Trio krijgt Europees geld voor ambitieuze projecten

Drie wetenschappers UAntwerpen krijgen prestigieuze ERC Starting Grant

De ‘grants’ van de European Research Council behoren tot de meest prestigieuze financieringsbronnen binnen het wetenschappelijk onderzoek. Drie jonge wetenschappers van UAntwerpen maken deel uit van de nieuwste lading laureaten: zij krijgen een Starting Grant.

De Europese Commissie maakt jaarlijks grote budgetten vrij voor wetenschappelijk onderzoek. Dat doet ze onder meer door het toekennen van ‘grants’ via de European Research Council (ERC). De voorbije jaren kregen heel wat onderzoekers van de Universiteit Antwerpen al zo’n ERC-financiering.

Op 5 september stelde Europa de nieuwe laureaten voor: Jonas Hereijgers (Toegepaste Ingenieurswetenschappen), Gamze Erdem Türkelli (Rechten) en Antonio Calcara (Politieke Wetenschappen) krijgen een prestigieuze Starting Grant. Zij krijgen elk 1,5 miljoen euro voor hun onderzoeksprojecten, die vijf jaar zullen lopen.

Batterij 2.0

Met zijn RECHARGE-project spitst prof. ing. Jonas Hereijgers zich toe op het verbeteren van flowbatterijen, een technologie die onder meer wordt ingezet om zonne- en windenergie op te slaan. “In tegenstelling tot bij een klassieke batterij zitten bij een flowbatterij de vloeistoffen niet opgeslagen in de batterij zelf, maar wel in twee externe vaten”, legt Hereijgers uit. “De chemicaliën worden vanuit de vaten rondgepompt en passeren langs een brandstofcel. In die cel zit een sponsachtige koolstofstructuur die elektrisch geleidend is. Wanneer de chemicaliën de poriënwanden raken, kan er elektriciteit worden opgeladen of ontladen.” 

Jonas Hereijgers.

Hereijgers wil met zijn onderzoek de flowbatterij op twee manieren verbeteren. “In de huidige generatie batterijen wordt de vloeistof met een constante kracht voortgestuwd. Door de chemicaliën in pulserende golven rond te pompen, optimaliseer je het transport. Daarnaast wil ik ook de structuur van ‘het sponsje’ in de brandstofcel op punt stellen door de poriën ervan zo goed mogelijk te ordenen.”

Multistakeholder-partnerships en mensenrechten

De tweede onderzoeker van de Universiteit Antwerpen aan wie een Starting Grant werd toegekend, is prof. Gamze Erdem Türkelli. Met haar GENESIS-project wil ze onderzoeken hoe multistakeholder-partnerships (MSP’s) – een type samenwerkingsverband – zich situeren binnen het internationaal recht.

Gamze Erdem Türkelli.

“Of het nu gaat om toegang tot vaccins, proper water of kwaliteitsonderwijs: om mensen te voorzien van collectieve goederen moeten er aanzienlijke middelen worden vrijgemaakt. In de 2030 Agenda for Sustainable Development en de Sustainable Development Goals staat dat deze uitdaging alleen kan worden aangegaan door samen te werken, met name in ontwikkelingslanden”, zegt Erdem Türkelli. “Daarom bundelen overheden hun krachten met bedrijven, ngo’s en zelfs filantropen. Door hun kennis en middelen te combineren, beloven deze samenwerkingsverbanden – zogenaamde multistakeholder-partnerships (MSP’s) – complexe problemen op te lossen.”

Volgens de onderzoeker roept dit bestuursmodel ook (juridische) vragen op. Erdem Türkelli: “Mijn onderzoek richt zich op MSP’s die zich inzetten voor toegang tot proper water, voedsel, gezondheidszorg en onderwijs. Dit zijn allemaal fundamentele mensenrechten waar ieder mens aanspraak op kan maken. Maar hoe weet je of het collectieve goed via een MSP wordt geleverd in overeenstemming met de mensenrechtennormen? Binnen welk wettelijk kader opereren deze structuren? Die vragen hoop ik de komende jaren te beantwoorden.”

Geopolitieke ladder

Tot slot heeft dr. Antonio Calcara een ERC Starting Grant gekregen voor zijn project ‘Competition in the Digital Era: Geopolitics and Technology in the XXI Century’ (kortweg CODE). Zijn onderzoek wil meer inzicht vergaren over de rol van technologie in de hedendaagse geopolitiek. “Wereldpolitiek en technologische innovatie zijn meer dan ooit met elkaar verweven”, legt Calcara uit. “Macht gaat over meer dan een groot leger of een sterke economie. Wie in dit tijdperk inzet op technologische innovatie kan zich laten gelden op het wereldtoneel.”

Antonio Calcara.

Calcara wil onderzoeken waar China, de Verenigde Staten en Europa zelf staan op de geopolitieke ladder. “Om dit te doen, neem ik drie belangrijke sectoren onder de loep: halfgeleiders, cloud computing en ruimtevaart. Markt- en technologiegerelateerde indicatoren worden gebruikt om de positie van deze landen in deze cruciale technologische sectoren te meten. Voor Europa zal het onderzoek belangrijke inzichten opleveren in de rol die ons continent de komende decennia zal spelen.”