Onderzoeksgroep

Expertise

Milieu-epidemiologie. Gezondheidseffecten van luchtvervuiling, groene ruimtes en het microbioom in het milieu.

Citizen Scienceproject 'De Oorzaak'. 01/08/2023 - 30/06/2025

Abstract

Van geluidsgevoelige gebieden tot oases van stilte: met het grootschalig burgeronderzoeksproject De Oorzaak leggen De Morgen (DM), het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) en UAntwerpen de focus op geluid en geluidsbeleving in een stedelijke omgeving. We gaan in 2024-2025 na hoe bewoners van verschillende wijken in Antwerpen, Gent en Leuven het aanwezige omgevingsgeluid appreciëren. Aan de hand van vragenlijsten (subjectief), slimme geluidssensoren (objectief) en medisch onderzoek (UAntwerpen en UZA) wordt geclassificeerd welke geluiden gehoord worden, welk geluidsniveau deze geluiden hebben, hoe deze geluiden worden ervaren en welke impact ze hebben op de gezondheid, stress, slaap- en levenskwaliteit.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Wetenschappelijk onderzoek naar de impact van het project Smakelijke School. 01/02/2023 - 31/01/2026

Abstract

Achtergrond: Het aanbieden van gezonde maaltijden aan kinderen op scholen kan de gezondheid van kinderen ten goede komen en kan gezondheidsgedrag positief beïnvloeden. De meeste studies over dit onderwerp zijn echter cross-sectioneel en richten zich op de korte termijn effecten. Onlangs investeerde het stadsbestuur van Antwerpen 40 miljoen euro in het project 'Smakelijke School'. Het doel van het project is om kinderen gezonde maaltijden aan te bieden op school en zo de gezondheid van kinderen te verbeteren. In België zijn nog geen studies uitgevoerd om het proces en de impact van dergelijke interventies te evalueren. De specifieke doelstellingen zijn 1. De interventie en het implementatieproces in detail beschrijven aan de hand van de checklist en de richtlijn 'Template for Intervention Description and Replication' (TIDieR). 2. Het onderzoeken van de attitudes en ervaringen van scholen, leerkrachten, ouders en kinderen, waarbij de nadruk ligt op haalbaarheid, aanvaardbaarheid en de waargenomen impact op het eetgedrag. 3. Onderzoeken wat de invloed van de interventie is op de kennis, houding en gewoonten (met betrekking tot voeding en gezondheid) en het welzijn van kinderen. 4. De invloed van de interventie op de cognitieve prestaties, bloeddruk, antropometrie en het gedrag van kinderen meten. Methoden: - Interventie: In totaal zullen 4 scholen (die deelnemen aan het Smakelijke School project) worden geïncludeerd: twee scholen met een hoge intensiteit van interventie (gedefinieerd als scholen die elke dag een gezonde maaltijd/snack aanbieden) en twee scholen met een lage intensiteit van interventie (gedefinieerd als scholen die niet meer dan twee keer per week een gezonde maaltijd/snack aanbieden). Scholen met lage intensiteit worden vergeleken met scholen met hoge intensiteit en binnen de scholen worden kinderen die de maaltijden niet gebruiken (interventie) vergeleken met kinderen die de maaltijden wel gebruiken. - Deelnemers en setting: We zullen scholen uitnodigen die starten in september 2023. De schoolleiding (directeuren), leerkrachten, kinderen uit groep 4 en hun ouders worden uitgenodigd om deel te nemen. Werkpakket 1: kwantitatieve beoordelingen - Metingen: o Cognitieve functietesten: Stroop Test (selectieve aandacht), Continuous Performance Test (aandacht en concentratie), Memory Span Test (kortetermijngeheugen), Digit Symbol Test (informatieverwerking), Signal Detection Test (visuele informatieverwerking). o Antropometrie (lengte, gewicht en vetpercentage) en bloeddrukmeting o SDQ, KIDSCREEN-27 vragenlijst en KAH-vragenlijst (kennis, houding en gewoonten) met betrekking tot voeding. o Vragenlijst voor de ouders om informatie te verzamelen over de individuele sociaaleconomische status en de algemene gezondheid en lichaamsbeweging van het kind. Werkpakket 2: kwalitatieve beoordelingen In de eerste fase van het kwalitatieve aspect zullen we de interventie en het implementatieproces beschrijven en interviews houden met de schoolleiding, leerkrachten, kinderen en ouders. Op basis van de resultaten van het kwantitatieve deel (WP 1) van deze studie zullen we de deelnemers selecteren die nodig zijn om het kwalitatieve deel van deze studie voort te zetten. We zullen observaties in de scholen, focusgroepen en een klassengesprek organiseren.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Realiseren van het potentieel voor natuurlijke klimaatschuilplaatsen in schoolomgevingen voor stedelijke transformatie (COOLSCHOOLS). 01/03/2022 - 28/02/2025

Abstract

COOLSCHOOLS is een transdisciplinair toegepast stedelijk onderzoeksproject dat het transformatieve potentieel onderzoekt van op de natuur gebaseerde oplossingen (NBS) ter ondersteuning van het creëren van klimaatschuilplaatsen in Europese schoolomgevingen. We onderzoeken hoe natuurgebaseerde klimaatschuilplaatsen sociaal-ecologische transformaties in de richting van stedelijke duurzaamheid, klimaatbestendigheid, sociale rechtvaardigheid en kwaliteitsonderwijs kunnen stimuleren op meerdere stedelijke schalen (van scholen tot grootstedelijke regio) en vertalen deze naar praktische bouwcapaciteit voor schoolgemeenschappen en daarbuiten. Voortbouwend op baanbrekende pilot NBS-projecten van schooltransformatie in Barcelona, Brussel, Parijs en Rotterdam, ontrafelt COOLSCHOOLS de specifieke kenmerken van elke context en vindt gemeenschappelijke patronen met betrekking tot klimaatschuilplaatsen transformatiecapaciteiten, met de nadruk op gemarginaliseerde groepen. Door middel van participatieve en co-creatie methodologieën, stellen we een interdisciplinaire aanpak voor die natuur-, bio-medische, sociale en onderwijswetenschappen combineert. Om een holistische benadering van de transformatiecapaciteiten van klimaatschuilplaatsen op scholen verder te bevorderen, zullen we de beste praktijken en belangrijkste lessen van de pilots actief verspreiden onder stadsbesturen, stadsplanners, bedrijven, schoolgemeenschappen en andere relevante belanghebbenden. De sectoroverschrijdende samenstelling van het consortium zorgt voor een actieve betrokkenheid van meerdere belanghebbenden door middel van een 'urban living lab' en andere co-betrokkenheidsacties, die zijn gepland om reflectie en leren, en het bredere gebruik van COOLSCHOOLS outputs te stimuleren.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Blootstelling aan aan groene ruimtes tijdens het vroege leven en de ontwikkeling van luchtwegen tot op vroege volwassen leeftijd. Een prospectief epidemiologisch onderzoek. 01/10/2021 - 30/09/2025

Abstract

De effecten van groene ruimten op de luchtwegen zijn onduidelijk. Mogelijke redenen voor inconsistenties tussen bestaande studies zijn het studieopzet (cross-sectionele studies of korte followup), het meten van blootstelling beperkt tot de woonplaats en beperkte aandacht voor potentiële mediatoren en modificatoren (bv. oxidatieve stress, maternale stress tijdens de zwangerschap). Om die redenen stellen we een longitudinale studie voor waarin de samenhang tussen blootstelling aan groene ruimtes tijdens het vroege leven en respiratoire gevolgen tot op volwassen leeftijd wordt onderzocht. Deze project is gebaseerd op en FWO project (zie voorstel). We zullen gebruik maken van de PIPO-geboortecohorte, waarin vanaf de geboorte tot aan de adolescentie herhaaldelijk informatie werd verzameld over ademhalings-/allergiesymptomen, antropometrie, allergische sensibilisatie en longfunctie. Dit project voegt een follow-up voor vroege volwassenheid (20-24j) toe aan de PIPO-data. Adressen zullen worden gekoppeld aan omgevingsmetingen (Corine Land Cover, NDVI, etc.), en luchtverontreinigende stoffen. Verder zullen we oxidatieve stress meten (9j). Zo zullen de directe en indirecte effecten van blootstelling aan groene ruimten op jonge leeftijd worden beoordeeld, waarbij rekening wordt gehouden met mogelijke mediërende effecten van luchtvervuiling, BMI en oxidatieve stress.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Blootstelling aan groene ruimtes tijdens het vroege leven en de ontwikkeling van luchtwegen en het immuunsysteem tot op vroege volwassen leeftijd. Een prospectief epidemiologisch onderzoek. 01/01/2021 - 31/12/2024

Abstract

De effecten van groene ruimten op allergieën en de luchtwegen zijn onduidelijk. Mogelijke redenen voor inconsistenties tussen bestaande studies zijn het studieopzet (cross-sectionele studies of korte follow-up), het meten van blootstelling beperkt tot de woonplaats en beperkte aandacht voor potentiële mediatoren en modificatoren (bv. oxidatieve stress, maternale stress tijdens de zwangerschap). Om die redenen stellen we een longitudinale studie voor waarin de samenhang tussen blootstelling aan groene ruimtes tijdens het vroege leven en respiratoire en allergische gevolgen tot op volwassen leeftijd wordt onderzocht. We zullen gebruik maken van de PIPO-geboortecohorte, waarin vanaf de geboorte tot aan de adolescentie herhaaldelijk informatie werd verzameld over, groene ruimtes, ademhalings-/allergiesymptomen, antropometrie, allergische sensibilisatie en longfunctie. Dit project voegt een follow-up voor vroege volwassenheid (20-24j) toe aan de PIPO-data. Adressen zullen worden gekoppeld aan omgevingsmetingen (Corine Land Cover, NDVI, etc.), en luchtverontreinigende stoffen. Verder zullen we oxidatieve stress (9j) en cortisol in bestaande haarsamples van pasgeborenen meten (maternale stress). Zo zullen de directe en indirecte effecten van blootstelling aan groene ruimten op jonge leeftijd worden beoordeeld, waarbij rekening wordt gehouden met mogelijke mediërende effecten van luchtvervuiling, BMI en oxidatieve stress en zal effectmodificatie door maternale stress worden getest.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject