'We denken dat anderen zich niet zullen houden aan regel van vier'

12 mei 2020

Grote Coronastudie vroeg onder meer naar onze houding tegenover de versoepelingen

We hebben weinig vertrouwen in onze medemensen, als het aankomt op het respecteren van de ‘regel van vier’. En massaal naar shoppingcentra of winkelstraten trekken, dat gaan we de komende tijd nog niet doen. Dat blijkt uit de negende golf van de Grote Coronastudie.

Negen weken reeds loopt de Grote Coronastudie, een initiatief van UAntwerpen, met de steun van UHasselt, KU Leuven en ULB. Dinsdag maakten opnieuw 83 000 Belgen even tijd vrij om de bevraging in te vullen. 6000 mensen deden dat gedeeltelijk.

“We zien een stijging met 3000 mensen tegenover vorige week”, zegt prof. Philippe Beutels (UAntwerpen). “Daar zijn we heel dankbaar voor. Voor ons, wetenschappers, zijn de verzamelde datareeksen uitermate relevant, maar we beseffen dat deelname voor trouwe respondenten gedeeltelijk een déjà-vu-ervaring is. Vandaar dat we de enquête steeds zo slank mogelijk houden en laten inpikken op de actualiteit. Deze gegevens helpen ons onder meer om betere voorspellingen te doen op basis van simulatiemodellen en het welzijn op te volgen van jong en oud. Het grote aantal deelnemers geeft aan dat velen de studie nog steeds relevant vinden.”

Uit het grote aanbod filterden de onderzoekers ook deze week enkele opvallende resultaten.

De regel van vier
Sinds zondag 10 mei is er weer wat meer sociaal contact toegelaten: de ‘regel van vier’ maakt het mogelijk dat een huishouden tot maximaal vier andere mensen (altijd dezelfden) mag ontmoeten. “43% procent van de respondenten zegt qua sociale contacten niets te zullen veranderen”, weet prof. Thomas Neyens (UHasselt/KU Leuven). “Zij zijn van plan om met niemand extra af te spreken. De meeste mensen die aangeven wat meer contact te zullen hebben, stellen dat hun huishouden zich vermoedelijk zal kunnen houden aan de regel om maximaal vier, altijd dezelfde mensen te zien.”

Maar er zijn duidelijk verschillen tussen de generaties en tussen de geslachten: zo zegt slechts de helft van de 18- tot 35-jarige mannen dat ze zich aan de regel zullen houden. Bij vrouwen boven de 65 jaar is dat zo goed als 80%. Voor elke generatie geldt dat de vrouwen zeggen de richtlijn beter te zullen respecteren. Opmerkelijk: mannen met Covid-symptomen geven aan het moeilijker te zullen hebben. Dit vereist verder onderzoek, maar een eventuele verklaring is dat deze mensen zich de voorbije dagen ook minder aan de regels hielden en daarom symptomen vertonen.

Ook opvallend: veel vertrouwen hebben we niet in onze medeburgers op dit vlak. Neyens: “Slechts 10 tot 15% van de mensen – in alle leeftijdscategorieën – denkt dat andere mensen zich goed of zeer goed aan de richtlijn zullen houden. De oudere generaties denken overwegend dat het de medeburgers soms wel, soms niet zal lukken. We zien vooral minder vertrouwen in andere huishoudens bij de groep van volwassenen, bv. de 18- tot 35-jarigen.”

Winkelen en consumentenvertrouwen
Maandag 11 mei heropenden de winkels. De negende golf van de Grote Coronastudie polste naar het aankoopgedrag en het consumentenvertrouwen van de Belgen.

“De online handel is gestegen de voorbije periode”, zegt Koen Pepermans (UAntwerpen). “Vooral lokale voedingshandelaars zien hun online omzet stijgen. Het zijn vooral mensen die vroeger al online kochten, die dat nu vaker doen. Voorheen kochten mannen meer dan vrouwen via het web. Voor online aankopen bij lokale winkels hebben vrouwen hen nu ingehaald; ze doen het nu evenveel of vaker dan mannen. Mannen blijven de plak zwaaien als het over online shoppen bij ketens gaat. Een interessant resultaat, maar die shift blijft voorlopig subtiel en vereist meer onderzoek.”

Als het van de respondenten afhangt, zullen de winkelcentra en winkelstraten de komende weken nog niet overspoeld worden. Het animo om in mei te gaan shoppen is niet groot. Meer mensen geven aan om in de komende maanden wel te willen gaan winkelen, maar het blijft vrij beperkt. Eén Belg op drie geeft – logischerwijs – dan ook aan iets minder of veel minder geld te zullen besteden aan grotere aankopen.

Vertrouwen in de Veiligheidsraad
Woensdag zat de Nationale Veiligheidsraad opnieuw samen, om te beslissen welke maatregelen de komende tijd versoepeld kunnen worden. De Grote Coronastudie bevraagt de Belgen ook over hun houding ten opzichte van de Veiligheidsraad. Gebaseerd op golf 8 op 5 mei vindt ongeveer 20% van de respondenten dat de Veiligheidsraad te veel aandacht aan economie besteedt. De deelnemers vinden ook dat er (veel te) weinig aandacht is voor het welzijn van de kinderen (46%). De mensen willen ook perspectieven voor de culturele sector: 59% vindt dat de Veiligheidsraad (veel te) weinig aandacht heeft voor dit thema.

Bekijk een overzicht van de Grote Coronastudie evoluties - werkstuk van Jonas Crèvecoeur (KU Leuven), op de homepage staan enkele 'highlights', wie bovenaan rechts op het plusje klikt, krijgt toegang tot de gedetailleerde grafieken.

Volgende Grote Coronastudie
Op dinsdag 19 mei staat de tiende golf van de Grote Coronastudie op de agenda, ook weer tussen 10 en 22 uur, en dat in vier talen.