Onderzoeksgroep

Expertise

Gamze is TTZAPBOF docent aan de Onderzoeksgroep Recht en Ontwikkeling, Universiteit Antwerpen. Haar werk situeert zich op het kruispunt van internationaal publiekrecht, mensenrechten en duurzame ontwikkeling. Ze verricht onderzoek naar hybride publiek-private actoren in ontwikkelingsfinanciering, zoals multistakeholder partnerschappen en speciale fondsen, 'innovatieve' financieringsmechanismen in duurzame ontwikkeling, transnationale mensenrechtenverplichtingen (waaronder bedrijven en mensenrechten), kinderrechten alsook verantwoordingsplicht en verantwoordelijkheid onder internationaal recht.

Internationaal publiekrecht, mensenrechten en duurzame ontwikkeling. 01/04/2024 - 31/03/2029

Abstract

Het internationaal recht is binnen een staatscentrisch paradigma gebleven, zelfs met de radicale verschuivingen in de mondiale arena van de afgelopen halve eeuw, waaronder de consequente opkomst van hybride actoren die tegelijkertijd een publiek en een privaat karakter of publieke en private elementen belichamen.Deze hybride actoren zijn emblematisch voor de verwevenheid van duurzame ontwikkeling en internationaal recht. Dit project onderzoekt de invloed van hybride actoren op het internationaal publiekrecht in termen van normen, rechten en verplichtingen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Het beheer van mensenrechten via partnerschappen: onderzoek naar het normatieve en operationele raakvlak van internationaal recht en multistakeholder governance (GENESIS). 01/01/2024 - 31/12/2028

Abstract

In de 2030-agenda voor duurzame ontwikkeling en de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling worden multistakeholderpartnerschappen (MSP's) aangemerkt als belangrijke actoren voor het bereiken van duurzame ontwikkeling. MSP's die staten, bedrijven, filantropie en het maatschappelijk middenveld samenbrengen, staan steeds meer in de voorlinie bij het leveren van publieke goederen die mensenrechten zijn, zoals voedsel, gezondheid, onderwijs en water. Op deze gebieden zijn partnerschappen de speerpunt van de voortdurende uitbreiding van multistakeholder governance in de internationale wetgeving, waaronder de mensenrechtenwetgeving. Deze uitbreiding heeft plaatsgevonden zonder kritische evaluatie van de effectiviteit en de gevolgen ervan. GENESIS slaat een nieuwe weg in door de normatieve en operationele implicaties van deze verschuiving te onderzoeken, zowel op het niveau van het systeem als op het niveau van specifieke mondiale partnerschaps initiatieven en individuele multistakeholderpartnerschappen. GENESIS onderzoekt het raakvlak tussen internationaal recht en multistakeholder governance in de uitvoering van mensenrechten. Het project analyseert hoe de paradigma's van multilateralisme en multistakeholderisme divergeren of convergeren wanneer ze tegelijkertijd de domeinen van voedsel, gezondheid, onderwijs en water beheren via respectievelijk mensenrechtenwetgeving en multistakeholderpartnerschappen. GENESIS heeft drie hoofddoelstellingen die grote onderzoeks- en beleidswinst zullen opleveren. Ten eerste zal GENESIS blootleggen en inzicht geven in hoe normen die mensenrechten regelen via multistakeholderpartnerschappen tot stand komen in het na-2015 tijdperk in het beheer van voedsel (SDG 2), gezondheid (SDG 3), onderwijs (SDG 4) en water (SDG 6). Ten tweede zal GENESIS onderzoeken hoe multistakeholderpartnerschappen de manier waarop mensenrechten worden geoperationaliseerd beïnvloeden. Ten derde zal GENESIS trajecten identificeren voor een effectieve aanvaarding van wettelijke mensenrechtenstandaarden door multistakeholderpartnerschappen. Op die manier zal GENESIS inzichten verwerven over de vraag of en hoe internationaal recht en multistakeholder governance een gemeenschappelijke basis kunnen creëren bij het beheer van publieke goederen die mensenrechten zijn.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Ontwikkeling of onvrijwillige verplaatsing? Ontwikkelingsfinancieringsinstellingen en door ontwikkeling veroorzaakte verplaatsingen in Afrika bezuiden de Sahara. 01/11/2023 - 31/10/2025

Abstract

Hoewel grootschalige ontwikkelingsprojecten in diverse sectoren zoals vervoer, energie en stadsontwikkeling kunnen leiden tot een aantal voordelen voor het grote publiek, blijft onvrijwillige en willekeurige verdrijving als gevolg van dergelijke projecten de belangrijkste negatieve impact van ontwikkelingsprojecten die de mensenrechten van de (in)direct door ontwikkelingsprojecten getroffen mensen kunnen schenden. Aangezien bij grootschalige ontwikkelingsprojecten gewoonlijk meerdere actoren betrokken zijn, waaronder regeringsinstanties van het gastland, financiers, projectontwikkelaars en internationale investeerders, moet worden nagegaan wat de plichten van elk van die actoren ten aanzien van de door het project getroffen personen zijn. Naast de gastlanden, die als eerste verantwoordelijk zijn voor de bescherming van hun bevolking tegen ontheemding, is het opsporen van de verantwoordelijkheid voor mensenrechtenschendingen tegen de getroffen gemeenschappen als gevolg van dergelijke projecten in een web van actoren meestal een ingewikkelde taak, waardoor dergelijke schendingen vaak onopgelost blijven. Het onderzoek analyseert de rol van de instellingen voor ontwikkelingsfinanciering bij het voorkomen of verzachten van de gevolgen van ontheemding die door de door hen gefinancierde projecten in het Zuiden wordt veroorzaakt of kan worden veroorzaakt. Het project bestudeert projecten in Afrika ten zuiden van de Sahara en Europese DFI's als casestudies.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Multistakeholderpartnerschappen, mensenrechten en internationaal recht. 01/06/2023 - 31/05/2025

Abstract

In de 2030-agenda voor duurzame ontwikkeling en de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling worden multistakeholderpartnerschappen (MSP's) aangemerkt als belangrijke actoren bij de realisering van duurzame ontwikkeling. MSP's waarin staten, bedrijven, filantropie en het maatschappelijk middenveld samenkomen, staan steeds vaker in de frontlinie bij het verstrekken van collectieve goederen die ook mensenrechten zijn, zoals voedsel, gezondheid, onderwijs en water. Op deze gebieden zijn partnerschappen de speerpunt van de voortdurende uitbreiding van multistakeholder governance in het internationaal recht, met inbegrip van de wetgeving inzake mensenrechten. GENESIS slaat een nieuwe weg in door de normatieve en operationele implicaties van deze verschuiving te onderzoeken, zowel op systeemniveau als op het niveau van specifieke mondiale partnerschapsinitiatieven en individuele multistakeholderpartnerschappen. GENESIS onderzoekt het raakvlak tussen internationaal recht en multistakeholder governance bij de realisatie van mensenrechten. GENESIS analyseert hoe de paradigma's van multilateralisme en multistakeholderisme uiteenlopen of convergeren wanneer zij tegelijkertijd de domeinen van voedsel, gezondheid, onderwijs en water besturen via respectievelijk mensenrechtenwetgeving en multistakeholderpartnerschappen. GENESIS heeft drie belangrijke doelstellingen die grote onderzoeks- en beleidswinst zullen opleveren. Ten eerste zal GENESIS in kaart brengen en verklaren hoe normen voor mensenrechten via multistakeholderpartnerschappen tot stand komen in het post-2015 tijdperk in het bestuur van voedsel (SDG 2), gezondheid (SDG 3), onderwijs (SDG 4) en water (SDG 6). Ten tweede zal GENESIS onderzoeken hoe multistakeholderpartnerschappen de operationalisering van mensenrechten beïnvloeden. Ten derde zal GENESIS pistes identificeren voor een effectieve opname van rechtsnormen inzake mensenrechten door multistakeholderpartnerschappen. Op die manier zal GENESIS inzichten verwerven over de vraag of en hoe internationaal recht en multistakeholder governance een gemeenschappelijke basis kunnen creëren bij het beheer van publieke goederen die ook mensenrechten zijn.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Weerbaarheid door empowerment: sociaaleconomische en omgevingsrisicofactoren voor kindhuwelijken in Tanzania aanpakken door een positief engagement met gewoonten en tradities (Re-Empower) 01/09/2022 - 31/08/2027

Abstract

Tanzania heeft een van de hoogste cijfers inzake kindhuwelijken ter wereld. Kindhuwelijken, die meisjes en jonge vrouwen onevenredig zwaar treffen, is een gendergerelateerd probleem dat verschillende normatieve kaders, zoals de internationale mensenrechtenwetgeving en de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling, willen aanpakken. Terwijl juridische benaderingen vooral gericht zijn op een verbod, vereist succesvolle preventie van kinderhuwelijken dat de onderliggende oorzaken en de belangrijkste risicofactoren worden aangepakt en dat de capaciteiten en middelen van mensen worden versterkt en uitgebouwd. Bestaande risicofactoren voor kinderhuwelijken, waaronder voornamelijk sociaaleconomische factoren zoals armoede, gebrek aan onderwijskansen voor meisjes en alternatieven om bestaansmiddelen op te bouwen, zullen naar verwachting worden versterkt door milieurisico's als gevolg van de klimaatverandering, zoals droogte of overstromingen. Het Re-Empower-project bouwt voort op de empirische bevindingen van een eerder samenwerkingsproject over de gezondheidseffecten van kindhuwelijken in Tanzania en op de op mensenrechten gebaseerde aanpak. Het project beoogt de weerbaarheid van meisjes en jonge vrouwen en hun sociale omgeving te versterken door gebruik te maken van de positieve effecten van gewoonten en tradities.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Welvaart' door hybridisering van het publieke met het private? Ontwikkelingsfinancieringsinstellingen (DFI's), duurzame ontwikkeling en internationaal recht. 01/10/2021 - 30/09/2025

Abstract

Ontwikkelingsfinancieringsinstellingen (DFI's) functioneren als gesprekspartners en katalysatoren om de groei van de particuliere sector in ontwikkelingslanden te bevorderen door gebruik te maken van bilaterale ontwikkelingssteun om hun projecten te financieren. DFI's kunnen geheel of gedeeltelijk in handen zijn van de staat en zijn in hun land van herkomst vaak zelf opgezet als ondernemingen in de particuliere sector. Meerdere DFI's zijn actief in dezelfde ontwikkelingslanden en gebruiken vaak verschillende bestuursnormen. Ze sluiten ook verschillende contractuele regelingen af voor de financiering van de privésector. Hoewel ze een groot bereik hebben wat betreft de sectoren die ze financieren, waaronder productie en infrastructuur, maar ook gezondheidszorg, onderwijs, landbouwproductie, beschikken ze niet altijd over mechanismen om hun impact op mensen, planeet en welvaart bij te houden. Dit onderzoeksproject tracht te begrijpen hoe verschillende DFI's in hun werk rekening houden met de verantwoordelijkheid rond mensen, planeet en welvaart, en tekortkomingen te identificeren op basis van reële ervaringen in het veld. Het wil ook een normatieve bijdrage leveren aan de internationale rechtswetenschap door te evalueren of en hoe het internationaal recht verplichtingen die rusten op hybride publiek-private actoren en hun verantwoordelijkheid onder het internationaal recht kan inpassen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Internationaal publiekrecht, mensenrechten en duurzame ontwikkeling. 01/10/2021 - 31/03/2024

Abstract

Het internationaal recht is binnen een staatscentrisch paradigma gebleven, zelfs met de radicale verschuivingen in de mondiale arena van de afgelopen halve eeuw, waaronder de consequente opkomst van hybride actoren die tegelijkertijd een publiek en een privaat karakter of publieke en private elementen belichamen.Deze hybride actoren zijn emblematisch voor de verwevenheid van duurzame ontwikkeling en internationaal recht. Dit project onderzoekt de invloed van hybride actoren op het internationaal publiekrecht in termen van normen, rechten en verplichtingen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Duurzame ontwikkeling en globale rechtvaardigheid (SUSTJUSTICE) 10/02/2020 - 30/04/2020

Abstract

In recht-en-ontwikkelingsstudies wordt erkend dat instituties, met inbegrip van het recht, ertoe doen voor ontwikkeling. Er is een massale toename in ontwikkelingshulp voor projecten over institutionele hervormingen. Juristen zien zichzelf vaak als institutionele architecten en zijn belangrijke actoren in ontwikkeling geworden. Maar juristen zijn vaak niet goed voorbereid op die taak: ze zijn eerder technisch opgeleid, en zien vaak niet de ruimere gevolgen van hun 'legal engineering' voor duurzame ontwikkeling en globale rechtvaardigheid. Het International Training Programme 'Sustainable Development and Global Justice' (SUSTJUSTICE) biedt een omvattende vorming aan die gegrond is op de onderzoekslijnen van de Law and Development Research Group (LDRG) aan de Universiteit Antwerpen. De vorming biedt een antwoord op de veelgehoorde vraag vanuit het Zuiden om een omvattende en gerichte opleiding aan te bieden over de rol van het recht in duurzame ontwikkeling en globale rechtvaardigheid in een ontwikkelingscontext.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Een mensenrechtenbenadering van gezondheidsrisico's die verband houden met kindhuwelijken in Tanzania 01/01/2020 - 31/08/2022

Abstract

Dit project beoogt met een mensenrechtenbenadering de prevalentie van kindhuwelijken en ermee verbonden gezondheidsrisico's in Tanzania te verminderen. De mensenrechtenbenadering omvat een drievoudige oefening van capaciteitsopbouw. Ten eerste wordt ingezet op capaciteitsopbouw bij academici van Mzumbe University (MU) Faculty of Law (FOL), zodat ze empirisch socio-juridisch onderzoek kunnen voeren en de gezondheidsdynamieken verbonden met kindhuwelijken beter kunnen begrijpen. De empirische resultaten zullen de grondslag vormen voor capaciteitsopbouw bij sociale werkers in de regio Dodoma: er zal een app ontwikkeld worden om de mensenrechtenbenadering van ontwikkeling te introduceren. In een derde fase zal de app gebruikt worden om sociale werkers op te leiden tot 'vertalers' van het internationaal recht van de mensenrechten.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Implicaties van rekenschapsplichtigheid voor mensenrechten bij het inzetten van private actoren voor publieke doelstellingen: multi-stakeholder partnerschappen voor onderwijs in het post-2015 ontwikkelingstijdperk. 01/10/2018 - 30/09/2021

Abstract

In het ontwikkelingstijdperk na 2015 spelen private actoren een toenemende rol.Dit onderzoek gaat na wat de gevolgen zijn voor de rekenschapsplichtigheid voor mensenrechten. In het bijzonder zullen multi-stakeholder partnerships (MSPs) in het onderwijs bestudeerd worden. Private actoren nemen in toenemende mate deel aan globale beleidsontwikkeling en -implementatie. Deze hybride publiek-private initiatieven worden voorgesteld als een oplossing voor bestuursleemtes. MSPs zijn nu alomtegenwoordig in het bestuur van duurzame ontwikkeling, nu ze geformaliseerd en gesteund worden door de Agenda 2030 en de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen. MSPs beheren omvangrijke financiële middelen en hebben een impact op heel veel mensen, maar ze hebben geen duidelijk juridisch statuut, noch een mandaat en verplichtingen naar internationaal recht. Dat doet vragen van rekenschapsplichtigheid rijzen. Op gebieden die zowel publieke goederen als mensenrechten zijn, zoals onderwijs, heeft de betrokkenheid van private actoren de weg gebaand voor commercialisering en controle door bedrijven over de agenda, wat vragen over rekenschapsplichtigheid alleen maar scherper heeft gesteld. Dit onderzoek wil het gebrek aan kritische juridische reflectie goed maken, en de uitdagingen inzake rekenschapsplichtigheid voor mensenrechten die voortspruiten uit de beleidsmatige inzet van private actoren in MSP's voor publieke doeleinden zoals het aanbieden van kwaliteitsvol onderwijs, evalueren en aanpakken. Het onderzoek zal gebruik maken van empirische onderzoeksmethodes.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Kinderrechtelijke verplichtingen van niet-statelijke economische actoren. 01/10/2014 - 30/09/2018

Abstract

De uitdagingen die globalisering met zich meebrengt zetten de opvatting dat Staten de enige subjecten in het internationaal recht zijn, ernstig onder druk. De opkomst van niet-statelijke economische actoren (NSEAs), zoals transnationale ondernemingen of internationale financiële instellingen met de facto economische en politieke macht is een realiteit die noch politiek, noch juridisch genegeerd kan worden. Er is groeiende wetenschappelijke belangstelling voor het verhelderen van de mensenrechtenverplichtingen van niet-statelijke economische actoren. De laatste jaren zijn ook meerdere internationale initiatieven genomen on hun handelen te onderwerpen aan regulering. Nog recenter is de erkenning dat kinderen en hun rechten speciale aandacht moeten krijgen, zoals blijkt uit de Children's Rights and Business Principles (2012) en de algemene commentaar over bedrijven en kinderrechten (2013) van het VN Comité voor de Rechten van het Kind. Toch schieten de bestaande kaders tekort. Daardoor missen kinderen de optimale bescherming van het recht van de mensenrechten die ze nodig hebben, en is er een verhoogd risico voor hun welzijn en belangen. Het onderzoeksproject zal onderzoeken op welke manieren de verantwoordelijkheid voor kinderrechten van Staten kan aangevuld worden met de verantwoordelijkheid van niet-statelijke economische actoren, en welke principes uitgewerkt moeten worden voor de toeschrijving en verdeling van verantwoordelijkheid aan die actoren.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject