Beatrijs van Nazareth (ca. 1200-1268) was priorin in het Cisterciënzerinnenklooster Onze Lieve Vrouwe in Nazareth nabij Lier. Ze is bekend door haar traktaat Seven manieren van minne, waarin ze niveaus van minne (liefde) beschrijft, die later door Ruusbroec zullen worden herschreven als 'actief', 'innerlijk' en 'supra-essentieel'. Al tijdens haar leven had haar traktaat invloed op andere mystici. Recent onderzoek van John Arblaster heeft aangetoond dat Marguerite Porete (ca. 1250-1310) de belangrijkste gedachte uit de Seven manieren heeft geïntegreerd in haar Mirouer des simples ames (hoofdstuk 118) en hem kritisch en creatief heeft bewerkt.
Beatrijs als auteur (2010-2016)
Onderzoek naar het mystieke oeuvre van Beatrijs van Nazareth (1200-1268). Deze benadering stelt zich niet tevreden met het louter vaststellen van de externe literair-historische context waarin Beatrijs' werk is ontstaan. Zij betrekt hierbij ook psychologische, spirituele en mystieke aspecten van Beatrijs' leven als een cisterciënzernon met mystieke gaven.
Het huidige project over Beatrijs tracht tot een nieuw begrip van haar mystiek auteurschap te komen door middel van een bepaling van de aard en de omvang van haar verloren volkstalige werk (een vermoedelijke mystieke autobiografie) en door het leggen van een relatie tussen dit werk en de Seven manieren van minne.
- Project: 2010-2016
- Kris Van Put (vrijwillig onderzoeker)
- Publicatie: Kris Van Put, ‘ “About which we want to speak now”: Beatrice of Nazareth’s Reason for Writing Uan seuen manieren van heileger minnen’, in: Journal of Medieval Religious Cultures 42 (2016), 143-163.
De invloed van Beatrijs op Marguerite Porete (2012-2013)
Als onderdeel van het onderzoeksproject over Deification in the late medieval Low Countries (zie project onder Jan van Ruusbroec), werd de literaire, theologische en historische relatie tussen Beatrijs van Nazareth (1200-1268) en Marguerite Porete (gestorven in 1310) in twee publicaties in detail bestudeerd.
Het eerste artikel geeft een gedetailleerde vergelijking tussen Beatrijs' zeven 'manieren' van liefde en Marguerites zeven 'staten' in hoofdstuk 118 van haar Mirrouer des simple ames, waarmee een complexe overlevering van ideeën en thema's wordt getoond, waaruit zowel een opmerkelijke inherente voortzetting blijkt als belangrijke verschillen.
Het tweede artikel bespreekt de mystiek-theologische waarde van de literaire parallel 'gemeenre minne' in Beatrijs' tekst en 'ame commune' in Marguerites werk als een centraal punt in hun ideeën. In Beatrijs' tekst is 'gemene' liefde de liefde die de Drie-eenheid en God en de mens 'gemeen' hebben. Deze liefde is de Heilige Geest. Voor Marguerite verandert deze liefde de menselijke persoon, die een 'gemene' ziel wordt, een ziel die pure liefdadigheid openbaart in de wereld. Liefdadigheid wordt hier bedoeld in zijn theologische betekenis, namelijk als de liefde die het leven van de Drie-eenheid zich vertegenwoordigt.
Project: 2012-2013
- John Arblaster
- Supervisor: Rob Faesen
- Publications:
- 'The Influence of Beatrice of Nazareth on Marguerite Porete: The Seven Manners of Love Revised', in: Cîteaux: Commentarii Cistercienses / Revue d'Histoire Cistercienne / a Journal of Historical Studies 64 (2013), 41-88.
- 'Commune à tous par largesse de pure charité: Common Love in Beatrice of Nazareth and Marguerite Porete', in: Ons Geestelijk Erf 83 (2012), 297-323.