Abstract
Door klimaatverandering en verstedelijking neemt het overstromingsrisico wereldwijd toe. Mitigatie-inspanningen zijn onvoldoende om de kans op overstromingen aanzienlijk te verminderen, dus adaptatie is noodzakelijk. Adaptatiestrategieën in de context van overstromingen worden in de praktijk gebracht middels overstromingsrisicobeheer (ORB). ORB wordt vaak gezien als aan technologische uitdaging waarvoor technische oplossingen nodig zijn. Echter, mensen ervaren overstromingen op verschillende manieren, vanwege hun locatie en sociale, fysieke, financiële of psychologische kenmerken. Deze verschillen in sociale kwetsbaarheid creëren ongelijkheden in de capaciteit van mensen om met overstromingen om te gaan. Het is daarom dringend nodig om deze verschillen te erkennen en rechtvaardigheidsproblemen aan te pakken door middel van ORB-beleid en -praktijk.
Er is echter een kennislacune over hoe ORB inclusiever en rechtvaardiger kan worden gemaakt. Dit doctoraat behandelt daarom de volgende vragen: (1) In welke mate worden verschillen in sociale kwetsbaarheid in overstromingen erkend en aangepakt in ORB-beleid op nationaal niveau en ORB-strategieën? (2) Hoe worden verschillen in sociale kwetsbaarheid in overstromingen begrepen door publieke actoren in ORB? Heeft dat invloed op hun aandacht voor sociale kwetsbaarheid, en zo ja, hoe? En (3) welke condities zijn nodig om de sociale kwetsbaarheid in overstromingen te verminderen door middel van ORB om veerkracht in overstromingen te vergroten? Het beantwoorden van deze vragen is zeer relevant, omdat erkenning van de behoeften van sociaal kwetsbare groepen en het belang van individuele en gemeenschapscapaciteit om bij te dragen aan ORB cruciaal is als publieke actoren de legitimiteit en effectiviteit van beleid willen vergroten, zonder ongelijkheid in overstromingen te versterken.
De onderzoeksvragen worden beantwoord door middel van een kwalitatieve, sociaal-constructivistische benadering. De focus ligt op hoe aandacht voor en begrip van sociale kwetsbaarheid in overstromingen wordt geconstrueerd door bestaand beleid en door de kennis en expertise van stakeholders die betrokken zijn bij ORB. Data werden verzameld middels een analyse van beleidsdocumenten en interviews, en delen van dit doctoraat zijn ook gebaseerd op case study-onderzoek, dat de nodige diepgang biedt om rechtvaardigheid en ongelijkheid op lokaal niveau te onderzoeken. De empirische gegevens zijn verzameld in vijf papers, die de basis vormen van het proefschrift. De papers zijn logisch gestructureerd, van breed naar lagere niveaus en schalen. De eerste papers introduceren de ORB-context op Europees en Vlaams niveau, en de mate waarin sociale kwetsbaarheid in overstromingen momenteel als een probleem wordt erkend. De opeenvolgende papers zoomen in op specifieke ORB-strategieën en de rol van individuen in ORB. Samen bieden de hoofdstukken een coherente en nieuwe verhaallijn over sociale kwetsbaarheid en (on)gelijkheid in ORB.
De eerste drie jaar van dit doctoraat worden gefinancierd door BELSPO en het JPI Climate SOLARIS-project (SOLidarity in climate change Adaptation policies: into more socio-spatial justice in the face of multiple RISks). In die drie jaar zijn de empirische data verzameld en is het merendeel van de papers geschreven en gepubliceerd. De DOCPRO1-financiering zal worden gebruikt om een vierde jaar te financieren, dat nodig is om het doctoraat af te ronden. In het vierde jaar ligt de focus op het afronden van de laatste paper (en ervoor zorgen dat de papers die nog niet geaccepteerd zijn gepubliceerd worden), het schrijven van de inleiding en het theoretisch kader, het contextualiseren van de papers waar nodig, en het schrijven van de discussie en conclusie.
Onderzoeker(s)
Onderzoeksgroep(en)
Project type(s)