Onderzoek Oscar Gelderblom

Abstract

Het project analyseert de verschillende vormen van formele en informele financiering die immigranten in Antwerpen tussen 1850 en 1940 gebruikten. Doel is een beter inzicht te krijgen in de financiële kansen en bedreigingen die ze ondervonden na hun vestiging in de stad. Het project slaat zo een brug tussen twee onderzoeksdomeinen - migratiegeschiedenis en financiële geschiedenis - die tot nu toe niet met elkaar verbonden zijn.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Gelderblom Oscar
• Co-promotor: Greefs Hilde
• Mandaathouder: Van den Brande Dea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Stadsgeschiedenis

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In de 19e eeuw verhuisden miljoenen mensen van het platteland naar de stad op zoek naar economische welvaart. Terwijl velen verarmde arbeiders werden, klommen sommigen op tot de stedelijke middenklasse. Eén pad voor de middenklasse om vermogen op te bouwen was via hypothecair krediet en deelname aan de bloeiende vastgoedmarkt van de 19e eeuw. Het is echter onduidelijk of migranten toegang hadden tot de lokale kredietmarkten of eerder een beroep moesten doen op netwerken van familie of uit de plaats van herkomst. Door een gebrek aan data, mist de bestaande literatuur systematisch onderzoek naar de deelname van migranten aan hypotheekmarkten in Europa. Om deze lacunes op te vullen, onderzoekt dit project de relatie tussen de sociale inclusie van migranten en hun toegang tot hypothecair krediet in de stad Antwerpen tussen 1830 en 1870. Dit project koppelt persoonlijke gegevens van hypothecaire leningen aan informatie uit verschillende andere bronnen. Kwantitatieve methoden en netwerkanalyse worden gebruikt om de kredietpatronen van migranten over drie verschillende periodes te analyseren. Levensloopanalyse zal gebruikt worden om de toegang tot krediet en vastgoed te onderzoeken doorheen de levensloop van een representatieve steekproef van migranten en niet-migranten in Antwerpen in de tweede helft van de 19e eeuw. Samen biedt dit een holistisch begrip van het gebruik van hypothecair krediet door migranten, hun toegang tot onroerend goed en de impact die dit had op hun leven.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Gelderblom Oscar
• Mandaathouder: Peeters Ruben

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Stadsgeschiedenis

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De geschiedenis van de 18e-eeuwse revoluties is vaak geschreven als een geschiedenis van ingrijpende veranderingen enerzijds, of als een verhaal van continuïteit van de oude orde anderzijds. Slechts weinig historici hebben gekeken naar de manier waarop huishoudens deze verandering en continuïteit in hun dagelijks leven ervoeren en er mee omgingen, en dat geldt zeker voor de lagere middengroepen. Dit is wat het huidige project zal bijdragen aan de historiografie, dankzij een unieke verzameling van ongeveer 500 brieven die mannen en vrouwen uit de Nederlandse stad Delft tussen 1795 en 1798 aan hun stadsbestuur schreven. De auteurs zijn vooral handwerkslieden en winkeliers of hun vrouwen of weduwen, die verliezen hadden geleden tijdens de revolutionaire periode, en het stadsbestuur om een baan vroegen. De vaak uitgebreide brieven blikken terug op de tumultueuze revolutionaire periode tussen 1787 en 1795, en geven ons zo inzicht in de centrale vraagstelling van dit project, namelijk hoe huishoudens uit de lagere middenklasse de revolutionaire veranderingen in hun dagelijks leven ervoeren, hoe ze met deze veranderingen omgingen, en hoe ze na de revolutie hun leven weer opbouwden. Dit zal gebeuren aan de hand van drie levensdomeinen: werk, gezin en het sociale netwerk. De resulterende analyse zal ons een nieuwe kijk geven op processen van revolutionaire verandering, die de nadruk legt op de agency van huishoudens uit een weinig bestudeerde sociale groep.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Greefs Hilde
• Co-promotor: Gelderblom Oscar
• Mandaathouder: Tanis Nelleke

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Stadsgeschiedenis

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Digitale economische langetermijndata zijn vooral op macroniveau beschikbaar voor Vlaanderen en België. Nieuwe onderzoeksvragen vereisen evenwel microdata die enkel in gedrukte vorm beschikbaar zijn. Om de microdata over bedrijven in computerleesbare vorm ter beschikking te stellen, slaan onderzoeksgroepen van de universiteiten van Antwerpen en Gent de handen in elkaar. België heeft sinds 1873 een lange traditie van het publiceren van essentiële gegevens over bedrijven in de Bijlagen bij het Staatsblad. Daarnaast werden er indertijd uitstekende naslagwerken samengesteld ten behoeve van beleggers. In deze bronnen is een schat aan informatie over bedrijven terug te vinden: oprichtingsdatum, (opeenvolgende) bedrijfsnamen, adressen, namen (en adressen) van bestuurders en aandeelhouders, balansen en resultatenrekeningen, effectenportefeuilles, informatie over kapitaalsverhogingen, dividend- en interestbetalingen, relaties tussen bedrijven (deelname in kartels, (de)fusies, spin-offs, …). De onderzoeksinfrastructuur "BelHisFirm: lange-termijnbedrijfsdata voor de sociale wetenschappen" zal al deze microdata samenbrengen in een databank en tools voor de visualisatie en analyse van de data ter beschikking stellen van onderzoekers. BelHisFirm zal zo onder meer baanbrekend onderzoek naar langetermijnontwikkelingen in bedrijfsfinanciering, vermogensongelijkheid en de economische en financiële impact van de (de)kolonisatie mogelijk maken.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Annaert Jan
• Co-promotor: Cassimon Danny
• Co-promotor: Deloof Marc
• Co-promotor: Gelderblom Oscar
• Co-promotor: Poukens Johan
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Accountancy en financiering.

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Sociale posities van kinderen worden niet volledig verklaard door talenten en inspanningen, maar ook door de sociale positie van ouders, grootouders en zelfs eerdere generaties. De rol van inkomen en opleiding bij het verklaren van patronen van sociale mobiliteit is vaak bestudeerd, maar die factoren zijn niet voldoende om de opmerkelijk lage sociale mobiliteit tussen generaties die uit recente studies naar voren komt, te verklaren. De rol van financieel vermogen is in dit verband te vaak verwaarloosd. In dit project behandelen we deze kwestie vanuit een historisch perspectief en passen we de resultaten toe op het huidige beleid. Dit consortium zal (1) patronen van intergenerationele vermogensoverdracht reconstrueren over een periode van 200 jaar in België; (2) de geldigheid testen van potentiële mechanismen die de reproductie van vermogensongelijkheid verklaren; en (3) onderzoeken hoe publieke opinie, herverdelingsbeleid en vermogensongelijkheid onderling verbonden zijn, zowel in het verleden als in het heden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Gelderblom Oscar
• Co-promotor: Soens Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Stadsgeschiedenis

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Waarom lukte het banken pas in de jaren '60 en '70 om diep door dringen in alle lagen van de samenleving? Er verstreek zoveel tijd sinds hun ontstaan in de late 19de en vroege 20ste eeuw dat huishoudens hun geldzaken daarvoor vermoedelijk anders regelden. Maar hoe dan precies? En waarom veranderden huishoudens hun financiële gedrag na 1960? In dit onderzoeksproject ontwikkelen we een nieuw conceptueel raamwerk om de lange termijnontwikkeling van het financiële systemen te doorgronden. We ontwikkelen deze nieuwe Social History of Finance door een diepgravende studie van de geldzaken van Belgische en Nederlandse huishoudens in de 19de en 20ste eeuw. Zo creëren we een nieuw ijkpunt voor toekomstig onderzoek naar de ontwikkeling van financiële systemen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Gelderblom Oscar
• Mandaathouder: Gelderblom Oscar

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Stadsgeschiedenis

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Waarom lukte het banken pas in de jaren '60 en '70 om diep door dringen in alle lagen van de samenleving? Er verstreek zoveel tijd sinds hun ontstaan in de late 19de en vroege 20ste eeuw dat huishoudens hun geldzaken daarvoor vermoedelijk anders regelden. Maar hoe dan precies? En waarom veranderden huishoudens hun financiële gedrag na 1960? In dit onderzoeksproject ontwikkelen we een nieuw conceptueel raamwerk om de lange termijnontwikkeling van het financiële systemen te doorgronden. We ontwikkelen deze nieuwe Social History of Finance door een diepgravende studie van de geldzaken van Belgische en Nederlandse huishoudens in de 19de en 20ste eeuw. Zo creëren we een nieuw ijkpunt voor toekomstig onderzoek naar de ontwikkeling van financiële systemen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Gelderblom Oscar
• Co-promotor: Stabel Peter

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Stadsgeschiedenis

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Deze aanvraag gaat over sociaaleconomische ongelijkheid. Het doel van dit consortium is de wetenschappelijke kennis over dit vraagstuk substantieel te verrijken. Om dat te realiseren bundelt de huidige Methusalem-houder, het Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck, de krachten met het Centrum voor Stadsgeschiedenis en het Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en dit in het "Antwerp Interdisciplinary Platform for Research into Inequality" (AIPRIL). Dat platform versterkt de multidisciplinaire onderzoekscapaciteit die dit complex thema vereist en verruimt het historisch en geografisch bereik van het onderzoek naar ongelijkheid. AIPRIL brengt onderzoekers samen die elk afzonderlijk al sterke internationale reputaties hebben opgebouwd in sociaal beleid, economie, economische geschiedenis en ontwikkelingsstudies. De ambitie van dit onderzoeksprogramma is om op internationaal niveau discipline-overschrijdende wetenschappelijke vooruitgang te maken op methodologisch, theoretisch en empirisch vlak. Het onderzoeksprogramma bestaat uit vier strategisch gekozen onderzoekslijnen: 1) Nieuwe data en methoden voor de multi-dimensionale meting van ongelijkheid; 2) Hoe ongelijkheid verminderen; 3) Verstedelijking en ongelijkheid en 4) Schokken en ongelijkheid.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Blondé Bruno
• Co-promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: De Herdt Tom
• Co-promotor: De Weerdt Joachim
• Co-promotor: Geenen Sara
• Co-promotor: Gelderblom Oscar
• Co-promotor: Marchal Sarah
• Co-promotor: Soens Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Banken waren lang niet altijd nodig voor de financiering van het bedrijfsleven in de negentiende eeuw. Voor ondernemers waren er ook alternatieve manieren om aan krediet voor hun investeringen te komen. Dit pilotproject onderzoekt voor Antwerpen de grootte van de bancaire en niet-bancaire kredietmarkt doorheen de 19de eeuw en plaatst de niet-bancaire krediettransacties in de geografische ruimte om zo te onderzoeken hoe vraag en aanbod elkaar vonden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Gelderblom Oscar
• Co-promotor: Deloof Marc
• Co-promotor: Peeters Ruben
• Co-promotor: van Kooten Rogier

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Stadsgeschiedenis

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Met deze post-doc challenge doen het Centrum voor Stadsgeschiedenis (CSG) en het Instituut voor Ontwikkelingsbeleid (IOB) een gooi naar de uitbouw van hun interdisciplinair potentieel rond de geschiedenis en de ontwikkeling van Centraal-Afrika. De challenge kadert immers in de toenemende samenwerking van beide onderzoeksgroepen in AIPRIL – een capaciteitsopbouw die ook al leidde tot de opstart van een (gepland) TT-ZAP BOF 'Social and Economic History of Central Africa'. De Afrikaanse economische geschiedenis kende de voorbije twee decennia een sterke groei. Tegelijkertijd leeft ook in ons land de expliciete vraag naar een groter engagement voor de geschiedenis van Centraal-Afrika. Dit opent unieke kansen voor IOB en Geschiedenis, en deze challenge speelt daar direct op in. Voorbij homogeniserende (en hegemoniserende) verklaringsschema's als kapitalisme en kolonialisme, neemt deze challenge de divergenties in de sociale en economische ontwikkelingen in Centraal-Afrika als uitgangspunt. We doen dit vanuit een interdisciplinair perspectief. We zullen het net breed uitgooien, door een onderzoeker aan te werven die lange termijn divergenties in regionale ontwikkelingen bestudeert, bijvoorbeeld op het vlak van urbanisatiepatronen, ongelijkheid, politieke en institutionele dynamieken, gezondheid, demografie of financiële inclusie. Op al deze domeinen zijn synergieën met het bestaande onderzoek in het Departement Geschiedenis en het IOB mogelijk, alsook met de grote onderzoekslijnen van AIPRIL. De focus op lange termijn regionale divergenties binnen en tussen de DR Congo, Rwanda en Burundi zal ons in staat stellen lange-termijn padafhankelijkheden te detecteren, én historische contingenties, en dit zowel uit de prekoloniale en koloniale geschiedenis als uit het meer recente verleden. We voorzien ook de mogelijkheid om dit regionale perspectief te vertalen naar het huishoudelijke actor-perspectief, om verschillen en evoluties in levenscycli en veerkracht, zowel van huishoudens/families als individuen, te onderzoeken.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Soens Tim
• Co-promotor: De Herdt Tom
• Co-promotor: Gelderblom Oscar

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Stadsgeschiedenis

Project type(s)

• Onderzoeksproject