Productontwikkelaars UAntwerpen ontwerpen speels apparaatje om CO₂-niveau te meten

Op woensdag 9 juni mogen horecazaken opnieuw klanten binnen verwelkomen. Ventilatie wordt daarbij cruciaal. Om de luchtkwaliteit te meten, komen de productontwikkelaars van UAntwerpen op de proppen met Tjilp, een speels apparaatje. “Bijna letterlijk de kanarie in de koolmijn”, klinkt het.

Mijnwerkers namen vaak kanaries mee onder de grond. Als die vogeltjes letterlijk van hun stokje vielen, wisten de kompels dat dodelijke gassen zich aan het opstapelen waren. Voor de mijnwerkers was dat het signaal om zo snel mogelijk weer naar boven te gaan. De – levensreddende – traditie inspireerde Jochen Vleugels en Sam Smedts, verbonden aan de Antwerp Design Factory (Departement Productontwikkeling, UAntwerpen). De productontwikkelaars bedachten Tjilp, een sensor die alarm slaat als de lucht niet voldoende geventileerd wordt.

Draagbaar apparaatje

“In de strijd tegen het coronavirus is ventilatie van het grootste belang”, legt Jochen Vleugels uit. “Dat is zo in schoolgebouwen en vergaderzalen, en natuurlijk ook in cafés en restaurants wanneer het binnengedeelte heropent. Horecazaken, bedrijven en organisaties investeren volop in CO₂-meters. Wij ontwikkelden op basis van Arduino-software een kleine sensor in de vorm van een vogeltje, een draagbaar apparaatje dat mensen zelf kunnen meenemen.”

Als een ruimte voldoende geventileerd is, kleurt Tjilp groen. “Het beestje zal af en toe ook tsjilpen, om duidelijk te maken dat ie actief is”, vertelt Sam Smedts. “Bij een dalende luchtkwaliteit zal het vogeltje geel kleuren, maar er is nog geen reden tot paniek. Blijft de kwaliteit verslechteren? Dan zal Tjilp verkleuren naar oranje en een vocale waarschuwing geven. Dit is een indicatie dat ramen moeten geopend worden om betere ventilatie te kunnen voorzien. En wordt de luchtkwaliteit nog slechter waardoor de CO₂-waarde het alarmniveau overstijgt, dan zal Tjilp rood kleuren en vocaal alarm slaan. Dan is het raadzaam om alle mogelijke ramen te openen en de ruimte te verlaten tot het CO₂-niveau is verbeterd.”

Zelf te maken

Tjilp is niet veel groter dan een sleutelhanger en kan dus overal mee naartoe genomen worden. Hobbyisten kunnen zelf hun exemplaar maken. De Antwerpse onderzoekers stellen alle benodigde informatie immers gratis ter beschikking via https://github.com/AntwerpDesignFactory/tjilp. Het apparaatje werkt op basis van een powerbank met USB-aansluiting en gaat zo enkele dagen mee of kan permanent in het stopcontact in bijvoorbeeld een klaslokaal.