Jobmogelijkheden als vertaler of tolk

“Ik wist in het middelbaar niet zo goed wat ik wilde studeren. Van criminologie, tot jurist of kinesist, alles was mogelijk. Uiteindelijk ben ik toegepaste taalkunde gaan studeren, met de stiekeme droom om tolk te worden, ook al wist ik dat dit niet voor iedereen weggelegd is. Simultaan tolken houdt in dat je veel dingen tegelijkertijd moet kunnen en de eerste voorwaarde is dat je al je werktalen perfect beheerst. Zou ik dat wel kunnen?” 

Gelukkig hoefde Anthony die beslissing nog niet te maken in de eerste bachelor en kon hij zich eerst nog helemaal toespitsen op zijn talen tijdens de bacheloropleiding en zijn Erasmus-avontuur. “Uiteindelijk heb ik toch gekozen voor de master tolken. In die tijd moest je nog kiezen tussen het vak ‘Bedrijfstolken’ en ‘Gerechtstolken’, maar ik kon niet kiezen en nam dus extra studiepunten op. Dat heb ik me niet beklaagd, want in mijn postgraduaat kon ik een heel jaar als zelfstandig werkstudent aan de slag als sociaal tolk. Extra oefening en ik werd er nog voor betaald ook!”

Tijdens zijn postgraduaat nam hij het toenmalige keuzevak ‘Live ondertiteling’ op. “Ook die keuze heeft me geen windeieren gelegd, want al tijdens mijn studies solliciteerde ik bij VRT en VTM, waardoor ik in augustus al kon kiezen waar ik aan de slag ging. In de zomer van 2012 begon ik te werken op de nieuwsdienst van VTM en daar werk ik nu nog steeds. Grappig om te bedenken dat ik bang was dat ik niet veel dingen tegelijkertijd zou kunnen doen, want als (interlinguaal) respeaker moet je zowaar nog meer skills combineren.”

Ondertussen geeft Anthony ook les. “Eerst nam ik de lessen ‘Sociaal tolken’ over van een oud-docent van me, later begon ik ook aan de Universiteit Antwerpen les te geven aan de masterstudenten in het tolken. Ik heb ervoor gekozen om een hoofd- en een bijberoep uit te bouwen omdat ik enorm geniet van de afwisseling. De ene dag geef ik les, de andere verzorg ik de live ondertiteling van de Gouden Schoen of een online evenement, en af en toe maak ik een vertaling of ondertitel ik een reclamefilmpje. Ondertussen bepaal ik mijn agenda zelf en neem ik de opdrachten aan die ik het leukst vind. Zo werk je eigenlijk nooit.” 

Na mijn studies wilde ik sowieso iets doen met talen, dat stond buiten kijf. Ik dacht eerst aan literair vertaler, maar voor iemand die pas afgestuurd was, bleek dat een lastige opdracht. Gelukkig kreeg ik snel de kans om als ondertitelaar aan de slag te gaan. Ik werk ondertussen al zeven jaar als vertaler/ondertitelaar voor Videohouse, en ik doe de planning van de ondertitelafdeling.

Game of Thrones en blockbusters ondertitelen

Ik krijg de kans om geweldige series te ondertitelen nog voor ze op de televisie verschijnen, en ik mag de grootste kaskrakers bekijken kort na hun release in de bioscoop. Het was voor mij een grote eer toen ik gevraagd werd om Game of Thrones te ondertitelen, hoewel het tegelijk als een grote verantwoordelijkheid voelde. Wat als ik een fout zou maken? Bovendien zijn we in de media gebonden aan strakke deadlines, dus ik moest de timing goed in de gaten houden.

Het fijnste aan mijn job is dat ik elke dag met taal te maken krijg en nog elke dag meer over het Nederlands leer, via mijn collega’s en het werk zelf. Bovendien is een job in de media erg afwisselend en ik stuit regelmatig op interessante mensen en verhalen.

Toegepaste taalkunde komt nog dagelijks van pas

Er is zo goed als niets van mijn opleiding toegepaste taalkunde dat ik niet gebruik in mijn job, zeker wat het Engels en het Nederlands betreft. Grammatica, taalkunde, spelling, maar ook geschiedenis, literatuur en cultuur komen dagelijks aan bod.

Bij het ondertitelen moet je heel beknopt zijn en meteen naar de essentie gaan zonder dat de betekenis verloren gaat. Ik heb wat dat betreft veel opgestoken van professor Aline Remael. En hoewel het Chinees hier minder aanwezig is dan de andere talen, merk ik dat mijn passieve kennis ervan nog goed van pas komt bij Aziatische films.

Talen studeren is uitdagend én praktisch

Om eerlijk te zijn was toegepaste taalkunde niet mijn eerste keuze. Ik haalde altijd goede punten op mijn taalvakken op de middelbare school, maar ik vond ze niet uitdagend genoeg. Na twee studies die niet echt mijn ding bleken, heb ik uiteindelijk toch voor een taalopleiding gekozen. Ik wilde een opleiding met meer praktische elementen, dus schreef ik me in voor de vertaler-/tolkopleiding aan het HIVT (nu Universiteit Antwerpen).

Hoewel ik in het begin twijfels had over de studie, groeiden mijn passie en liefde voor taal naarmate de opleiding vorderde, vooral dankzij de docenten. Zij deden me inzien dat taal wel degelijk uitdagend kon zijn en zo ben ik in 2010 afgestudeerd als master in het vertalen.

Foto: Jeroen Hanselaer