Topstukkenlijst

in het voorjaar van 2012 besloot de Vlaamse Overheid een item uit de bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap toe te voegen aan de Topstukkenlijst. Dit betekent dat het volgens het Vlaamse Topstukkendecreet officieel wordt erkend als zeldzaam en belangrijk cultureel erfgoed, dat in Vlaanderen moet worden bewaard voor de Vlaamse Gemeenschap, vanwege zijn speciale archeologische, historische, artistieke of wetenschappelijke waarde. Er bestaan speciale restauratiesubsidies voor Topstukken en er gelden bepaalde beschermende regels met het oog op de omgang met het voorwerp en het transport buiten Vlaanderen.

Het oudste gedrukte boek uit Vlaanderen

De 28 bladen met de Speculum conversionis peccatorum, gedrukt in 1473 door Dirk Martens uit Aalst, in samenwerking met de Duitser Jan van Westfalen, zijn de oudste getuige van boekdrukkunst in de zuidelijke Nederlanden. Dit eenvoudige boekje, dat de eeuwen wonderbaarlijk ongeschonden heeft doorstaan, werd amper twintig jaar na Gutenbergs uitvinding van de boekdrukkunst gedrukt en is daarom een erg belangrijke bron voor het onderzoek naar de eerste drukactiviteiten in Vlaanderen.

De tekst van Dionysius maakt deel uit van een boek waarin vier andere wiegendrukken voorkomen (plaatskenmerk: RG-OLV 88 E 18). Drie van deze boekjes zijn eveneens gedrukt door Dirk Martens in 1473-1474, het vierde is gedrukt in Keulen. Reeds in een vroeg stadium werden deze boekjes samengebonden, zoals uit de handgeschreven inhoudstafel blijkt. Een opmerking in deze inhoudstafel, die later is toegevoegd, vermeldt de vermoedelijke eerste eigenaar van dit boek: de priorij van Rooklooster in Oudergem bij Brussel. In later eeuwen verhuisde het boek naar de Jezuïeten van het Onze-Lieve Vrouwecollege in Antwerpen en sinds 1998 heeft het een veilig onderkomen gevonden in de bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap.

Bekijk dit boek online!

Het volledige boek is gedigitaliseerd en kan bekeken worden op het digitale platform van de Universiteitsbibliotheek.