I.s.m. Maarten Goossens (Opleidings- en Onderwijswetenschappen en co-founder Comproved, UAntwerpen), Karla Groen (E-campus, UAntwerpen) & Philip Lambrechts (Departement Onderwijs, UAntwerpen)

Doorgaans gebruiken lesgevers criteria om de prestaties van studenten te beoordelen. Dergelijke beoordelingsmethoden helpen hen op weg om op een objectieve manier een uitspraak te kunnen doen over het leren van studenten. Toch is beoordelen aan de hand van bijvoorbeeld criteria niet altijd zo vanzelfsprekend. Wat bijvoorbeeld als je je afvraagt wat er juist wordt bedoeld met de omschrijving van criteria? Of als je uit ervaring het werk van een student inschat op een 12 op 20, maar als je de optelsom van de criterialijst maakt, kom je aan 15 op 20. Hou je dan vast aan de criterialijst of doe je hier en daar wat aanpassingen zodat de student toch eindigt met een 12 op 20? Er kunnen verschillende kanttekeningen gemaakt worden bij het ontwikkelen en gebruiken van criteria. Zo is het definiëren van de te meten competentie(s) vaak problematisch. En kunnen we alle aspecten van bv. samenwerken wel vatten in een omschrijving? De paarsgewijze vergelijkingsmethode biedt kansen om de genoemde moeilijkheden weg te werken.

Paarsgewijze vergelijking

Bij de methode van paarsgewijze vergelijking maken meerdere beoordelaars telkens keuzes uit paren van objecten. In een onderwijssetting betekent dit dat meerdere lesgevers paren van taken van verschillende studenten met elkaar vergelijken en aangeven welke van de twee de beste is, in functie van een bepaalde competentie.

Aan de hand van die keuzes kan je dan een betrouwbare rangorde opstellen, van de minst goede tot de beste taak. Deze methode doet ook bewust een beroep op je expertise als beoordelaar. Hierbij word je vooraf niet gedwongen door een bepaalde bril te kijken (bv. bij een criterialijst).

​​Toepassingen binnen onderwijs

In het onderwijs gebruiken we paarsgewijs vergelijken voor het beoordelen van producten uit verschillende contexten, waaronder wiskundige, schrijf- en  ontwerpproducten, presentaties, etc. Een bijkomend voordeel van paarsgewijze vergelijking is de ruimte tot openheid van de taken. Je bent immers bij de ontwikkeling niet meer gebonden door de vraag: “Hoe gaan we dit nu scoren?”. Zo is bijvoorbeeld een redenering niet juist of fout, maar kan je wel aangeven welke van de twee redereringen de sterkste is.

Paarsgewijs vergelijken kan je ook als werkvorm toepassen binnen je lespraktijk. Zo kan je twee voorbeelden presenteren en je studenten aanzetten om op zoek te gaan naar waarom de ene nu beter is dan de andere. Op die manier bouwen studenten zelf kwaliteitscriteria op, op een eenvoudige manier.

Als je paarsgewijze vergelijking wil inzetten als beoordelingsmethode, heb je ondersteuning nodig. Die ondersteuning kan Comproved bieden.

Comproved: enkele feiten op een rijtje

  • De beoordeling verloopt geheel anoniem, waardoor studenten Comproved ervaren als een veilige omgeving.
  • Omdat de vergelijkingen holistisch gebeuren en elke vergelijking doorgaans maximaal drie minuten in beslag neemt, bekom je een totale tijdsbelasting van ca. negentig minuten per beoordelaar, voor een vergelijking van twintig werkstukken.
  • Zoals elke tool heeft ook Comproved beperkingen. Zo is het bijvoorbeeld minder geschikt voor omvangrijke werkstukken en zijn er bij voorkeur minimaal vier beoordelaars beschikbaar.

Wil je graag een concreet voorbeeld? Bekijk dan de gehele onderwijstip door op onderstaande knop te klikken. Je vindt er ook links naar meer informatie over het gebruik van Comproved en meer algemene bronnen over comparatief beoordelen.