Over CyberWood & In the Spotlight
Aanleiding onderzoek
Hoewel de frequentie van het aantal cyberpestgevallen de laatste jaren stabiel blijft, mag de problematiek zeker niet uit het oog verloren worden. Verschillende studies wijzen namelijk op enkele ingrijpende gevolgen van (cyber)pesten kan hebben in het leven van jonge tieners. Naast de stroom aan negatieve emoties waarmee slachtoffers van cyberpesten geregeld kampen, zijn er soms ook directe nadelige gevolgen voor de persoonlijke en professionele ontwikkeling. Zo kan er bijvoorbeeld een uitwerking zijn op de wens om naar school te gaan en de schoolresultaten.
Ten gevolge van de online ontwikkeling blijft pesten echter op vandaag niet meer beperkt tot de schoolcontext waardoor het fenomeen jongeren altijd en overal kan achtervolgen. Gevolgen in andere contexten, zoals de thuiscontext worden bijgevolg dan ook zichtbaar. Omwille van deze omvattendheid is cyberpesten moeilijk te bestrijden. Meer kennis over onderliggende oorzaken en karakteristieken van potentiële pesters is dan ook essentieel om het probleem effectief te kunnen aanpakken. Op basis van die academische kennis kunnen goede preventie- en interventiestrategieën ontwikkeld worden. Daar wil het CyberWood-project graag toe bijdragen.
Het project CyberWood
CyberWood is een vierjarig onderzoeksproject (2015-2019) bestaande uit twee fases waarbij telkens celebrities enerzijds en cyberpesten anderzijds met elkaar in verband gebracht worden. In de eerste fase wordt er vertrokken vanuit een potentieel negatieve invloed van celebrity bashing. Deze term wordt gebruikt ter aanduiding van het bekritiseren en in sommige gevallen zelfs pesten van celebrities door zowel journalisten als mediagebruikers. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de disproportionele aandacht voor een modeblunder van een celebrity of het uitvergroten van dubieuze seksschandalen. Jongeren observeren dit soort mediaberichtgeving en zouden hieruit kunnen afleiden dat het 'ok' is om op die manier je mening over bepaalde personen of gebeurtenissen te uiten. De uitgebreide interactiviteit die het web 2.0 op vandaag toelaat, biedt mediagebruikers de mogelijkheid overal deze mening achter te laten, af en toe resulterend in verhitte discussies over de al dan niet populaie celebrity in kwestie. Ook daar zien we dat sommigen hun woordenboekje wel eens te buiten gaan in een poging hun mening daadkrachtig te staven. Op die manier ontwikkelt zich naast de bestaande vormen van media celebrity bashing ook een vorm van public celebrity bashing. Dergelijke gedragingen zouden vervolgens getransformeerd kunnen worden naar een vriendencontext, resulterend in cyberpestgedrag.
In een tweede fase wordt de omgekeerde beweging gemaakt. Aan de hand van een narratief interventieperspectief wordt gepolst of celebritynieuws ook op een positieve manier kan ingezet worden met betrekking tot cyberpesten. Meer bepaald wordt het effect van celebrity getuigenissen over bashing ervaringen op intenties tot cyberpesten geanalyseerd. Het lezen van dergelijke ervaringen bij hun idolen zou jongeren ervan kunnen weerhouden zelf te cyberpesten of zou eventueel een sociale ondersteuning kunnen bieden voor slachtoffers van cyberpesten. Hiervoor wordt er gesteund op de invloedrijke rol van celebrities in het leven van adolescenten die zich volop in hun zoektocht naar een eigen identiteit bevinden. De ouders hebben vaak afgedaan als rolmodel en worden met de nodige bijhorende commentaar vervangen door celebrities. Deze beroemdheden bevinden zich dan ook in de ideale positie om de attitudes van jongeren te sturen.
Het CyberWood-project wordt uitgevoerd binnen de onderzoeksgroep MIOS van het departement Communicatiewetenschappen van de Universiteit Antwerpen. Meer informatie over MIOS
Vervolgproject: In the spotlight
Na afronding van het succesvolle en project CyberWood, werd er een vervolg project opgestart onder de naam 'In the Spotlight'. Dit project is een driejarig project dat gefinancierd wordt door het Fond voor Wetenschappelijk Onderzoek Vlaanderen (FWO). Het project wordt uitgevoerd onder leiding van postdoc onderzoekster Gaëlle Ouvrein. Het doel van het project is tweedelig:
In de eerste fase van het project wordt er vervolgonderzoek gedaan naar de bystanders van online celebrity bashing. Voorgaand onderzoek toonde aan dat heel wat jongeren, maar ook volwassenen geregeld geconfronteerd worden met online celebrity bashing. Dit deel van het project heeft als doel na te gaan wat de werkelijke impract is van deze geregelde bloostelling op de attitudes en eigen gedragingen van de bystanders. Om dit causaal te kunnen onderzoeker wordt er gewerkt met experimenteel onderzoek waarbij ook fysiologische metingen worden gebruikt. Deze laatste maken het mogelijk kennis te verwerven over de invloed op hartslag en bloedgeleiding.
Het tweede deel van het project staat stil bij de slachtoffers van online celebrity bashing, vermits over deze groep het minst onderzoek werd gedaan. Aan de hand van interviews en een online vragenlijst zal er onderzocht worden hoe celebrity slachtoffers online celebrity bashing ervaren en welke coping strategieën ze gebruiken om ermee om te gaan. Dit zal onderzocht worden bij Vlaamse reality-TV sterren en bij social influencers, vemits deze laatste beschouwd worden als de nieuwe groep celebrities.
Het CyberWood-project wordt uitgevoerd binnen de onderzoeksgroep MIOS van het departement Communicatiewetenschappen van de Universiteit Antwerpen. Meer informatie over MIOS