Onderzoeksgroep

Expertise

Professor dr. Sibyl Anthierens is een sociale gezondheidswetenschapper. Ze is ook co voorzitter van QUALUA (Kwalitatief Onderzoek in de gezondheidszorg, Universiteit Antwerpen). Haar onderzoek focust vooral op implementatie onderzoek in de eerste lijn, zowel voor acute als chronische aandoeningen. Haar onderzoek weerspiegelt de complexiteit van het gezondheidszorgsysteem en heeft tot doel te begrijpen hoe het werkt, rekening houdend met de context en onderzoeken hoe we veranderingen teweeg kunnen brengen. Het is duidelijk dat evidentie alleen niet voldoende is om geïmplementeerd te worden in de dagelijkse praktijk en dat context elementen en gedrag een cruciale rol spelen bij het implementeren van evidentie, managementstrategieën of de manier waarop zorg wordt verleend. Al haar toepassingsgebieden omvatten het samenbrengen van een set van kwalitatieve onderzoeksmethodologieën en de zogenaamde "mixed methods" waarbij ze uitgebreide expertise en ervaring heeft in de toepassing ervan, maar ook in de ontwikkeling van de methodologie zelf.

Opstellen survey stewardship gedrag bij de Belgische huisartsen en aanvragen dossier ethisch comité. 01/11/2020 - 30/04/2021

Abstract

Om ervoor te zorgen dat toekomstige beleidsinitiatieven zo goed mogelijk aansluiten bij uw ervaring en behoeften als huisarts, lanceert EBPracticeNet, het referentieplatform voor Evidence-Based Practice voor alle Belgische zorgverleners, samen met de academische centra voor huisartsgeneeskunde van UAntwerpen en ULiège de Antibiotics General Practitioner Survey (Antibiotics GPS). We krijgen hiervoor in Vlaanderen de steun vanuit alle universiteiten en Domus Medica. In de Antibiotics GPS (Antibiotics General Practitioner Survey) kunnen huisartsen aangeven welke acties, instrumenten en initiatieven ze zinvol vindt in de strijd tegen antibioticaresistentie. Deze vragenlijst peilt naar de ervaringen met betrekking tot het voorschrijven van antibiotica, de huidige beleidsinitiatieven, ondersteunende instrumenten, (snel)testen, richtlijnen, … voor doelmatig gebruik van antibiotica bij veelvoorkomende infecties. De survey vraagt ook naar welke lessen we kunnen trekken uit de coronacrisis die relevant zijn voor het antibioticabeleid. De resultaten zullen gebruikt worden bij het opzetten van nieuwe interventies en om het Belgische antibioticabeleid richting te geven.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

International epidemiology, biostatistics and qualitative research models (I-EBQ) 19/10/2020 - 27/11/2021

Abstract

Deze cursus biedt een grondige opleiding van 6 weken over de basisprincipes en methodes van epidemiologie. Een grondige studie van de medische statistiek met aangepaste statistische methodes zal geïntegreerd worden met de belangrijkste epidemiologische inhoud. Basisprincipes van kwalitatieve methoden zullen worden uitgelegd. Inleidende lezingen over systematische reviews, gezondheidseconomie en kosteneffectiviteit zijn geprogrammeerd. Gedurende de gehele cursus zal elke deelnemer de gelegenheid hebben om met zijn/haar eigen dataset te werken (of met die van de organisatoren indien niet beschikbaar) onder begeleiding van ervaren docenten. Elke deelnemer ontvangt een reader met het nodige didactische materiaal (handouts, power point slides, artikels, enz.). Het aanbieden van een diepgaande opleiding van zes weken in onderzoeksmethoden - over de basisbeginselen en -methoden van de epidemiologie. - Een diepgaande studie van de medische statistiek met passende statistische methoden geïntegreerd in de belangrijkste epidemiologische inhoud. - Basisbeginselen van kwalitatieve methoden - Inleidende colleges over systematische reviews, gezondheidseconomie en kosteneffectiviteit

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Big Bird studie de effectiviteit van een gemengd zorgprogramma voor de afbouw van benzodiazepinegebruik voor slaapstoornissen in de eerstelijnszorg onderzoeken 03/04/2019 - 31/12/2021

Abstract

Waarom deze studie? In België wordt er veel slaapmedicatie voorgeschreven. Hiervoor dient men een arts, meestal de huisarts, te raadplegen. We weten dat huisartsen het vaak moeilijk vinden om slaapgewoontes te bespreken met patiënten. Om huisartsen en patiënten te kunnen ondersteunen in het verbeteren van de slaapkwaliteit hebben we een hulpmiddel ontwikkeld. Het gaat om een website die patiënten informeert en de huisarts helpt om het thema te behandelen tijdens de consultaties. Een vergelijkbaar opzet werd reeds op kleine schaal onderzocht en gaf positieve resultaten. Met dit onderzoek willen we nagaan of die resultaten ook effectief aan het gebruik van de website zijn toe te schrijven. ​ Doel van de studie ​​ Twee huisarts-gestuurde werkwijzen vergelijken, in een levensechte omgeving Veranderingen in slaap- en levenskwaliteit en medicatiegebruik in kaart brengen Veranderingen in het voorschrijfgedrag van de arts in kaart brengen Werkwijze ​​ Huisartsen worden ingedeeld in twee groepen. Als de huisarts behoort tot de controlegroep, krijgt de patiënt de standaardzorg door de huisarts. Als de huisarts behoort tot de interventiegroep, wordt de standaardzorg geboden én hebben zowel arts als patiënt toegang tot een online zelfstudiemodule. Via een gerandomiseerde studie, wat betekent dat de huisarts en patiënt op voorhand niet weten tot welke groep ze zullen behoren. Via grootschalig onderzoek, met ongeveer 120 artsen en 1200 patiënten, verspreid over België.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Het effect van de implementatie van een CRP sneltest bij respiratoire infecties op het antibiotica voorschrijfgedrag: een mixed method studie op een wachtpost. 01/04/2019 - 30/03/2020

Abstract

ACHTERGROND: Het antibioticumgebruik in België is één van de hoogste in Europa. Respiratoire infecties zijn de belangrijkste reden om een huisartsenwachtpost te bezoeken. Antibiotica zijn dan ook één van de meest voorgeschreven medicaties in deze setting. Een C-reactief proteïne (CRP) sneltest zou huisartsen kunnen helpen bij het verminderen van het voorschrijven van antibiotica bij acute respiratoire infecties en wordt in verschillende Europese landen hiervoor reeds gebruikt. De implementatie van een CRP sneltest in een Belgische wachtpost werd nog niet eerder bestudeerd. ONDERZOEKSVRAAG: Verminderd de implementatie van de CRP sneltest het gebruik van antibiotica voor respiratoire infecties op de wachtpost en hoe ervaren huisartsen en patiënten de implementatie van deze nieuwe tool. OBJECTIEF: Deze studie heeft als doel het effect te bepalen van het implementeren van de CRP sneltest op het voorschrijven van antibiotica voor respiratoire infecties op de wachtpost en de ervaringen van huisartsen en patiënten hierbij te beschrijven. METHODE: De antibioticavoorschrijfkwaliteit van de wachtpost wordt bekeken door middel van antibiotica kwaliteitsindicatoren en vergeleken met andere wachtposten. Deze worden opgevolgd bij de implementatie en het doorlopen van PDSA (plan-do-study-act) cirkels als een kwantitatieve indicator van eventuele kwaliteitsverbetering. Gelijktijdig wordt een kwalitatieve interviewstudie met huisartsen en patiënten uitgevoerd om de ervaringen en haalbaarheid te evalueren van het implementeren van een CRP sneltest voor respiratoire infecties op de wachtpost.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Exploreren naar de behoeften en verwachtingen van patiënten i.v.m. de eigen betrokkenheid in zorg. 27/11/2018 - 26/08/2019

Abstract

In het kader van Centre of Excellence Patiënten Participatie wil het Wit-Gele Kruis (WGK) Vlaanderen de behoeften en verwachtingen van patiënten in verband met hun eigen betrokkenheid in zorg exploreren. De centrale doelstelling van het Centre of Excellence Patiënten Participatie is het creëren van patiëntenparticipatie 'op maat' van elke patiënt binnen de thuiszorg. Zicht krijgen op behoeften, verwachtingen, perceptie en ervaringen van patiënten ten aanzien van participatie in de zorg vormt een belangrijke basis voor verdere exploratie van patiëntenparticipatie in de praktijk. Op maat wordt daarbij gedefinieerd als: gericht op individuele behoeften en verwachtingen. Het WGK wil momenteel niet inzetten op het zoeken naar socio-demografische variabelen om patiënten te kunnen indelen in groepen met specifieke behoeften en verwachtingen wat betreft (de mate van) participatie. Het gaat er in dit onderzoeksproject niet om, te weten te komen dat bijv. jonge patiënten met een acute zorgnood meer behoefte zouden hebben aan participatie dan oudere patiënten die langdurig zorg ontvangen. Het uiteindelijk doel is niet bijv. het ontwikkelen van een richtlijn om op basis van bepaalde patiëntenvariabelen meer of minder participatie in de zorg te brengen. Bij deze aanpak zou er wel sprake zijn van 'meer' op maat van de patiënt maar is er geen echte gerichtheid op de individuele patiënt. Met dit onderzoeksproject willen we inzicht verwerven in acties en dynamieken bij patiënten die nauw samenhangen met de behoefte aan participatie. Er wordt gezocht naar inzichten over wat maakt dat patiënten meer of minder willen participeren. Deze inzichten kunnen leiden tot het ontwikkelen van methodieken en handelingsstrategieën die zorgverleners toelaten om de participatiebehoefte van individuele patiënten te detecteren en te identificeren. Op maat is vanuit deze insteek gericht op de individuele patiënt. In dit onderzoeksproject wordt er vertrokken vanuit het perspectief van de patiënt. De basis van het onderzoeksopzet is wat er voor de patiënt toe doet en niet wat we als professionals denken dat er voor de patiënt toe doet. Daarom wordt gekozen voor een inductieve onderzoeksmethode waarbij de ervaringen en het verhaal van de patiënt de basis vormen. Dit onderzoeksopzet is gericht op het verwerven van inzicht in relevante elementen die een rol spelen in de behoefte van patiënten om te participeren.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Geïntegreerde zorg voor chronisch zieken: wetenschappelijke ondersteuning en evaluatie van pilootprojecten. 01/03/2017 - 30/06/2020

Abstract

Het plan "Geïntegreerde zorg voor een betere gezondheid" (Integreo) werd op 19 oktober 2015 goedgekeurd door de ministers van Volksgezondheid van de deelstaten en de federale overheid. De uitvoering van dit plan zal zich onder meer concretiseren in pilootprojecten voor geïntegreerde zorg. Als onderdeel hiervan zijn 20 kandidaat pilootprojecten geselecteerd om hun project verder uit te werken. De proefprojecten worden verondersteld om geïntegreerde zorg ontwikkelen in een locoregionaal gebied van ongeveer 100 tot 1 500 000 inwoners. Het FAITH.be consortium (Federated consortium for Appraisal of Integrated care Teams in Health in Belgium) is verantwoordelijk voor "(a) de (wetenschappelijke) steun aan pilootprojecten en (b) evaluatie tijdens de uitvoeringsfase. Dit moet leiden tot het in kaart brengen van best practices en daarmee tot aanpassing van de projecten of veralgemening van de projecten". Om deze missie te volbrengen heeft FAITH.be vier gerelateerde pijlers van werk opgesteld: 1) Een uitkomst evaluatie (gebaseerd op de Triple Aim + gelijkheid en job tevredenheid) om de algehele effectiviteit van geïntegreerde zorgprogramma's vanuit verschillende perspectieven (de patiënten, de aanbieders, de overheid, etc.) te evalueren; 2) Een implementatie evaluatie om te begrijpen waarom en hoe locoregionale projecten evolueren door de tijd heen; 3) Een ondersteuningsmechanisme voor de ICP om hen te helpen bij hun zelfevaluatieproces zodanig dat kwaliteitscultuur en effectief veranderingsmanagement worden versterkt; 4) Een ondersteuningsmechanisme voor het administratieve team. Het Faith consortium van 6 Belgische universiteiten is geselecteerd om een wetenschappelijke evaluatie van het programma "Geïntegreerde zorg voor een betere gezondheid" in België (Integreo) uit te voeren en ondersteuning te bieden aan de pilootprojecten gedurende de looptijd van het programma. De universiteiten verenigd in de zogenaamde FAITH.be consortium - Federated consortium for Appraisal of Integrated care Teams in Health in Belgium - zijn UA (Vakgroep Eerstelijns en Interdisciplinaire Zorg, Centrum voor Huisartsgeneeskunde, UGent, KULeuven, VUB, ULg en UCL (coördinator van het consortium). Principal researcher: Dr Elien Colman,(elien.colman@uantwerpen.be) Promotors Universiteit Antwerpen: Dr Sibyl Anthierens (sibyl.anthierens@uantwerpen.be) en prof. Roy Remmen (roy.remmen@uantwerpen.be)

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Toepassen van interventies voor preventie de van hart-en vaatziekten in geselecteerde sites in Europa en sub-Sahara Afrika: een implementatie onderzoek (SPICES) 01/01/2017 - 30/06/2022

Abstract

De algemene doelstelling van het project is het implementeren en evalueren van een uitgebreid CVD preventie en controle programma voor patiënten met een hoog risico op hart- en vaatziekten in vijf settings: een landelijke en semi-stedelijke gemeenschap in een land met lage inkomens (Uganda) en in een land met gemiddelde inkomens (Zuid-Afrika), en populaties met verminderde toegang tot de gezondheidszorg in drie Europese landen met hoge inkomens (België, Frankrijk, UK). Naast een literatuuronderzoek zal ook gestart worden met de exploratie van de studie sites op basis van kwalitatief en kwantitatief onderzoek (surveys) met de bedoeling de huidige situatie in kaart te brengen. De evaluatie van het project omvat zowel kwantitatief als kwalitatief onderzoek en zal een kosten effectiviteitsevaluatie omvatten. Daarnaast zullen de verschillende teams ook elkaars onderzoeksite bezoeken om zo ervaringen uit te wisselen en van elkaar te leren. Om de duurzaamheid van de uitgewerkte en geïmplementeerde interventies te ondersteunen, zullen beleidsmakers betrokken worden tijdens het hele proces van ontwikkeling en implementatie.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

EARL focusgroepstudie. 01/04/2015 - 31/03/2016

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de opdrachtgever. UA levert aan de opdrachtgever de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject

    Overheidsopdracht voor economische en sociaalrelevante diensten, studies en onderzoeken gerelateerd aan nachtelijke verzorging van kwetsbare ouderen die thuiswonen in de regio van het Brussel Hoofstedelijk Gewest 01/09/2014 - 31/03/2015

    Abstract

    Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de opdrachtgever. UA levert aan de opdrachtgever de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

    Onderzoeker(s)

    Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject