Het internationale karakter van de academische wereld biedt vele voordelen. Wetenschap floreert door samenwerking over de grenzen heen. Maar internationalisering brengt ook enkele risico’s met zich mee en enige voorzichtigheid is geboden. Naast vele waardevolle samenwerkingen bestaat namelijk ook de kans op ongewenste inmenging zoals het onrechtmatig bekomen van kennis, beïnvloeding van onderzoek, cyberaanvallen en schendingen van de mensenrechten.
Kennisveiligheid staat ook politiek hoog op de agenda door verschuivingen in het geopolitieke landschap. De Europese Commissie publiceerde reeds een staff working document over Tackling R&I foreign interference en ook op Vlaams niveau werkt men aan een kennisveiligheidsbeleid.
Ook FWO rolde een kennisveiligheidsbeleid uit en voert een Security Appraisal Tab in in haar aanvraagprocedure. Deze tab heeft een sensibiliserende functie en verwacht van de onderzoekers dat ze stilstaan en nadenken over de mogelijke verhoogde risico’s die gepaard gaan met hun onderzoeksproject en partnerschappen.
De Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) publiceerde in 2022 een visienota kennisveiligheid die een waardenkader schetst met een sterke focus op zelfregulering en co-creatie met de overheid. In 2025 publiceerde ze ook de Richtlijnen Kennisveiligheid, dual use en misbruik van onderzoek.
Binnen de Universiteit Antwerpen kan je voor alle vragen en advies steeds terecht bij de contactpunt kennisveiligheid van het departement Onderzoek, Innovatie & Valorisatie Antwerpen.