Barrières en facilitatoren voor de implementatie van de functie ‘verpleegkundig specialist’ in Vlaamse algemene en universitaire ziekenhuizen

Promotor: Prof. dr. Eva Goossens


Abstract

Inleiding
De huidige gezondheidszorg wordt geconfronteerd met een toegenomen en een steeds complexer wordende zorgvraag. In vele landen worden expansie en vooruitgang van het verpleegkundig beroep gezien als een antwoord op deze toenemende complexiteit. Ook in Vlaanderen stijgt de belangstelling voor de implementatie van verpleegkundige geavanceerde functies sinds de verankering van de functie verpleegkundig specialist (VES) in de wetgeving. Hoe deze innovatieve verpleegkundige functieprofielen het best geïmplementeerd worden in een vaak complexe lokale context is echter tot op heden onvoldoende gekend. Dit kwalitatief onderzoek identificeerde barrières en facilitatoren die de huidige Vlaamse pioniers-verpleegkundig specialisten ervaren in de implementatie van hun functie.
Methode: Dit kwalitatief, exploratief descriptief onderzoek werd uitgevoerd bij verpleegkundig specialisten die tewerkgesteld zijn in Vlaamse algemene en universitaire ziekenhuizen. Tien semi-gestructureerde interviews werden online via Microsoft Teams® uitgevoerd tussen februari 2022 en april 2022 tot datasufficiëntie. De interviews werden ad verbatim uitgeschreven in transcripts en samen met veldnoties en memo’s thematisch inductief geanalyseerd. De data-analyse werd onderworpen aan peerreview en zelfreflectie.

Resultaten
Na analyse van de data werden drie grote thema’s weerhouden: (i) de context van rolimplementatie, (ii) de professionele identiteit van VES en (iii) de zorgvisie en -strategie van de organisatie. Deze thema’s beïnvloeden de implementatie van de VES in de Vlaamse ziekenhuizen en omvatten barrières en facilitatoren die elkaar onderling beïnvloeden doch vaak uniek zijn voor elke context. Op basis van de resultaten werd een conceptueel raamwerk uitgewerkt.

Besluit
Inzicht in het complexe fenomeen van implementatie van een VES-functie in de eigen lokale context is essentieel om deze geavanceerde verpleegkundige expertrol te integreren waar ze het grootste verschil kan maken namelijk in de klinische zorg voor patiënten.