Onderzoek Jelle De Schrijver

Abstract

Met het project NieuwsWijsNeuzen onderzoeken we hoe kinderen (8-12 jaar) weerbaarder te maken tegen desinformatie door in te zetten op nieuwswijsheid, zowel aan de zijde van (jeugd)journalisten als aan de zijde van kinderen. Voor journalisten werken we een child policy en conversatiegids uit: aanbevelingen voor verantwoorde berichtgeving rond desinformatie op maat van kinderen. Deze aanbevelingen omvatten onder meer ethische richtlijnen over hoe te berichten over nepnieuws op maat van kinderen en hoe te reageren op vragen die binnenkomen rond desinformatie. Aan de zijde van de kinderen voorzien we innovatief educatief materiaal, gericht op de omgang van kinderen met desinformatie. Deze methodieken en leermiddelen zijn inzetbaar in de Leerlijn Mediawijsheid in het lager onderwijs. Daarnaast omvat het project ook een checkpunt voor desinformatie op sociale media, waar kinderen berichten waarover ze twijfelen, naartoe kunnen sturen. Dit checkpunt ondersteunt zowel journalisten, kinderen, als onderzoekers, omdat het toelaat desinformatie te monitoren en te counteren via reacties en nieuwsberichten. Dit onderzoeksproject is een samenwerking tussen onderzoeksgroepen (Arteveldehogeschool, Odisee, Universiteit Antwerpen), de nieuwsmediasector (VVJ), het mediawijsheidsveld (imec-Mediawijs), kennisinstellingen (Scivil, KeKi) en ontwikkelingspartners (gameWise en Het Geluidshuis).

Onderzoeker(s)

• Promotor: De Schrijver Jelle

Onderzoeksgroep(en)

• Didactica

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Hoe kunnen leerlingen uit het secundair onderwijs leren reflecteren over wetenschap? De groeiende kloof tussen de wetenschappelijke consensus en publieke opinie over thema's zoals klimaatverandering, de veiligheid van vaccins of de evolutietheorie, maakt de vraag bij uitstek relevant. Misvattingen over wetenschap dragen immers bij aan skepticisme tegenover wetenschappelijke kennis en de toename van fake nieuws. Het wetenschapsonderwijs kan een centrale rol spelen om het tij te keren. De vraag is welke klasaanpak effectief is. Dit doctoraatsproject zal onderzoeken wat het effect is van de participatie van leerlingen aan dialogen over wetenschap. Want wetenschap leren is meer dan alleen inzicht verwerven in de evolutietheorie of de moleculaire structuur van een virus. Het betekent ook inzicht verwerven in de processen die leiden naar wetenschappelijke kennis. Deze kennis over wetenschap is gekend als 'Nature of Science' (NOS). Een dialogische aanpak wordt tot dusver maar in beperkte mate toegepast of onderzocht in het onderwijs over NOS. Met name een dialoogtechniek uit het veld van de humane wetenschappen lijkt een interessant instrument om reflectie over wetenschap op te wekken: de filosofische dialoog. De filosofische dialoog is een onderwijsvorm die leerlingen helpt om te reflecteren over grote vragen en om de betekenis van concepten te verhelderen. Dit doctoraatsproject onderzoekt en evalueert het effect van het aanbrengen van filosofische dialoog in een wetenschapsles op het NOS-inzicht van leerlingen. Hiertoe worden eerst de huidige didactische praktijken omtrent NOS-onderwijs in kaart gebracht door middel van een documentenstudie en lerareninterviews. Daarna zal een systematische literatuurstudie de didactische praktijken binnen het NOS-onderwijs categoriseren en analyseren. Deze stappen laten toe de voorwaarden te formuleren om een dialooggebaseerde aanpak rond NOS in de wetenschapsklas uit te werken en te implementeren. Tenslotte wordt in een quasi-experimentele interventiestudie de ontwikkelde filosofische dialoog-methodiek over NOS geïntroduceerd in wetenschapsklassen van de derde graad van het secundair onderwijs. Deze exploratieve studie laat toe het effect te meten van de interventie op het NOS-begrip van jongeren. Op deze manier, draagt de studie bij aan het begrip van de impact van dialooggebaseerd NOS-onderwijs. Dit longitudinale onderzoek is uniek in haar aandacht voor het combineren van twee verschillende didactische paradigma's uit de humane en exacte wetenschappen. De studie laat toe een nieuwe didactische aanpak te onderzoeken op haar merites en de bevindingen te delen met de onderzoeksgemeenschap. Op haar beurt kan deze studie bijdragen aan het versterken van leerlingen om fake nieuws over wetenschap te herkennen en ontkrachten.

Onderzoeker(s)

• Promotor: De Schrijver Jelle
• Co-promotor: Pinxten Annie
• Co-promotor: Van Petegem Peter

Onderzoeksgroep(en)

• Didactica

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In het secundair onderwijs kunnen lessen over klimaatopwarming best uitdagend zijn. Wetenschappelijke ideeën en ideologische overtuigingen van leerlingen en leerkrachten komen wel eens tot botsing. De confrontatie van ideeën kan ook een kans zijn. Het is een kans om de burgerschapsvaardigheden van jongeren te trainen, met name de vaardigheid met elkaar in dialoog te gaan en begrip op te brengen voor mensen met andere overtuigingen. Filosofische dialogen vormen hierbij een veelbelovend instrument om het gesprek tussen leerlingen in goede banen te leiden. In deze studie brengen we de ontwerpcriteria in kaart om in schoolcontext dialoog over klimaat in goede banen te leiden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: De Schrijver Jelle

Onderzoeksgroep(en)

• Didactica

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project versterkt de lerarenopleiding door een ICT-ondersteund leer-, evaluatie- en deelplatform voor de LIO (leraar in opleiding), diens mentor-coach en diens lerarenopleider(s). Dit instrument, het LIO-Platform, kan in elke lerarenopleiding zonder grote structurele aanpassingen toegevoegd worden aan de bestaande LIO-begeleiding en zal in dit pilootproject worden ontworpen, ontwikkeld, geïmplementeerd en wetenschappelijk geëvalueerd. Het doel is hiermee het zelfsturend leren van LIO-studenten te vergroten, de mentor-coach te versterken in de begeleiding van de LIO-studenten en de afstemming tussen LIO-student, mentor en de opleiding te faciliteren. Hiervoor bundelen we (1) de praktische ervaring met LIO-begeleiding van de lerarenopleidingen aan Universiteit Antwerpen (Master S.O.) en AP Hogeschool (Bachelor S.O.), (2) de wetenschappelijke expertise omtrent vakdidactiek, zelfregulerend leren en leergemeenschappen van de onderzoeksgroep Didactica en het expertisecentrum APERU, (3) de technologische ervaring met de ontwikkeling van een online tool voor leerprocesopvolging van Odisee Hogeschool, (4) de know how in expertisedeling onder onderwijsprofessionals van Onderwijsnetwerk Antwerpen (ONA) en van Centrum Nascholing onderwijs (CNO) en (5) de grote diversiteit aan schoolse partners in zowel (groot)stedelijke als minder geurbaniseerde contexten gespreid over de provincie Antwerpen. In functie van het opzetten van de samenwerking werden, over de provincie-, associatie- en netgrenzen heen, gesprekken gevoerd met deze verschillende partners die inhoudelijk op een complementaire manier het project versterken en de reikwijdte ervan verbreden. De samenwerking met enkele secundaire scholen wordt in deze projectaanvraag expliciet geformaliseerd door hen afzonderlijk te vermelden. Vertrekkende vanuit een probleemstelling die de projectpartners delen, stelt het pilootproject zich tot doel om (1) het zelfregulerend leren en de vakdidactische competentie van de LIO te versterken, (2) de LIO-begeleiding door de mentor-coach te stimuleren op het vlak van zelfregulerend leren en de vakdidactiek, en (3) de samenwerking op het vlak van LIO-begeleiding en -evaluatie tussen de mentor-coach en de lerarenopleiding te verbeteren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cuyvers Katrien
• Co-promotor: Casteleyn Jordi
• Co-promotor: De Schrijver Jelle
• Co-promotor: Smits Tom

Onderzoeksgroep(en)

• EduBROn

Project type(s)

• Onderzoeksproject