Zorg en Natuurlijke Leefomgeving

Natuur op Voorschrift

de co-creatie van een Natuur op Voorschrift interventie om de veerkracht van ouderen te versterken

Groene ruimtes dragen met hun ecosysteemdiensten bij aan de veerkracht van mens en maatschappij. Een groep die extra baat zou kunnen hebben zijn ouderen. Dit onderzoek van de leerstoel Zorg en Natuurlijke Leefomgeving van de Universiteit Antwerpen in samenwerking met het Instituut voor Tropische Geneeskunde wil nagaan hoe en onder welke omstandigheden de eerstelijnszorg met ‘natuur op voorschrift’ het gebruik van dit potentieel zou kunnen bevorderen. Door het ontwerpen, implementeren en evalueren van een ‘natuur op voorschrift voor de veerkracht van ouderen’, met een specifieke focus op fysieke activiteit en de ontwikkeling van sociale relaties in stedelijke groene ruimtes, wil dit onderzoek bijdragen aan de praktische implementatie van natuurinterventies voor ouderen. Tegelijkertijd wil het de kennis verbreden over de mechanismen en contextuele factoren welke de invloed van groene ruimte en sociale relaties op gezondheid bepalen.

Startend van het beoogde resultaat, de veerkracht van ouderen, wordt de interventie stap voor stap ontworpen in co-creatie met de belangrijkste betrokkenen (ouderen, zorgverleners, provinciaal domein). Op basis van de expertise van een projectgroep bestaande uit ouderen en organisaties die werken voor ouderen en aanvullend literatuuronderzoek worden de beoogde doelstellingen en de meeste geschikte acties bepaald. Waar mogelijk wordt er verder gebouwd op bestaande initiatieven.

Het onderzoek focust zich op twee eerstelijnszones, elk met een provinciaal domein: de eerstelijnszone Antwerpen Oost met het Rivierenhof en de eerstelijnszone Mechelen-Katelijne met het Vrijbroekpark. 

Voor het pilootproject in het RIvierenhof worden momenteel wandelbegeleiders opgeleid. Vanaf het voorjaar 2026 starten we met wekelijkse gezondheidswandelingen voor senioren. Dit zijn groepswandelingen in de natuur waarbij extra aandacht is voor spier- en evenwichtversterkende oefeningen, het optimaliseren van de effecten van natuurcontact (aandachtsherstel en stressvermindering) en het bevorderen van sociale relaties.

Het onderzoek gebeurt in nauwe samenwerking met de Provincie Antwerpen die de leerstoel financiert.

Timing:

  • Ontwerpfase: 2023-2025
  • Proefproject: maart/april 2026

Onderzoeker(s)

  • Promotoren: Hans Keune (UAntwerpen), Bruno Marchal (ITG)
  • Co-promotoren: Hilde Bastiaens (UAntwerpen), Joris Michielsen (ITG), Roy Remmen (UAntwerpen)

Onderzoeksgroep(en)