i.s.m. prof. Jeroen Puttevils, Departement Geschiedenis, UAntwerpen
Studenten gamen. De wereld van de universiteit en die van de computergames komen echter zelden samen en dat is jammer, want met games kan je als lesgever heel wat bereiken. In deze onderwijstip willen we een didactisch kader en praktische adviezen bieden bij het integreren van een computergame in een opleidingsonderdeel.
Games in het onderwijs: voor- en nadelen
Het integreren van games in het onderwijs kent verschillende voordelen, zowel voor docent als student. We sommen er enkele op:
- Games kunnen ingezet worden voor de verwerving van nieuwe kennis (Boyle et al., 2016; Vlachopoulos & Makri, 2017).
- Games stimuleren observatie- en analysevermogens en systeemdenken (Vlachopoulos & Makri, 2017).
- Games kunnen ook de ontwikkeling van samenwerkingscompetenties ondersteunen (Boyle et al., 2016; Vlachopoulos & Makri, 2017).
- Het gebruik van games in een opleidingsonderdeel kan zelfs tot betere studieresultaten bij studenten leiden (Talan, Dogan, & Batdi, 2020; Vlachopoulos & Makri, 2017).
Naast de voordelen zijn er ook uitdagingen of valkuilen verbonden aan het inzetten van games binnen het onderwijs.
- Het is belangrijk om het karakter en de dynamiek van een spel te laten samenvallen met (een deel van) de vooropgestelde competenties van het opleidingsonderdeel.
- Het risico bestaat dat studenten snel afhaken bij een verouderd of visueel weinig spannend spel (Vlachopoulos & Makri, 2017).
- Er is veelal een kostenplaatje verbonden aan het gebruik van een game tijdens de lessen.
Deze valkuilen kunnen ondervangen worden o.m. door een goed didactisch kader te ontwerpen.
De praktische organisatie van het gamen
Wat volgt is een mogelijk model, uitgewerkt door prof. Jeroen Puttevils (UAntwerpen, opleiding geschiedenis), voor het integreren van een computergame in een opleidingsonderdeel. Dit model is het resultaat van trial en error, waarbij steeds verder werd nagedacht over een didactisch kader voor deze werkvorm.
1. Voorbereidend lesmoment
De studenten worden ingeleid in het genre van het spel, de vooropgestelde competenties en de link tussen het spel en het onderzoeksveld van het opleidingsonderdeel. Het verdere verloop van de werkvorm wordt besproken.
2. Spelsessie
Het helpt vaak om studenten die het spel nog nooit speelden eerst (eventueel thuis) een tutorial te laten spelen. Zo weten ze hoe de basismechaniek van het spel en de besturing ervan in elkaar zit. Voor de eigenlijke spelsessie kan je als docent een scenario kiezen of uitwerken dat door elke student gespeeld wordt. Je kan ook opteren voor een meer open exploratie. Tijdens het spel houden studenten een logboek bij waarin ze nota’s kunnen maken en screenshots kunnen opnemen. Veelal volstaat een spelsessie van twee uur om de vooropgestelde doelen te bereiken.
3. Debriefing
De debriefing vormt een belangrijk onderdeel. Dit is immers het moment waarop studenten belangrijke inzichten op kunnen doen en opnieuw de link gelegd kan worden met de te behalen competenties. Je kan kiezen voor een open dialoog of voor een sterk geregisseerde aanpak, bijvoorbeeld via voorbereide stellingen waarop de studenten inpikken.
4. Evaluatie
De evaluatie van een spelsessie kan verschillende vormen aannemen. Een individueel of groepsessay, met of zonder mondelinge presentatie, of een korte blogpost behoren tot de mogelijkheden. Belangrijk is om het doel en de criteria ervan duidelijk te communiceren naar de studenten.