interpersoonlijke relaties in Organisaties en Samenleving (MIOS)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het DARTBAC-project zal Nederland voorbereiden op de tijd waarin antibiotica veel minder effectief zijn in het voorkomen en uitroeien van infecties als gevolg van antimicrobiële resistentie (AMR). DARTBAC zal, vanuit een materieel perspectief, nieuwe antimicrobiële technologieën ontwikkelen die niet op antibiotica zijn gebaseerd, met het oog op de preventie en uitroeiing van infecties op implantaatoppervlakken, in harde en zachte weefsels. Daarnaast zullen we het bewustzijn over het opkomende AMR-probleem in Nederland vergroten door het grote publiek en zorgverleners (HCP's) te informeren. DARTBAC is een interdisciplinair consortium van 23 partners bestaande uit (1) academische partners met expertise op het gebied van infectie, materialen, beeldvorming, in vitro modellen en sociale wetenschappen; (2) technische universitaire partners met expertise op het gebied van materiaalkunde, beeldvorming en in vitro en in vivo testmodellen; (3) universitaire medische centra met expertise op het gebied van infectie, microbiologie, in vitro en in vivo modellen, beeldvorming, diermodellen, materiaaltechnologie en klinische studies; (4) kleine en grote bedrijven in medische hulpmiddelen en startende bedrijven met antimicrobiële technologieën; (5) wetenschappelijke verenigingen en kennisinstellingen van medisch specialisten met directe toegang tot onze doelgroep en patiëntengroepen voor communicatie en verspreiding; het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) met expertise op het gebied van materiaalkunde en Adverse Outcome Pathways (AOP's); en (7) een internationaal kennisplatform over AMR met expertise op het gebied van AMR-communicatie. Gezamenlijk overbruggen we de hele kennisketen met betrekking tot de ontwikkeling van nieuwe materiaaltechnologieën om AMR te bestrijden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: de Bruijn Gert-Jan

Onderzoeksgroep(en)

• Media, ICT en interpersoonlijke relaties in Organisaties en Samenleving (MIOS)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project wordt gefinancierd door een International Francqui Professor Chair-beurs, toegekend aan Prof. Dr. Peter Schulz. De prestigieuze leerstoel bevordert interuniversitaire samenwerking, waardoor de wetenschappelijke samenwerking met het buitenland wordt versterkt en de horizon van ons universiteitspersoneel wordt verbreed. Schulz is een wereldwijd toonaangevend expert op het gebied van gezondheidscommunicatie, het wetenschappelijke vakgebied dat de oorzaken, inhoud en gevolgen van communicatie met betrekking tot gezondheid bestudeert. Zijn onderzoek bestrijkt het gehele veld van gezondheid-gerelateerde media, met de focus op een breed scala aan gezondheidsonderwerpen en het gebruik van verschillende onderzoeksmethoden in uiteenlopende internationale contexten. De leerstoel zal worden bekleed in de periode van 01/04-2026 tot 01/07-2026, met de Universiteit Antwerpen als gastinstelling (onder supervisie van Prof. Dr. Gert-Jan de Bruijn) en KU Leuven als co-gastinstelling (onder supervisie van Prof. Dr. Kathleen Beullens en Prof. Dr. Tim Smits). Peter Schulz zal niet alleen een inaugurele lezing houden getiteld 'Gezondheidscommunicatie in een Europese Context', maar ook actief bijdragen aan lopende promotie- en postdoctorale onderzoeksprojecten. De leerstoel zal worden afgesloten met een eendaags minisymposium 'Health Communication Dynamics in Turbulent Times'.

Onderzoeker(s)

• Promotor: de Bruijn Gert-Jan

Onderzoeksgroep(en)

• Media, ICT en interpersoonlijke relaties in Organisaties en Samenleving (MIOS)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject