Jan Vranken, Katrien De Boyser, Dirk Geldof en Gerard Van Menxel (red.)
Uit recente internationale vergelijkingen komt België naar voren als één van de ‘beste keuzes’ om te wonen. We weten ondertussen dat dit niet voor iedereen opgaat. Naast de hardnekkige structurele achterstelling op diverse terreinen, steken vandaag opnieuw meer conjunctuurgebonden fenomenen de kop op waardoor mensen in de marge belanden of blijven.
Welke ontwikkelingen vallen op in de elfde editie? Op verschillende terreinen blijven armoederisico’s verslechteren: zo steeg in 2002 de werkloosheid opnieuw en hoopte de schuldenberg zich verder op. Inzake beleid neemt Europa verder het voortouw en verdwijnt in Vlaanderen een belangrijk instrument, met name het SIF. Wegen de omvorming van het OCMW tot een ‘Sociaal Huis’ en de komende invoering van een armoededecreet daar tegen op? Dit jaar besteden we ook bijzondere aandacht aan wat van onderen in de samenleving gebeurt: in de levensloop, de gezinnen, de buurt en de stad, de lokale dienstverlening. Ook bekijken we wat het begrip ‘empowerment’ toevoegt aan onze definitie van armoede.
Inhoud Jaarboek 2002
Deel 1 behandelt het armoedevraagstuk in termen van theorie en empirisch onderzoek. Een eerste hoofdstuk toetst het traditionele theoretische raamwerk aan een krachtenbenadering van armen via het empowermentperspectief. Daarnaast is er aandacht voor de impact van levensgebeurtenissen op de mobiliteit in en uit armoede. Een volgend hoofdstuk gaat in op de theorievorming rond het empowermentparadigma en legt de link naar de praktijk via maatzorg. Nieuw is ook de aandacht voor de dynamische kant van inkomensarmoede in België en daarmee voor de verscheidenheid binnen de ‘arme’ bevolking.
Deel 2 behandelt ‘de reproductie van armoede op maatschappelijke terreinen’. Een eerste hoofdstuk biedt een overzicht van nieuwe inzichten over sociale uitsluiting op verschillende terreinen. De volgende hoofdstukken handelen onder meer over de situatie inzake de bodemuitkeringen, over de (on)toereikendheid van de sociale beschermingsstelsels, over de situatie op de arbeidsmarkt in 2002, over culturele participatie bij en voor kansarmen, over de uitsluitingssituatie in het buitengewoon onderwijs, over armoede bij Vlaamse landbouwers en over de impact van gezinspolitieke fiscale maatregelen op armoede bij gezinnen.
Deel 3 overloopt en evalueert het armoedebeleid van overheden op de verschillende niveaus.
Naast het Vlaams, federaal en Europees beleid inzake armoede en sociale uitsluiting wordt ook een hoofdstuk gewijd aan de evoluties inzake het lokaal sociaal beleid.
Deel 4 bevat vanaf deze editie een becommentarieerde en daardoor leesbaardere versie van de traditionele statistische bijlagen.
Het Jaarboek sluit met een bijgewerkte bibliografie en adressen voor verdere informatie.